به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت الاسلام والمسلمین "احمد مبلغی" با تشریح همایش بین المللی "اجتهاد در گفتمان اسلامی” در کشور قطر خاطرنشان کرد: در حوزه علمیه قم یک سری قواعد اصولی مانند قاعده مناسبات حکم و موضوع ، تمدن و موضوع و قواعد دیگری اخیرا ظهور و بروز پیدا کرده که در جهت به کارگیری امکانات در مسیر کشف امکانات نهفته در نص می‌باشد.
وی که به عنوان تنها نماینده جمهوری اسلامی در این همایش حضور داشت، گفت: برگزاری چنین کرسی‌ها و همایش‌هایی با حضور اندیشمندان و شخصیت‌های برجسته اسلامی در حوزه علمیه قم امری ضروری است.
رییس کمیسیون تحقیقات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی یادآورشد: این اقدام باعث خواهد شد که از همه پیروان مذاهب با گفتمان و سطح فکر همدیگر آشنا می شوند و مباحث مختلف جهان اسلام خصوصا موضوع تقریب و وحدت نیز مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وی با اشاره به مباحث مطرح شده در همایش بین المللی "اجتهاد در گفتمان اسلامی" در قطر گفت: در ارتباط با دانش اصول بحثی را مطرح کردم که بیشتر بر نوسازی دانش از حیث قواعد اصولی متمرکز بود و در باب ماهیت قاعده اصولی، سه دیدگاه وجود دارد، یک دیدگاه معتقد است که در معرکه و کشاکش فی مابین واقعیت و نص، باید به سمت واقعیت حرکت کنیم.
وی ادامه داد: دیدگاه دوم در مورد تفسیر ماهیت قاعده اصولی است که معتقد است باید قالب‌های گذشته قواعد اصولی را حفظ کرده و با تغییر محتوا آنها را به یک مفاهیم معاصر تبدیل کنیم.
مبلغی یادآورشد: من در مقابل این دو نظریه، دیدگاه سومی را مطرح کردم مبنی بر اینکه ما باید قابلیت‌ها، وتوانایی‌های واقعیت و حقیقت را به سمت کشف، استخراج و استحصال نهفته‌ها و درون مایه‌های نهفته در نص بکشانیم و قواعد را نیز بر این اساس تنظیم و تاسیس کنیم.
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآورشد: هر سه نظریه دنبال حفظ گذشته اصول بوده و برای واقعیت یک جایگاه خاصی را حفظ می کنند ولی نظریه اول در کشمکش‌های بین واقعیت و نص، اصالت را به واقعیت می‌دهد و نظریه دوم صرفا به عناوین، مشترکات و اسم‌های به جامانده از گذشته دل خوش کرده و درون و محتوای آنها را به شدت تخلیه می‌کند و کاری به گذشته ندارد.
مبلغی یادآورشد: در نظریه سوم که در همایش قطر به آن پرداختم، نصوص را هیچ گاه از دست نمی‌دهد و تعارضی بین واقعیت و نص ایجاد نخواهد کرد، بلکه می‌کوشد تا ظرفیت‌ها و توانایی‌های واقعیت امروز را در قالب قواعدی به کار گیرد تا نهفته‌ها و انعطاف‌های درون نص هرچه بیشتر شناخته شود.
وی اظهار داشت: در این نظریه تعارضی وجود ندارد که مانند دیدگاه اول به یکی اولویت دهیم و یا مانند نظریه دوم محتوا را کنار بگذاریم بلکه در واقع دو نوع جایگاه مصدریت و مرجعیت را برای نصوص بر اساس نظریه سوم حفظ می‌کنیم.
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یادآورشد: با جایگاه مصدریت در حقیقت وجود خارجی نص را حفظ می‌کنیم و با نظریه اول نیز اشتراک پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: ما مصدریت برای نص قائل هستیم و وجود فکری نص را هم حفظ کنیم، دو نوع حفظ کردن را نسبت به نص داریم یکی حفظ وجود خارجی و دیگری حفظ وجود فکری آن.
مبلغی یادآورشد: در این همایش بین المللی عنوان کردم که نظریه سوم با نگاه‌های رایج به اصول هم متفاوت است، نگاه‌های رایج به اصول ممکن است برای واقعیت هیچ ملاکی قائل نباشند در حالی که بر اساس نظریه سوم ما از قابلیت و امکانات واقعیت برای شناسایی نص استفاده می‌کنیم.
وی اظهار داشت: در بحثی که ارایه دادم برخی از حضار مطرح کردند که چرا جایگاه مصادر تشریعی را تصاعدی قرار ندهیم. به این معنا که به جای اینکه از قرآن به سمت سنت و اجماع برویم، بالعکس تنازلی عمل کنیم .
وی ادامه داد: بنده در پاسخ گفتم در این زمینه سه نظریه نیز می‌شود فرض کرد، نظریه تصاعدی، نظریه تنازلی و نظریه کنترل هوشمندانه ترتیب ادله. یعنی ما همیشه تصاعدی عمل نکنیم و گاهی هم تنازلی عمل کنیم، همیشه از یک حرکت پیروی نکنیم تا قرآن کریم حرف خود را بزند.
مبلغی با اشاره به سطح همایش گفت: در حاشیه این همایش جلسات کاملا علمی و تخصصی با حضور اندیشمندان جهان اسلام برگزار شده و12مقاله با موضوعات مختلف از جمله "نوسازی فقه" ، "مدخل، پیش درآمد مقاصدی و قالب دهی به گفتمان نوسازی"، "قضایای مسائل اساسی در اجتهاد و نوسازی"، "فعالیت های سازمانی و نوسازی "، " نوسازی و وحدت امت اسلام" ، "خانواده، زن و نظام اجتماعی" ارایه شده است.
وی اظهار داشت: در این همایش شخصیت های برجسته ای از مصر ، اردن ؛ قطر ، مغرب، بحرین، عربستان سعودی و سایر کشورهای اسلامی حضور داشتند.
وی گفت: برگزاری چنین همایش هایی باعث خواهد شد تا یک گفتمان تحت اجتهاد شکل گرفته و گفتمان اسلامی نیز ارتقا پیدا کند و ابعاد انسانی این گفتمان هر چه بیشتر کشف شود. و در این همایش در مورد تقریب و وحدت اسلامی مطالبی بیان شد و از اندیشه های افراطی در این همایش خبری نبود.
مبلغی ادامه داد: واکنش ها به مقاله ای که ارایه شده بسیار مثبت بود و مخاطبان استقبال کردند و برخی از آنها معتقد بودند که باید اصطلاحات اصول شیعه را بهتر بشناسند.
گفتنی است این همایش به مدت دو روز در کشور قطر برگزار شد و آقای قرضاوی رییس اتحاد جهانی علمای اسلام، دکتر حسن حنفی از اساتید مصری و حجت الاسلام مبلغی رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پیرامون جایگاه پروژه تمدنی اسلامی در میان پرژوه های تمدنی، عنوان متغیر و ثابت و نوسازی دانش اصول سخنرانی کردند.
کنفرانس بین‌المللی «اجتهاد در گفتمان اسلامی» از طرف دانشکده مطالعات اسلامی و دانشکده شریعت دانشگاه قطر با حضور اندیشمندان اسلامی در دوحه قطر برگزار شد.
.........................
پایان پیام/133-اطمینان