مجری: دلیل برگزاری این جشنواره در سطح دانشگاهها چیست؟
بیاتی (دبیر جشنواره): بسم الله الرحمن الرحیم. همانطور که میدانید مسأله حجاب مسأله روز جامعه است. یعنی از یک سو حجاب بحثی است که این روزها عمدتاً طرح میشود، و از سوی دیگر، نقش دانشجو در جامعه و خانواده مهم است و در جامعه هم الگویی مهم است. لذا ما تلاش کردیم در محیط دانشگاه که محیطی علمی است، به دور از سیاسیکاری، به بحث حجاب و عفاف بپردازیم.
محیط دانشگاه محیطی علمی است؛ رابطه میان دین و علم هم کاملاً متقابل است. لذا در این جشنواره، به حجاب و عفاف اینگونه نگاه کردهایم.
مجری: پس این جشنواره، علمی است.
بیاتی: بله، در این جشنواره به دنبال کار تشریفاتی و تبلیغاتی نبودهایم؛ بلکه با دعوت از اساتید برگزیده در این حوزه، به دنبال بحثهای مشکلگشا هستیم. در این جشنواره همچنین حدود 10 دانشمند از نمایندگان دانشگاههای کشورهای اسلامی نیز شرکت دارند و جلسه رسمی و بیش از 30 جلسه غیر رسمی برگزار کردهایم.
مجری: چه راهکارهای عملی را پیشنهاد میکنید؟
بیاتی: راهکار اول، کار در خانواده است که بستر رشد جوانان و نوجوانان محسوب میشود. را بررسی کنیم تا به مشکلات اصلی در رابطه حجاب و عفاف پی ببریم. یکی دیگر از راهکارها این است که بتوانیم بر سلیقه مردم نظارت داشت؛ به طور مثال در مسأله ازدواج جوانان تاکنون اینگونه بوده است که مرد، خانم عفیف را بهتر قبول میکند تا دیگری را ، اما این سلیقه در حال جابجایی است و امروز میبینیم که برخی خانمها به عنوان مانکن در جامعه ظاهر شدهاند و مورد توجه قرار میگیرند. در اینجا این نکته هم مهم است که بحث حجاب و عفاف، فقط مختص به خانمها نیست ولی درباره خانمها بیشتر است.
مجری: آقای اختری! اگر بخواهیم بگوییم فلسفه حجاب چیست؟ برای چه باید حجاب در جامعه باشد؟ برای اینکه به این سمت دانشجویان هدایت شوند؟
اختری (رییس جشنواره): بسم الله الرحمن الرحیم. برای بیان فلسفه حجاب مطالب عمده و فراوانی هست که در یک برنامه نمیگنجد؛ اما به طور خلاصه میدانیم که حجاب در همه ادیان وجود داشته است؛ منتها در کم و کیف و گسترش و جهات مختلفش، گوناگون بودهاند. دقیقا معلوم نیست که نحوه حجاب در ادیان مختلف چگونه بوده، اما در نمونههای مختلف تاریخی، و زندگی پیامبران میفهمیم که حجاب در همه وجود داشته است. اما حجاب در دین اسلام، به عنوان یکی از فرائض اسلامی است که در قرآن به آن تاکید شده است. لذا اسلام احکام مختلفی برای آن دارد و همه مسلمانان و علمای اسلامی آن را قبول دارند و آن را از "ضروریات دین" میدانند.
اما درباره فلسفهی آن، چون از حقایق واقعی احکام مطلع نیستیم از فلسفه واقعی آن هم اطلاع نداریم که به خاطر چه حلال یا حرام شده است ، اما "حکمت احکام" را تا حدودی تشخیص میدهیم و میدانیم خداوندی که برای ما عزت، سلامت، ترقی و تکامل خواسته است احکامی صادر میکند که به نفع ما است. حدیثی از امام(ع) هست که میفرماید: «آنچه خداوند حلال و حرام کرده برای مصلحتی است که برای ما یا جامعه ما قرار داده و یا برای خیری است که برای ما و جامعه داشته است».
