به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ اعضاء شوراي حوزههاي علميه استان تهران با ارائه گزارشی در دیدار با مراجع فعاليت‌هاي شوراي حوزههاي علميه استان تهران را ارائه دادند.
به اين مناسبت با آقاي علي‌اكبر رشاد رئيس شوراي حوزه هاي علميه استان تهران گفت و گويي صورت گرفته که دستاوردهاي اين سفر معنوي را بررسي شود.
جناب آقای رشاد در ابتدا در مورد تركيب و وظايف شوراي حوزههاي علميه استان تهران توضيحي ارائه بفرمائيد.
در جهت تمركز زدايي و توسعه حوزههاي استاني، شوراي عالي حوزههاي علميه كشور تصميم گرفت كه در همة استان‌ها شوراهاي مستقل و مركز مديريت مستقلي را ايجاد كند. تاكنون در بيست و شش استان، شورا و مركز مديريت تأسيس شده است. از اولين اين شوراها و مراكز مديريت استاني، شورا و مركز تهران بود كه از حدود دو سال پيش، كار تأسيس مركز مديريت و از يك سال پيش نيز كار تشكيل شوراي حوزههاي علميه آغاز شده و هم اكنون هر دو نهاد فعال هستند.
بعضي از سرپرستان با تجربة حوزههاي علمية تهران و مدرسين سطوح عالي حوزة علميه تهران، تركيب اين شورا را تشكيل مي‌دهند. بايد خاطر نشان كنم كه شوراي حوزههاي علميه مرجع تصميم‌گيري درخصوص برنامه‌هاي مديريتي، آموزشي و پژوهشي، تربيتي و معيشتي مدرسان و طلاب حوزه است و مركز مديريت، سازمان اجرايي آن چيزي است كه از قم و در شوراي عالي يا مركز مديريت حوزههاي كشوري و يا در شوراي استان تصميم‌گيري و ابلاغ مي‌شود.
ديدار با مراجع با چه هدفي صورت گرفت؟
با تشكيل شوراي حوزههاي علميه و مركز مديريت حوزة استان تهران، درحقيقت حوزة استان تهران سازماندهي جديد و نظام مديريتي مستقلي پيدا كرد. در سرآغاز كار اين شورا لازم بود با مراجع عظام كه در حقيقت گرانيگاه معنوي و علمي حوزههاي علميه قلمداد مي‌شوند، ملاقاتي داشته باشيم. هم از سويي اين اتفاق بزرگ و مقدسي كه رخ داده بود را به اطلاع آن بزرگان برسانيم، هم فعاليت‌هاي موفق و با ارزشي كه در طول اين مدت كوتاه انجام پذيرفته بود را به حضور مراجع عظام منعكس كنيم و هم در آغاز كار، رهنمودهاي حضرات آيات عظام اخذ شود و به عنوان ره‌توشة اين حركت، نصب‌العين اعضاي شوراي حوزه‌ها و مسئولين مركز مديريت قرار بگيرد.
آيا حوزه هاي علميه استان تهران در گذشته همانند حوزه هاي نجف و قم فعال بوده اند يا به تازگي حركت خود را آغاز نموده اند؟
حوزه هاي علمية استان تهران و به ويژه شهر تهران، يكي از حوزههاي كهن، اصيل و ريشه‌دار ايران به حساب مي‌آيند. از حدود دويست سال پيش، حوزة علمية تهران، مركز تعليم و تربيت و تحقيق بوده و در طول اين دويست سال، شخصيت‌هاي بسيار بزرگي در حوزة فقه و اصول، حكمت و فلسفه و تاريخ و تفسير، تربيت شده‌اند و پيش از رونق‌يابي اخير حوزة علمية قم، حوزة تهران، حوزة پررونقي بود. در طول اين مدت همواره فقهاي بزرگي در تهران استقرار داشته‌اند كه برخي از آنان داراي رساله و مقلداني بوده‌اند، شخصيت‌هايي مانند مرحوم آيت‌الله آملي بزرگ و آيت‌الله سيداحمد خوانساري، از بين مراجع، در تهران مستقر بودند و نيز حكمايي مانند مرحوم اشكوري، مرحوم حكيم جلوه، مرحوم عصار، مرحوم شعراني، محروم شاه‌آبادي، در مدارس تهران كرسي داشتند و درحقيقت پس از مكتب اصفهان در حكمت و فلسفه كه از عهد ميرداماد و ملاصدرا آغاز شده بود، حكمت و فلسفه از اصفهان رخت برمي‌چيند و رحل اقامت در حوزة تهران مي‌افكند و عملاً كانون حكمت بعد از اصفهان، تهران مي‌شود و تهران براي خود مكتب حِكمي مستقلي پيدا مي‌كند كه فلاسفة كنوني و حكماي فعلي حوزههاي ديگر و از جمله قم شاگردان مكتب تهران هستند. امثال آيت‌الله حسن‌زادة آملي، آيت‌الله شهيد مطهري، آيت‌الله جوادي آملي، همگي طلاب كرسي فلسفة اساتيد حوزة تهران بودند و از اينجا به قم هجرت كردند و با حضور علامه طباطبايي، مكتب قم بنيان گذاري شد. لهذا حوزة تهران پيشينة بسيار غني و قويم و عريق و اصيلي دارد.
