نشست علمی «بررسی اقتضائات ارائه نظریه جهان‏شمول»

به گزارش خبرگزاری اهل‏بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست علمی «بررسی اقتضائات ارائه نظریه جهان‏شمول»، با حضور «حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی»، «حجت الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار» و « دکتر سیدمحمد هاشمی» و به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) برگزار ‌شد.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی با اشاره به دیدگاه فراحقوقی به مساله حقوق بشر گفت: ما می‏توانیم در حوزه حقوق بشر با چند سیستم بدیل مواجه شویم که همه برای حقوق بشر لازم است و می‏توانیم از دیدگاه مکاتب مختلف به نظامهای بدیل حقوق بشری دست پیدا کنیم .

وی با بیان این مطلب که ما نیازمند به نظام جهان‏شمول در حقوق بشر نیستیم گفت: جهان‏شمول بودن دارای معانی متفاوتی است بطوری که بعضی آنرا پذیرش بالفعل همه انسانها یا نخبگان جوامع مختلف یا ادیان گوناگون می‏دانند و برخی به معنای جهان‏شمولی حقوق بشر می‏دانند و عده‏ای دیگر می‏گویند که جهان‏شمولی آن است که بتواند از طریق ادبیات و معیارهای مشترک جهانی از خود دفاع کند و آنرا به کرسی بنشاند و بعضی قائلند تنها در قالب یک انگاره سکولاریستی می‏توان قائل به جهان‏شمولی شد.

وی افزود: در بین نظامهای جهان‏شمول باید ببینیم کدام یک از این‏ها از نظر مبانی، اهداف و کارکرد نیازهای انسان را برطرف می‏کند و آیا در این میان فقه شیعه می‏تواند چنین نظام جهان‏شمول حقوق بشری ارائه دهد یا نه؟

دکتر محمدتقی سبحانی ادامه داد: فقهی که ادعا می‏‏کند من می‏توانم حقوق بشر را تامین کنم باید شرایط مذکور را داشته باشد و این در حالی است که دستگاه استنباط فقه سنتی، روش استنباط گزاره‏ای است و نگاه فقه در گذشته معطوف به جامعه مومنان بوده و از حقوقی هم که صحبت کرده، حقوق معتقدین به یک مکتب خاص بوده است نه انسان بما هو انسان.

وی افزود: فقه، تکلیف یک انسان را با انسانی که از جهت دینی با او برابر نیست می‏تواند بیان کند و فقه باید آنگونه شناخته شود که بتواند پارادایم متوازن را قبول داشته باشد یعنی هر تکلیفی حق و هر حقی تکلیف است.

دکتر سید محمد هاشمی در ادامه نشست با اشاره به معنای لائیسته گفت: لائیسته دیدگاه علمی بی‏طرفانه است که بعد از رنسانس به وجود آمد و قائل به غیرروحانی بودن حکومت است و بیشتر بر تعقل تاکید دارد.

وی با بیان این سوال که آیا بین اسلام و لائیسته تنازع هست یا نه؟ گفت: سکولاریسم مبتنی بر آزادی عقیده افراد است و حقوق بشر نیز اعلام می‏دارد که همه اعتقادات دینی محترم هستند که بر کرامت انسانی تاکید می‏کند.

وی افزود: از ارشادات قرآن دو اصل به دست می‏آید که یکی بر تضمین کرامت انسانی تاکید دارد و دیگری بر عدالت در جمع انسانی و این دو  در کنار هم  عدالت فردی و اجتماعی را اقتضاء می‏کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار نیزدر پایان نشست با اشاره به اعتقادات مراجع گذشته گقت: حق‏های بشری جهانی‏اند و در عین حال می‏توانند در فرهنگ‏های مختلف تفسیر شوند.

وی افزود: برای فهم جهان‏شمولی، شناخت مخالفان جهان‏شمولی مهم است که یکی ناقضان حقوق بشر هستند و یکی تکثرگراها (پست‏مدرن‏ها) که مشکل معرفت‏شاسی با حقوق‏بشر دارند و دیگری پیروان ادیان هستند.

وی ادامه داد: حقوق بشر در ذات‏اش دین‏ستیز نیست و نسبت به دین بی‏طرف است و قائل است که قدرت نباید در دست متولیان دین باشد.

دکتر رحیم نوبهار گفت: برای این که ایده ما، مسلمانها به عنوان جهان‏شمول باشد باید گفتمان تکلیف را به گفتمان حق تبدیل کنیم.

....................................................................

پایان پیام/130