به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ «ناهيد مشائی»، عضو هيئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و صاحب مقاله «امام موسی صدر و نقش نوين زنان در جامعه لبنان»، گفت: از تاريخ شيعه و مردان بزرگ و تاريخ‌ساز اين مكتب در لبنان و منطقه جبل عامل، كم و بيش در كتب تاريخی، مطالب قابل توجهی ثبت شده است؛ گر چه در اين موضوع ترديدی نيست كه نيمی از افراد اين جامعه را زنان تشكيل می‌دهند، اما نقش زنان در جامعه قديم لبنان به گواه اسناد تاريخی آنان كم‌رنگ بوده است و آنان را با جامعه كاری نبوده و حتی سطح سواد زنان در جامعه قديم لبنان بسيار پايين و اندك بوده است.
وی افزود: البته در تمامی اين اعصار تا قرن 19 ميلادی حجاب زنان جامعه لبنان، كامل بوده و «فيليپ حتّی» محجوبه بودن آنان را جزء خصوصيات زنان لبنان اعم از مسيحی و مسلمان دانسته است؛ اين نوع حجاب كه حتی در اوايل قرن بيستم در اكثر زنان شهرنشين به صورت چادر و در زنان روستايی در قالب لباس‌های محلّی بوده است، پس از رخدادها و تحولات متعدد قرن بيستم از جامعه لبنان رخت بربست تا آن‌جا كه حتی در جامعه زنان مسلمان، نيز تنها برای پوشش 3 درصد از زنان جامعه مسلمان استفاده می‌شود و تغيير نوع حجاب و حتی كنار گذاشتن كامل آن از ويژگی‌های اين دوره به شمار می‌آيد. مشائی تأكيد كرد: تحولات و رخدادهای قرن بيستم ميلادی، وقوع جنگ‌های جهانی و فشارهای اقتصادی ناشی از آن‌ها و وقوع بی‌بند و باری‌های فرهنگی چنان در جامعه لبنان و حتی زنان شيعه آن ديار تأثير عميق گذاشت كه از آن به اوضاع اسف‌بار ياد شده است؛ اكنون پس از ترسيم اجمالی سيمای وضعيت زنان در آن جامعه، وارد مرحله‌ای از تغييرات اوضاع زمان می‌شويم كه به دست منجی جامعه لبنان، امام موسی صدر انجام گرفت. وی گفت: اقدامات علمی ايشان در اين زمينه با نگارش مقاله «الاسلام والمرأة» آغاز شد و با نگارش مقدمه‌ای بر كتاب «فاطمة الزهراء» نوشته «اديب سليمان كتانی»، به ثمر رسيد؛ اين مقدمه اكنون با عنوان «زهرا(س)؛ فصلی از كتاب رسالت» چاپ و در دسترس عموم قرار گرفته است؛ ايشان در اين كتاب ابتدا به ايراد مسائلی درباره زنان می‌پردازد و در خلال اين سخنان برخی مسائل مبتلابه زنان جامعه را كه ريشه فرهنگی داشته از ساحت مقدس تعاليم اسلام جدا ساخته و آن‌ها را ناشی از عادات اشتباه موروثی رايج طی قرون مختلف می‌داند كه به اسلام نسبت داده شده است.
عضو هيئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: امام موسی صدر همچنين روش قرآن را چنين بيان می‌كند «آياتی كه در بيان احكام يا قانونگذاری يا پند و اندرزها، زن را به مرد ملحق می‌سازد بس فراوان است بدون آن‌كه مقام زن را تنزل دهد يا او را تحقير كند و شأن او را كم‌تر از مرد بداند».مشائی گفت: موضوع حجاب از ديگر موضوعاتی است كه در رهنمودهای امام موسی صدر نسبت به زنان بسيار مورد تأكيد قرار گرفته است؛ ايشان در دفاع از اين اصل مسلم اسلام می‌گويد: «اما موضوع حجاب در اسلام به منظور تحقير زن يا حبس يا بزرگداشت و تمجيد بيش از حد او صورت نگرفته است ـ آنچنان كه نزد برخی از ملل چنين ديدگاهی متعارف است ـ بلكه حجاب، سلاح زن در جلوگيری از طغيان حالت زنانگی اوست تا مبادا اين حالت و اين جنبه زن بر ديگر توانايی‌های او غلبه كند. اين مقصود در آيات قرآنی كه زنان را از نرمش در سخن گفتن يا پای كوفتن به هنگام راه رفتن يا زينت‌نمايی باز می‌دارد، به خوبی و روشنی آشكار است؛ حقيقت اين است كه آشكار كردن زيبايی‌های زن به طغيان و سركشی جنبه زنانگی او بر وجود زن منجر می‌شود و زن را تنها به يك تابلوی هنری بدل می‌سازد».