وضعيت كنوني حوزه علميه تهران چگونه است؟
اكنون هم حوزة تهران از ظرفيت بسيار بالايي برخوردار است. حوزة استان تهران مشتمل بر حدود صد مدرسة علمية رسمي تحت برنامه است كه شمار چهل مورد از اين مدارس، محل تحصيل طلاب خواهر است و افزون بر پنجاه مدرسه، اختصاص به تحصيل طلاب برادر دارد. استان تهران بيش از چهارده هزار روحاني فعال در تدريس، تبليغ و فعاليت‌هاي فرهنگي در مراكز مختلف را در خود جاي داده و بيش از نُه هزار طلبه شاغل به تحصيل دارد و افزون بر هزار مدرس هم اكنون در مدارس علمية استان تهران به تدريس مشغول هستند.
در عين حال، اين حوزه از استعداد درخور توجهي براي توسعه در آينده برخوردار است. حوزة تهران، هم به لحاظ علمي، از شخصيت‌هاي علمي برجسته‌اي برخوردار است. علما و عناصر علمي شناخته و مهمي در تهران مستقر هستند و بيش از اين مي‌توان از حضور آنها در حوزة اين كلان‌شهر استفاده كرد.
از نظر مادي هم ظرفيت بالايي در تهران وجود دارد كه مي‌توان از افراد خيّر و از منابع موجود در اين كلان‌شهر براي تقويت جنبه‌هاي مادي حوزه استفاده كرد، حتي اگر اين امكانات خوب مديريت شود، مي‌توان براي توسعة ديگر حوزه‌ها و حوزههاي فقير و مناطق نابرخوردار هم از آن استفاده كرد.
از نگاه ديگر، تهران پايتخت جمهوري اسلامي و ام‌القراي جهان اسلام است. اين مسئله، يك سلسله امكانات و فعليت‌هايي را در اختيار حوزة تهران قرار مي‌دهد. به همين جهت هم هست كه هم اكنون در سطح كشور از ميان سي و دو استان و حوزههاي استاني، چهار حوزة استاني، حوزههاي درجه يك مشخص و اعلام شده‌اند: حوزه هاي قم، مشهد، اصفهان و تهران. تهران يكي از چهار حوزة مهم و درجه يك كشور قلمداد مي شود.
به توجه به اين دلايل، حوزة تهران مي تواند با سرعت بيشتري سامان، رشد و تحول پيدا كند. به همين جهت است كه اهتمام به كار حوزة استان تهران، به شدت مورد توجه مراجع عظام بوده و هست.
مراجع عظام تقليد در اين ديدارها بر چه نكاتي تاكيد فرمودند؟
مراجع عظام تقليد بر روي چند محور تأكيد فرمودند كه به ترتيب و خلاصه وار عرض مي نمايم:
1. اهميت حوزة تهران و پيشينة بسيار پربار و درخشان اين حوزه؛
2. استعداد و ظرفيت فوق‌العاده‌اي كه حوزة تهران براي توسعة خود و حمايت از ديگر حوزه‌ها دارد؛
3. حوزة تهران بايد متناسب با نياز كلان‌شهر و پايتخت توسعه پيدا كند، تا پاسخگوي نيازهاي علمي، فرهنگي و تبليغي اين خطه باشد؛
4. استقبال از استقلا‌ل‌دهي به حوزه هاي استان‌ها و تشكيل شوراهاي استاني و مراكز مديريت مستقل در استان‌ها؛
حضرات مراجع از اين‌كه امروز در سطح كشور، در هر استاني شورايي مستقل و مركز مديريتي مستقلي به وجود بيايد و حوزة تهران پيش از بسياري از حوزه‌ها، موفق به تأسيس شورا و تشكيل مركز مديريت شده، استقبال كردند و اظهار رضايت فرمودند و تأكيد كردند كه در حد مقدور بايد تصميمات مربوط به حوزههاي استاني در همان شوراهاي استاني اتخاذ بشود.