به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ «حجت‌الاسلام و المسلمین حبیب‌ا... بابایی» مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در تشریح اهداف گروه گفت: گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه بر اساس رويكرد تمدني تلاش مي‌کند با بررسي نظام‌هاي عيني و الگوهاي عملي تمدن‌ساز و همزمان شناخت بنيان‌هاي معرفتي اسلامي، گامي در جهت توسعه مطالعات در زمينه شناخت علمي زيرساخت‌هاي لازم براي ايجاد تمدن اسلامي بردارد.
ضرورت تشکیل گروه «مطالعات اسلام و غرب»
حجت‌الاسلام بابایی ضرورت تشکیل گروه را در سه سطح ملی، بین‌المللی و سازمانی قابل تحلیل و ارزیابی دانست و بیان کرد: «در سطح ملي، پيروزي انقلاب اسلامي و شكل‌گيري نظام جمهوري اسلامي در قالب دولت سرزميني، ضرورت تدوين و ارائه نظام‌ها و الگوهاي عملي اداره جامعه در دنياي معاصر بر مبناي آموزه‌هاي اسلامي را اجتناب‌ناپذير ساخته است. از اين رو شناخت ويژگي‌ها و مناسبات جامعه مدرن و تلاش در جهت تدوين نظام هاي مختلف اجتماعي در ابعاد سياسي، فرهنگي و اقتصادي بر اساس آرمانهاي اسلامي از اولويت‌هاي مراكز پژوهشي با رويكرد مطالعات اسلامي است».
وی درباره ضرورت تشکیل گروه از منظر تحولات بين‌المللي گفت: «پيامد انقلاب اسلامي، رشد فزاينده هويت‌خواهي و بیداری اسلامي در ميان ملتهاي مسلمان از دهه 90 میلادی از یک سو و رسيدن به باور فقدان كارآمدي الگوي نظام‌هاي غرب و شرق در تحقق جامعه مطلوب از سويی ديگر، انديشمندان مسلمان را با ضرورت بنيان‌گذاري فكري مباني تمدن عظيم اسلامي به عنوان الگوي زيست مطلوب مسلمانان در جهان معاصر مواجه ساخته است. افزون بر آن، نحوه تعاملات پرتنش جهان اسلام و غرب در دهه‌هاي اخير، شدت يافتن تقابل دنياي غرب با اسلام‌گرایي و جهان اسلام، افزايش احساسات عليه غرب و آمريكا در ميان مسلمانان، نياز به مطالعات اسلام و غرب با رويكرد تمدني را فزوني بخشيده است.»
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه در علت ضرورت تشکیل گروه در سطح سازماني هم گفت: «شكاف مباحث نظري محافل آكادميك از جمله حوزه‌هاي علميه، با نيازهاي علمي نظام براي اداره جامعه و فاصله گرفتن پژوهش‌هاي محافل علمي از واقعيات دنياي كنوني، ضرورت شناخت ويژگي‌هاي تمدني دنياي معاصر و تلاش در جهت به روز كردن تحقيقات بر اساس نيازهاي جامعه و نظام اسلامي را اجتناب ناپذير ساخته است.»
حجت‌الاسلام بابایی گفت: گروه مطالعات اسلام و غرب تلاش مي نمايد با نگرشي راهبردي و ايجاد بستري مناسب، تلاشي علمي و فراگير محققان و پژوهشگران در جهت تدوين مباني علمي نظام‌ها و الگوهاي عيني اداره اجتماع و تمدن ساز بر اساس آموزه هاي ديني و شرائط و نيازهاي عصري را سامان بخشد و همزمان نیز مي‌كوشد تمدن غرب را به عنوان يك دستاورد بشري در ايجاد تمدن، با هدف شناخت، بهره گيري، و آسيب‌شناسي اين تجربه براي شناسایي نيازهاي عصري در تدوين الگوي تمدن مطلوب اسلامي مورد مطالعه و كنكاش قرار داده و به نقاط قوت و ضعف اين تمدن دست يابد».
وی درباره نگاه و منظر این گروه به غرب گفت: «نگاه گروه به غرب، در برگيرنده كليه ساحت‌هاي اين تمدن اعم از آموزه‌هاي فكري، نظام‌هاي عيني، و همچنين سياست‌ها و جهت‌گيري‌هاي غرب در ساحت فرهنگ، سياست، اقتصاد و اجتماع است و افزون بر آن، مناسبات غرب با جهان اسلام اعم از تعاملات و چالشها به عنوان تمدن رقيب در قلمرو پژوهشها و تحقيقات گروه قرار دارد».
ساختار و اهداف گروه
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» سپس به ساختار گروه پرداخت و با اشاره به فعالیت دو عضو هیأت علمی و بیش از پنج پژوهشگر در این گروه گفت: « قلمرو فعاليت ما، سه زیر گروه علمی و واحدهاي پژوهشي و مطالعاتي مرتبط است که «گروه مطالعات بنيادين»، «گروه الگوها و نظام‌ها»، «گروه مناسبات جهان اسلام و غرب» از آن جمله‌اند.
وی در تشریح اهداف كلي گروه علمي مطالعات بنيادين گفت: «انجام مطالعات بنيادين در جهت تبيين معيارهاي فرابخشي تمدني و ارائه شاخصه‌هاي كلي الگوها و نظام‌هاي اداره اجتماع در راستاي نياز ساير گروه‌ها و واحدهاي بخشي، انجام پژوهش‌هاي بنيادين در جهت تبيين معيارهاي تمدني بر اساس آموزه‌هاي اسلامي، بررسي بنيان‌هاي فكري و اجتماعي تمدن غرب با هدف شناخت، بهره‌گيري، و آسيب شناسي اين تجربه براي شناسائي نيازهاي عصري در دوران مدرن اعلام کرد که در واحدهاي تمدن پژوهي، مطالعات تمدني اسلام و غرب پژوهي فعالیت می کنند.»
