به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ اين كتاب تلاشي است براي آشنايي بيشتر با نظرات سياسي و حكومتي دو گروه مهم از فقهاي شيعه كه طي بيش از هزار سال، در عرصههاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي ايران يا به عبارت بهتر جهان تشيع ايفاي نقش كردهاند. يكي از مهمترين مسايل مطرح شده در اين كتاب؛ بررسي دلايل فقهي، تاريخي، سياسي و اجتماعي برخي نظرات عالمان شيعه و تبيين نقش عواملي چون تحولهاي داخلي و خارجي بر ديدگاههاي فقهاي شيعه است. اين كتاب دو انديشه موجود ميان فقهاي شيعه يعني اخباريون و اصوليون را به اجمال توضيح داده و برخي وجوه مشترك و تمايز اين دو طايفه را روشن ميكند. سپس به بررسي نظرات فقهاي برجسته هر دو انديشه و آثار آنها پرداخته و در نهايت با اشاره به انديشه سياسي در آثار امام خميني (ره) پايان مييابد.
در اين كتاب طي 3 فصل با شكلگيري انديشههاي سياسي شيعه از قرن چهارم تا هفتم (ه.ق)، دوران نظاممند شدن فقه سياسي شيعه از قرن هفتم تا دوازدهم (ه.ق) و دوره تحولات و نگاه در نظرات روحانيت شيعه از قرن دوازدهم تاكنون، آشنا ميشويم. جامعه بشري از آغاز با تشكيل حكومت درصدد اداره جامعه خود توسط افرادي خاص بوده است. اين افراد براي اداره بهتر جامعه و مشروعيت بخشيدن به جايگاه حاكميت، به دستمايه ديني و توسل به قدرتهاي ماورايي روي ميآوردند. با نگاهي به كتب مقدس اديان مختلف، ميتوان دريافت باور آنان بر اين بوده كه حكومت ريشه الهي دارد و چون حكومت كردن تنها حق خداوند است، او آن را به جانشينان خود روي زمين، يعني انسانهاي صالح سپرده است. دانش سياسي در اسلام نظام مستقل و مجزايي نيست كه در پي رسيدن به بالاترين قلههاي انديشه بشري باشد، بلكه شاخهاي از علم كلام و فقه است. براي يك مسلمان تمايزي ميان زندگي مادي و معنوي وجود ندارد و تنها تمايز، ميان كافر و مؤمن است. در اسلام خداوند حاكم بر جامعه است و قانون چيزي جز آنچه از سوي او به پيامبر وحي شده نيست؛ بنابراين هيچ فاصلهاي ميان دين و سياست نميتوان يافت. آنچه به عنوان آميختگي و پيوند شديد دين و سياست در ميان همه انديشمندان مسلمان مورد تاييد است، مهاجرت پيامبر(ص) از مكه به مدينه و تشكيل حكومت در آنجا است. حادثهاي كه بسياري از انديشمندان مسلمان آن را سرآغاز تاريخ سياسي مسلمانان به حساب ميآورند. حضور سياسي فعال تشيع در تاريخ اسلام پس از ماجراي سقيفه و وفات پيامبر آغاز شد. هرچند در زمان پيامبر نيز افرادي كه به شيعه علي(ع) منتسب بودند، نقش موثري در جامعهي اسلامي داشتهاند؛ اما پس از وفات ايشان به دليل اختلافي كه در مساله جانشيني پيامبر به وجود آمد، پيروان علي(ع) به طور مشخص در عرصه سياسي حضور يافته و در مخالفت با حاكميت دست به اقداماتي زدند.
از نكات جالب و تامل برانگيز اين كتاب مطرح كردن مساله پيوستگي دين و سياست است. با توجه به اينكه اين روزها مساله جدايي دين از سياست بسيار مطرح ميشود، نويسندگان اين كتاب با نكتهسنجي مناسب به اين مساله پرداخته و با بررسي سير تاريخي دين و سياست از صدر اسلام و زمان حيات پيامبر (ص) تاكنون، نكات مبهم اين بحث را روشن كرده و راهكارهاي مناسبي براي افراد جستجوگر و متفكر فراهم ميكنند.
سرویس اخبار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی / سید جواد طباطبایی
..........................
پایان پیام/ 118