به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست علمی تخصصی بررسی ابعاد رهبری خدمتگزار از دیدگاه امام خمینی(ره) 22 آذر با حضور "محمد شیخ زاده" پژوهشگر و دکترای مدیریت رفتار سازمانی دانشگاه تهران، در تهران برگزار شد.
در این نشست محمد شیخ زاده گفت: مفهوم خدمترسانی از عالیترین مفاهیم است که در دین اسلام به آن اشاره شده است و با یک جستجو در زندگی امام خمینی(ره) بیشترین مبحث رهبری ایشان در این زمینه بررسی میشود.
شیخ زاده ادامه داد: بر اساس آرمانهای اسلامی دولت و مدیریت محل خدمتگزاری هستند نه قدرت طلبی؛ همان‌گونه که گفته شده است سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ما است و امام میگفتند ما خدمتگزار مردم هستیم.
وی افزود: سه سؤال کلیدی مطرح است از جمله چیستی، چگونگی و چرایی، چرا یک رهبر باید خدمتگزار مردم باشد و با توجه به صفت تسلط‌طلبی انسان، چه چیز باعث این تفکر میشود تا منافع دیگران را بر منافع خود ترجیح دهد.
وی به معنای رهبری اشاره کرد و خاطر نشان کرد: رهبری یعنی نفوذ بر پیروان و حکومت بر قلبها که مکانیزم خدمتگزاری و خدمت کردن تقوا است؛ ما با دولت خدمتگزار میخواهیم الگوی جهانی به دنیا معرفی کنیم و نیز تفاوتها را با مدیریت رایج بیان کنیم.
پژوهشگر دانشگاه تهران ادامه داد: بحث مدیریتی دولت خدمتگزار برای اولین بار از سوی «گرینلیف» مطرح شده است و او معتقد است تمرکز قدرت در یک فرد واحد با سلسله مراتب، فرد را غیر نرمال و فاسد میکند پس باید تغییر در رهبری شکل بگیرد و رهبران، پیروان را بالاتر از خود قرار دهند.
وی افزود: رهبری خدمتگزار با احساس خدمت در فرد ایجاد میشود؛ رهبر در بحث رهبری باید اولین شخص باشد اما دربحث خدمتگزاری، رهبر در ابتدا باید خدمتگزار باشد.
وی با اشاره به خاستگاه رهبر خدمتگزار گفت: این سوال مطرح میشود که خاستگاه این بحث در کجا بوده است؟ در ابتدا از مکتب فکری قدسی، مبتنی بر مذهب در مسیحیت از مسیح و کتب مقدس و پیامبران الهام گرفته شده است و البته گروه دیگر قائل به مذهب نبودهاند و بحث سکولاریسم مطرح شده است.
شیخ زاده ادامه داد: اما در سیر تکاملی رهبری خدمتگزار، پنج دوره مطرح است اول ریشه گرفتن از کتب آسمانی، دوم فردی به نام "گرینلیف" این نظریه را مطرح میکند؛ سوم با توسعه مدل توسط نظریه پردازان دیگر، چهارم ارزیابی اعتبار رهبری خدمتگزار و پنجم اجرای رهبری خدمتگزار درعمل.
وی ابراز داشت: تا وقتی الگویی به شکل مدل مطرح نشود و نظریه الگو سازی نشود کاری از پیش نمیرود؛ در دنیا ابتدا بحثی مطرح میشود و ابعاد مختلف آن بررسی شده و بعد اجرا میشود.
وی افزود: باید در بحث رهبری نظریه پردازی شده و الگو ارائه شود و نباید مباحث در سطح تئوری و ناقص باقی بماند زیرا آنچه که باعث پیشرفت علم شده است همزمانی علم و عمل بوده است.
پژوهشگر دانشگاه تهران ادامه داد: در کتاب انجیل 1300 بار اصطلاح مربوط به خدمت آمده است، 86 بار خدمتگزار، 284 بار وا‍‍‍‍ژه خدمت کردن،101 بار خدمت آمده است و مهم‌ترین چیزی که باعث شد گرینلیف این نظریه را مطرح کند رمان سفر به مشرق زمین بوده است.
وی گفت: "اسپرز" در زمینه رهبر 10 ویژگی را مطرح کرده است از جمله آن همدردی، شفابخشی، آگاهی، متقاعد سازی، مفهوم سازی، بینش و تواضع که در این زمینه ده‌ها کتاب نوشته شده است
محمد شیخ زاده ابراز داشت: وقتی این مسأله را در کشور خود مقایسه میکنیم متوجه کمکاری رسانهها در این زمینه میشویم اما در کشورهایی که این طرح پیگیری شده است شاهد ارائه مقالههای متعدد و حتی فیلمهای مختلف در این زمینه میشویم و نیز بیش از 40 دانشگاه به تربیت نیرو در این راستا پرداختهاند.
وی خاطر نشان کرد: در مدل رهبری خدمتگزار گفته شده که رهبران به چه شیوهایی رفتار میکنند و پیروان چگونه رفتار میکنند؛ رفتار رهبر، محبت اخلاقی ایجاد میکند و در این راستا پیروان به فداکاری میپردازند و در نهایت به رهبری خدمت میکنند.
شیخ زاده گفت: بحث خدمتگزاری در ایران با شعار همراه است و با توجه به آموزههای اسلامی و قرآنی و سخنان امام خمینی(ره) چیزی مطرح نشده است و فقط چند الگوی غربی در بعضی از سازمانها از کشورهای غربی گرفته و پیاده کردهایم که در واقع کاری انجام نشده است.
وی افزود: در صورتی که بیش از یک سوم شرکتهای آمریکایی کسانی هستند که رهبری خدمتگزار را در خود پیاده کردهاند؛ به عنوان مثال در دانشگاه‌ها و کلیساها و مراکز دینی مورد توجه و استقبال واقع شده است و آموزگار به معنای خدمتگزار در مدارس و دانشگاه‌ها فعالیت میکند و در این راستا در سال 2007 تعداد 1200 رساله دکتری نوشته شده است.
شیخ زاده ادامه داد: امام خمینی(ره) 52 ویژگی برای رهبری را بیان کردهاند که از جمله عدالتمداری، مردمی بودن، محبت، ساده زیستی و تقوا است.پس حال این سوال مطرح میشود که چرا پیروان به رهبر خود کمک میکنند که به نظر امام به ارزش‌های دینی و باورهای رهبر برمی گردد.
وی افزود: نوع نگرش رهبر به انسان، به دنیا و نیز نیت و انگیزه الهی که در این مسیر مؤثر است و همچنین ارزش‌ها، باورها، قرآن و سنت بسیار تأثیرگذار است.
پژوهشگر دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: امام خمینی(ره) بسیاری از امور را به آیات و