حجت‌الاسلام بابایی «اجتماع، مديريت، تكنولوژي و تمدن»، «سياست و حقوق و تمدن»، «اقتصاد و تمدن»، «فرهنگ، انديشه، دين و تمدن» را واحدهای علمی گروه «الگوها و نظام‌ها» معرفی کرد و در تشریح اهداف كلي گروه بیان داشت: «این گروه به بررسي مباني فكري آموزه‌هاي اسلامي با هدف تدوين شاخصه‌هاي كلي و الگوهاي رشد و تعالي جامعه به تفكيك در ابعاد اقتصاد، سياست، فرهنگ و اجتماع و بازتعريف آن بر مبناي نيازهاي عصري، شناسایي و ارائه الگوها، معيارها و شاخصه‌هاي كلي نظام‌هاي مديريت يك جامعه با توجه به شرایط عصري به تفكيك در حوزه‌هاي فرهنگ، سياست، اقتصاد و اجتماع و بررسي و نقد الگوها و نظام‌هاي تمدني غرب به تفكيك در حوزه‌هاي مختلف فرهنگي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي می‌پردازد».
مدیر گروه «مطالعات اسلام و غرب» پژوهشگاه در تشریح اهداف و فعالیت‌های «گروه علمي مناسبات جهان اسلام و غرب» نیز بیان داشت: «این گروه علمی با اهداف بررسي راهبردها، سياست‌ها و تعاملات دو جهان اسلام و غرب، بررسي وضعيت كنوني جهان اسلام (دولت‌ها، گروه‌ها، جنبش‌هاي اسلامي، ملت‌ها)، بررسي وضعيت كنوني غرب و تمايزات غرب اروپا و آمريكا از منظر تمدني، بررسي نقش و جايگاه صهيونيزم بين‌المللي و تأثيرات آن بر جهان اسلام، شناسایي جريان‌هاي فكري و جنبش‌هاي اجتماعي سياسي معاصر جهان اسلام در مواجهه با مدرنيته و تمدن غرب، بررسي موضوعات و پديده‌هاي جديد تأثيرگذار بر جهان اسلام همانند جهاني‌شدن و تروريسم با سه واحد علمی «مناسبات كشورهاي اسلامي و جهان غرب» و «مناسبات مسلمانان كشورهاي غير اسلامي و غرب» و «مطالعات ویژه» به تحقیق می‌پردازد».
وی در ادامه افزود: «واحدهای علمی این گروه علاوه بر پيگيري اهداف گروه در قلمرو كشورهاي اسلامی، به نقش، جايگاه و چالشهاي مسلمانان در جوامع غير اسلامي، بخصوص جوامع غربي پرداخته و در صدد مطالعه راهكارهاي مناسب براي توسعه بخشيدن به نقش و جايگاه آنان برخواهد آمد. افزون بر آن، به بررسي نقش سازمان‌ها و نهادهاي تاثيرگذار بين المللي كشورها بر مناسبات با ساير کشورهای جهان ميپردازند».
فعالیت‌های گروه
حجت‌الاسلام بابایی انتشار کتاب، فعالیت پژوهشی گروهی و خدمات‌رسانی پژوهشی به پژوهشگران و مراکز علمی در زمینه اسلام و مدرنیته را از وظایف گروه اعلام کرد و گفت: «این گروه تاکنون کتاب «جستاری نظری در باب تمدن» را منتشر کرده است و نشست‌های علمی و جلسات پژوهشی دوره‌ای بسیاری با اعضای شورای پژوهشی گروه و همچنین اساتید مدعو برگزار نموده است که آخرین آنها نشست علمی و نظریه‌پردازی با موضوع «رنج سنتی و رنج مدرن؛ بررسی كاركرد‌های ياد رنج متعالی در مواجهه با رنج انسان معاصر» است که با نقادی پروفسور عبدالعزیز ساشادینا(استاد دانشگاه ویرجینیای آمریکا) در مرکز همایش های دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.»
آثار در دست انتشار
مدیر گروه مطالعات اسلام و غرب با اشاره به فعاليت‌هاي در دست اقدام و انتشار اين گروه اظهار داشت: «اين مرکز دو کلان پروژه با عناوین "کنکاشی در مفاهیم بنیادین مدرن در صورت‌بندی هویت تمدنی" و "کثرت‌گرایی فرهنگی و تفاوت‌های اجتماعی در صورت‌بندی هویت تمدنی" در دست اقدام و تحقیق دارد و چندین پروژه تحقیقاتی با موضوعات "جریانهای فکری معاصر عرب در مواجهه با مدرنیته" (کار گروهی)، "روش و ماهیت شناخت غرب" (با نظارت حجت‌الاسلام دکتر ذبیح‌اله نعیمیان)، "غربشناسی عالمان شیعه در تجربه ایران معاصر" (حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار)، "روش شناخت غرب" (مجموعه گفتگوی علمی با اساتید)، "سکولاریسم(1)" (تألیف)، "سکولاریسم(2)" (ترجمه) و "سکولاریسم(3)" (نقد) در دست تدوین و انتشار دارد که برخی در اواخر امسال و غالب آنها در سال آینده منتشر خواهند شد».