حکمتی که میتوانیم در اینجا به آن اشاره کنیم این است که حجاب، زمینهساز عفت فرد و عفت جامعه است. ما چند نوع عفت داریم: "عفت ظاهری"، "عفت باطنی و واقعی"، "عفت کردار"، "عفت برخورد" و ... که در زمینههای اخلاقی وجود دارد. کسی که حجاب دارد نه تنها عفت ظاهری را دارد بلکه با این کار، زمینهی عفت واقعی را هم برای خود فراهم میکند. یعنی همانطور که خودنماییها، ظاهرسازیها و بیحجابیها زمینهساز بیعفتی میشود حجاب هم زمینهساز عفاف میشود.
حکمت دیگر اینکه: حجاب، حفظ ظواهر و زینت انسان است. حجاب در لغت به معنای پوشش و مخفی کردن است؛ لذا زمینهای است برای حفظ کردن ظاهر جسم و مظاهر زیباییهای انسان که جلوی خودبینیها و ظاهر سازیها را میگیرد.
حکمت سوم حجاب، جلوگیری از بروز بسیاری از مفاسد اجتماعی است. بنابراین در قرآن هم نسبت به مردان و هم نسبت به زنان دستور حفظ حجاب وجود دارد؛ و لذا مردها هم باید جسم خودشان و بدنشان را بپوشانند و استثنائاتی برای زنان و هم برای مردان وجود دارد.
مجری: از صحبتهای شما اینگونه فهمیده میشود که دو علت برای حجاب وجود دارد؛ یکی اینکه جلوی مفاسد را بگیرد و دوم اینکه واجب است . شهید مطهری هم میگوید حجاب مصونیت است نه محدودیت و براساس اینکه "ما حکم به الشرع حکم به العقل" ، احکام اسلامی عقلایی و برای حفظ مصونیت خانوادهها است. بنابراین بیحجابی باعث محدودیت میشود. در این مورد توضیح بفرمایید؟
اختری: به نظر بنده ـ به عنوان یک طلبه ـ درباره بلاهای اجتماعی و سایر امراض اخلاقی عمومی در جامعه، مانند فساد و اعتیاد که به عنوان یک بیماری خانمانسوز در ایران شیوع دارد، باید اندیشمندان بحث کنند. آنها باید بررسی کنند که چگونه با این مسائل برخورد شود. من به کار قهری معتقد نیستم. برخورد قهری ممکن است جواب بدهد ولی به شکل موقتی و کوتاهمدت. لذا همانگونه که امام(ره) و مقام معظم رهبری فرمودهاند باید به گونهای برخورد شود که این مسائل نهادینه شود.
دشمنان ما که نتوانستهاند با کار نظامی و یا اقتصادی مارا مورد حمله قرار دهند، به دنبال این هستند که با کار فرهنگی رخنه کنند و لذا فکر نکنیم که اینکار بیاهمیت است .
به تاریخ نگاه کنیم ، تاریخ اندلس، که اسپانیا قسمتی از اندلس آن زمان بوده که کشوری اسلامی بود که مسلمانان حاکم بودند؛ اما این کشور سقوط کرد نه از کانالهای نظامی و نه قهری بلکه به خاطر مسائل فرهنگی سقوط کرد که بی حجابی، مشروب خواری ، فساد اخلاقی در میان جامعه آنها نفوذ کرد و مسئولان آن به بی بند وباری دست زدند و جامعه شروع کرد به سقوط کردن .
وحالا دشمن این دام را پهن کرده همه باید این مسائل رادر نظر بگیرند و به نظر میآید یک بیمسئولیتی احساس میشود و بعضی مسئولان به این بی توجه هستند که دولت می تواند جلوی بعضی از این مسائل را بگیرد .
در بعضی ادارات ، بیمارستانها وقتی وارد می شوی گویی بویی از دین به مشام نمی رسد . در دانشگاه های ما عده ای از دانشجویان اعم از دختر و پسر صدایشان بلند شده و ناراحتند از وضعی که هست .
اینها نقشه دشمن است که اززمان رضا شاه که کم کم این بی بند وباریها شیوع پیدا کرد که زنان بعضی از این سفارت خانهها مدهایی را وارد کرده و خودشان می پوشیدند و آن را شیوع می دادند.
در زمان ما هم بعضی از این در وارد شده و بعضی