صاحب مقاله «امام موسی صدر و نقش نوين زنان در جامعه لبنان» خاطرنشان كرد: امام موسی صدر برخلاف نماد‌های فرهنگ غرب، بی‌حجابی را نماد تحقير زن می‌داند و بيان می‌كند: « اين مسئله عامل حقارت زن و انكار توانمندی‌های اوست و باعث از بين رفتن عمر، وقت و فرصت‌های گرانبهای او می‌شود؛ به ويژه اين مسئله به محروميت زن و جامعه از خدمت مادری او می‌انجامد».مشائی يادآور شد: امام موسی صدر به منظور ترسيم نگاه حقيقی اسلام نسبت به زنان به ترسيم نمونه راستين زن مسلمان ـ «حضرت فاطمه زهرا (ع)» ـ می‌پردازد و با بيان ابعاد مختلف زندگی ايشان به‌طور مستقيم الگويی برای همه زنان مسلمان جهان ارائه می‌نمايد؛ امام موسی صدر پس از بيان مختصری از زندگی آن حضرت، ابعاد مختلف زندگی ايشان را كه در بردارنده تمام جنبه‌های كامل يك زن است، به رشته تحرير در می‌آورد. وی ادامه داد: امام موسی صدر به جز اقدامات علمی به امور ديگر برای زنان جامعه لبنان همت گماشت؛ همچنان كه پيش‌تر اشاره شد، اوضاع آشفته زنان و دختران در لبنان بسيار اسف‌بار گشته و مسئله برهنگی يا به تعبير عرب‌ها «خلاعة» ـ فراتر از بی‌حجابی و يا بدحجابی ـ به عنوان مشكلی برای جامعه تبديل شده بود و اين وضع با هيچ‌يك از كشورهای شرقی قابل مقايسه نبود. عضو هيئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تأكيد كرد: امام موسی صدر به‌خاطر اهميت، ظرافت و حساسيت مسئله حدود يك سال به دنبال تحقيق و بررسی راه‌های مبارزه با اين آفت خانمان‌برانداز بود تا اين‌كه سرانجام به روشی نوين و ابتكاری دست يافت كه بهتر است از زبان خود ايشان بشنويم: «پس از يك سال مطالعه، عامل اصلی اين بی‌بندوباری را در بی‌سوادی، تهی‌مغزی و دور بودن اين قبيل زنان از تعاليم اخلاقی و دينی يافتم و فهميدم كه نخست بايد سطح فكری و تربيتی آنان از جهت دينی و اخلاقی تقويت شود؛ نتيجه مطالعات اين شد كه دعوت را غيرمستقيم شروع كنيم، بدين صورت كه نخست جمعيت «برّ و احسان» اعلام كرد كه برای عضويت زنان هم در اين جمعيت مانعی نيست و آنان می‌توانند در فعاليت‌های جمعيت حضور فعال داشته باشند.مشائی همچنين به نقل از خود امام موسی صدر خاطرنشان كرد: رضايت روحی‌ای كه به واسطه رسيدگی و ملاطفت با مستمندان در اين زنان به وجود آمد، شخصيت اصلی، يعنی روح انسانی را در آنان تا حدودی زنده كرد و به خوبی درك كردند كه به جز «مدپرستی» و «لباس خوب پوشيدن» می‌توان شخصيت ديگری هم داشت كه اين شخصيت عظمت، ثبات و لطف بيش‌تری دارد. وی گفت: زنان و دختران علاوه بر فعاليت در بخش بانوان جمعيت «برّ و احسان»، در سه مؤسسه مهم ديگر كه باز به همت امام موسی صدر، برای آنان راه‌اندازی شده بود به كار و كوشش پرداختند؛ يكی از آن‌ها مدرسه‌ای به نام «بيت‌الفتاة» (خانه دختران) بود؛ در اين مكان به دختران بی‌سرپرست و فقير، خياطی و هنرهای دستی ديگر آموزش می‌د‌ادند؛ امام موسی صدر مركز ديگری نيز برای بانوان با عنوان «آموزشگاه پرستاری» داير كرد. مشائی يادآور شد: البته نبايد فراموش كرد كه در تأسيس بسياری از اين مؤسسات زنان و حتی مديريت آن‌ها تا كنون «ربابه صدر»، خواهر بزرگ امام موسی صدر نقش برجسته‌ای داشته‌اند و هنوز هم ايشان به عنوان الگو برای يك زن مسلمان مورد احترام به فعاليت در لبنان مشغول هستند.وی در پايان گفت: امام موسی صدر كوشش‌های بسيار ديگری به منظور ارتقای سطح اجتماعی زنان انجام داده است كه از جمله می‌توان به تأسيس مدرسه‌ای به منظور سوادآموزی و يا مدرسه آموزش صنايع دستی و آموزش خياطی، «سازمان زنان» و «مدرسه دختران» اشاره كرد؛ روش و منش متعادل امام موسی صدر درباره زنان چنان موثر افتاد كه اكنون 90 درصد از زنان شيعه در لبنان محجبه هستند وبه ويژه در مناطقی كه در تصرف رزمندگان حزب‌الله است؛ زنان لبنانی با حجاب اسلامی ظاهر می‌شوند.
سرویس خبرنگاران/ داخلی/ موسسه امام موسی صدر ........................
پایان پیام/ 118