در حال حاضر حدود 100 کارگر در این معدن کار میکنند که از اهالی روستاهای معدن هستند و اکثرا فامیل هستند.
نحوه بهره برداری از مهمترین معدن فیروزه جهان
این معدن دارای غارهای متفاوتی است از جمله (غار سبز، غارعبد الرزاق و...) و به این ترتیب است که در عمق حدود 90 متری زمین در یکی از این غارها با استفاده از روشها و ابزارات سنتی (آتشبار) اقدام به تخریب پایه سنگ کرده و سپس سنگها توسط واگن به خروجی معدن هدایت می شود.
پس از جمع آوری استخراجات سنگ فیروزه در زمان معین و با اعلام قبلی خریداران جمع شده و سنگهای خام به مزایده گذاشته می شود و عمده خریداران از فیروزه تراشان نیشابور، مشهد و اهالی روستاهای معدن هستند ولی در این بخش نیز گفته می شود سنگ فیروزه های مرغوبتر به نوعی دیگر بفروش می رسد .
مشخصات و اهمیت کانی فیروزه
فیروزه فسفات آلومینیوم با سختی حدود شش است که یک کانی کمیاب و ارزشمند آبی نزدیک به سبز است که خواهان فراوانی دارد، این کانی به‌دست فیروزه‌تراشان شکل داده میشود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار می‌رود فیروزه سنگی زنده است و نسبت به روغن و مواد شیمیایی مانند مواد شوینده بسیار حساس بوده و رنگ او را تغییر می دهد- برای بهتر شدن رنگ آن بهتر است آن را در یک لیوان آب در روز به مدت چند ساعت گذاشت.
نامورترین و پرخواهان‌ترین فیروزه جهان و ایران فیروزه نیشابور است که از بیش از دو هزار سال پیش استخراج می‌شده‌است و از سطح زمین ۲۰۱۲ متر بلندی دارد، معدن فیروزه نیشابور در 45 کیلومتری شمال غرب این شهرستان در جاده قدیم سبزوار و در روستایی به نام «معدن» قرار گرفته است تنها معدن فیروزه ایران با ذخیره ۹هزار تن و ظرفیت تولید سالانه ۱۹تن است که به طور تقریبی از هر تن سنگ خام این معدن ۸ تا ۱۰کیلوگرم فیروزه حاصل میشود.
فرهنگ سنگ فیروزه و بعد روانشناسی آن
در بسیاری از فرهنگهای قدیم و جدید، از فیروزه به عنوان سنگی مقدس و طلسم خوشبختی و خوش شانسی یاد شده است و صنایع دستی ساخته شده از فیروزه نیز که در طی کاوشهای باستان شناسی در کشور مصر مربوط به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح است ، قدیمی ترین گواه بر این مطلب است و نشان می دهد که مصریان باستان ، فیروزه را گوهری معنوی و مقدس می دانستند.
پادشاهان ایران باستان، از گوهرهای آبی آسمانی مانند فیروزه ، برای تزئینات دست و گردن استفاده می کردند و براین باور بودند که این گوهر خوش رنگ آنها را در برابر مرگ غیر طبیعی یا به قولی ، «اجل معلق » محافظت خواهد کرد از این رو تغییر رنگ گوهرهای به کار رفته در گردن بندها و دستبندهای آنها، خوش یمن نبوده و علامت خطری برای شخص استفاده کننده از آن به شما می رفت؛ اما امروزه بر کسی پوشیده نیست که عواملی همچون نور٬ مواد آرایشی، گرد و غبار و چربی و میزان HPپوست و برخی عوامل شیمیایی دیگر، باعث تغییر رنگ فیروزه میشوند که هیچ کدام از آنها نیز زنگ خطری برای استفاده کننده از این سنگ قیمتی و زیبا نیست.
استفاده از نگین فیروزه همراه با رشته هایی از مروارید در تزئین عمامه ها به منظور حفاظت از شخص و مصونیت از چشم زخم و همچنین آرایش دادن خنجرها و زین اسبان و شتران با این سنگ به منظور طلسم یکی دیگر از رسمها و کاربردهای متداول این گوهر آسمانی در نزد پیشینیان بوده است .
فیروزه در طی جنگهای صلیبی به اروپا راه یافت و از آن زمان با نام Turquiosیعنی سنگ ترکی در میان انگلیسی زبانان شناخته شده ساکنان قدیمی نواحی جنوب مرکز و شمال آمریکا نیز در دیر باز فیروزه را می شناختند و به خاطر رنگ و ویژگیهای خاص این گوهر از آن لذت می بردند.
آنها در تزئین ماسکهای مراسم مذهبی خود از تکه های فیروزه استفاده می کردند . گروهی از بومیان شمال آمریکا حتی امروزه نیز بطور انحصاری جواهرات گرانقیمت و خاصی را که دارای ارزش تجاری بالایی هستند تولید می کنند. این جواهرات ترکیبی از فیروزه و نقره هستند و به میزان بسیار محدود و کم تولید می شوند بومیان یاد شده بر این باورند که رنگ آبی فیروزه به کار رفته در این جواهرات می تواند ارتباط مستقیمی میان آسمان و دریاها برقرار کند تبتی ها نیز در مراسم مذهبی خود از این گوهر استفاده میکنند و از دیگر باورهای قدیمی این است که فیروزه میتواند سوار کاران را از خطر افتادن از روی اسب محافظت نماید. جالب اینجاست که بسیاری از کارکنان خطوط هوایی و هوانوردان امروزی نیز به پیروی از این باور قدیمی یک تکه فیروزه را به عنوان سنگ خوش شناسی همیشه همراه خود دارند.
اقتصاد فیروزه
نمونههای به نمایش گذاشته از سنگ طبیعی فیروزه این معدن در موزه های زمین شناسی و معدنی دنیا مانند موزه زمین شناسی لندن و ایران مانند موزه سازمان زمین شناسی تهران و مشهد خود گواه بر ارزشمندی این سنگ قیمتی است.
متاسفانه امروزه این گوهر بوسیله واسطه های عرب٬ ترک ومالیزیایی با قیمت نازل از بازار ایران خریداری شده و پس از درآمدن بصورت زیور آلات با قیمتهای گزاف به کشورهای اروپایی و آمریکا صادر میشود از دیگر کشورهای صادرکننده فیروزه به جز ایران می‌توان به کشورهای آمریکا، مصر و ترکستان اشاره کرد فیروزه‌های آمریکایی که امروزه قسمت اعظم بازار فیروزه دنیا حتی ایران را در دست گرفته است، در مقایسه با انواع ایرانی فیروزه به لحاظ رنگ، جلا و سختی از کیفیت پایین‌تری برخوردارند و نوع با کیفیت فیروزه نیشابور همچنان صدر نشین بازار فیروزه دنیا محسوب میشود، هرچند که به سختی می‌توان قطعه‌ای از آن را حتی به بهای پرداخت مبالغ هنگفت به‌دست آورد.
...................
پایان پیام/133