به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ اولین خورشید گرفتگی یا کسوف سال 2011 تا دقایقی دیگر در نقاط مختلف به خصوص کشورمان اتفاق میافتد که در ساعت 11:06 از ارومیه آغاز می‌شود و در ساعت 14:22 در مشهد به پایان میرسد.
به گفته کارشناسان نجوم، اولین خورشیدگرفتگی سال 2011 امروز 14 دی ماه برابر 4 ژانویه رخ خواهد داد. این گرفت از نوع جزئی است که در تمام نقاط کشور قابل مشاهده است.
این گرفت چهاردهمین گرفت از دوره 151 ساروسی است. این ساروس از سال 1776 میلادی آغاز شده است و آخرین گرفت این ساروس در سال 3056 خواهد بود.
خورشیدگرفتگی در ساعت 11:06 دقیقه از ارومیه آغاز می شود و در ساعت 14:22 دقیقه در مشهد به پایان میرسد. طبق بررسیهای انجام شده بیشترین میزان خورشیدگرفتگی در ارومیه و تبریز با 49 درصد، اردبیل با 47 درصد و رشت و زنجان با 44 درصد است.
کمترین میزان خورشیدگرفتگی را نیز در شهرهای زاهدان با 17 درصد گرفتگی و بندرعباس یا 18 درصد گرفتگی شاهد خواهیم بود. در بیشترین مقدار گرفت جزئی، حدود 85 درصد سطح خورشید پوشانده خواهد شد که از کشورهای اسکاندیناوی قابل رصد خواهد بود.
طبق محاسبات نجومی، خورشیدگرفتگی در مناطق غربی ایران نسبت به دیگر مناطق کشور طولانیتر و بخش بزرگتری از قرص خورشید پوشیده می‌شود.
در این پدیده امکان مطالعه و بررسی تاج خورشید میسر نیست ولی منجمان میتوانند با رصد این پدیده نجومی به عکسبرداری مراحل مختلف کسوف بپردازند.
وجوب و فوریت اقامه نماز آیات/ کیفیت خواندن نماز آیات
خورشیدگرفتگی از جمله مواردی است که درپی آن، حتی اگر بسیار ناچیز باشد، نماز دو رکعتی آیات بر انسان واجب می‌شود.
نماز آیات به واسطه چهار اتفاق بر مسلمان واجب می‌شود:
1- کسوف (اگرچه به مقدار کمی باشد)
2- خسوف (اگرچه به مقدار کمی باشد)
3- زلزله
4- رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی که بیشتر مردم بترسند.
اگر از چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است بیشتر از یکى اتفاق بیفتد، انسان باید براى هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند. مثلا اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود باید دو نماز آیات بخواند.
کیفیت اقامه نماز آیات
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد. نمازگزار بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره بخواند و به رکوع رود و پس از رکوع دوباره یک حمد و یک سوره بخواند تا پنج مرتبه و در رکعت دوم نیز به همانگونه اقامه شود و پس از رکوع آخر قنوت خوانده شود و تشهد و سلام دهد.
نحوه دیگر خواندن نماز آیات
سوره حمد کامل تلاوت شود و سوره توحید به پنج بخش تقسیم شده و بعد از هر بخش یک رکوع انجام شود. رکعت دوم نیز به همان صورت و بعد از آن تشهد و سلام داده شود.
فوریت به جا آوردن نماز آیات بر اساس توضیح المسائل امام خمینی(ره) و دیگر مراجع عظام تقلید
نماز آیات واجب فوری است و باید در اولین فرصت ممکن به جا آورده شود؛ البته مقدمات آن مانند وضو و امثال آن هم لحاظ می‌شود. اولین فرصت یعنی آنچه عرفاً به آن تأخیر نگویند.
هنگام وجوب نماز آیات در خورشیدگرفتی و ماهگرفتگی از موقعی است که شروع به باز شدن و آزاد شدن میکند و با تمام شدن کسوف و خسوف وقت آن هم تمام می‌شود و اگر بعد از آن بخواند باید به نیت قضا به جا آورد نه ادا.
در حوادثی که نماز آیات واجب است مثل زلزله و کسوف و خسوف و لو کم و ناچیز رخ دهد نماز آیات واجب می‌شود ولی بعضی از آن حوادث مانند رعد و برق و بادهای سیاه سرخ و زرد غیرعادی باید به گونهای باشد که بیشتر مردم ترسیده باشند تا نماز واجب شود. (توضیح المسائل امام خمینی(ره) نماز آیات مسئله 1491الی 1515)
همچنین دیگر مراجع معظم تقلید نیز در رسالههای علمیه و عملیه خود بر فوریت خواندن نماز آیات تأکید دارند. اما در اینکه آیا در صورت فوت نماز از فرد مکلف، خواندن قضای آن نیز واجب است یا خیر، اقوال متفاوت است. عدهای بر این نظرند که خواندن قضای آیات موجب بری شدن ذمه مکلف از ادای واجب است و برخی نیز میگویند با توجه به فوریت آن، اگر نماز آیات از مکلف فوت شد، دیگر نیازی به قضای آن نیست.
رعایت ایمنی در رصد خورشیدگرفتگی برای جلوگیری از سوختگی قرنیه
از آنجایی که این گرفت جزئی است و تمام قرص خورشید حتی در بیشینه آن (بیشترین مقدار گرفت) به طور کامل پوشیده نمیشود بنابراین نگاه مستقیم و بدون استفاده از فیلترهای مناسب، بسیار خطرناک است چرا که علاوه بر سوختگی قرنیه موجب نابینایی موضعی و دائمی می‌شود.
برای رصد این پدیده نجومی لازم است از فیلتر برای دوربینهای دوچشمی و تلسکوپ استفاده شود. برای این منظور رصدگران میتوانند به صورت غیرمستقیم اقدام کنند به این صورت که با نصب کاغذی در پشت تلسکوپ، تصویر خورشید بر روی آن منعکس می‌شود که این تصویر قابل مشاهده است.
جدول زیر میزان و زمان کامل خورشیدگرفتگی در آسمان مراکز استانها را نشان میدهد:
.............................