به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ آیت‌الله محسن اراکی در همایش روابط فقه و اصول با علوم انسانی که در سالن همایش مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار کرد: تعریف رایج فقه این است که در منابع فقهی علم به احکام شرعیه و مکلفان از ادله تفصیلی این احکام ثابت به مکلفان است.
وی خاطرنشان کرد: فقه عبارت از علم به قواعد و قوانین شهروندان و انسان در ملک خداست و این تعریف احتیاج به تبیین دارد و اصل علم فقه بر آن است که اصول حاکم بر مملکت خداوند را بشناسیم.
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: ظرف وجود جهانی ظرفی مسلم است گرچه خداوند ناهی، امر، مدیر و مدبر است و افزون این مطلب حوزه کلام است که در حوزه کلام به ربوبیت و عبودیت می‌پردازیم.
وی خاطرنشان کرد: در علوم فقه باید مملکت را به عنوان مملکتی که از نظر تشریع و عالم تکوین الهی به عنوان مملکت شمرده شده، بشناسیم و مرز این مملکت همه عالم وجود است.
اراکی با اشاره به آیه انی جاعل فی الارض خلیفه گفت: انسان به عنوان شهروند ملک خدا بوده و فقه مجموعه قواعد و قوانین شهروندی انسانی است که حوزه آن ملک خداست.
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: اصول فقه عبارتست از قوانین و قواعد شهروندی که از منابعش تهیه و تدوین شده است.
وی با بیان اینکه علوم انسانی عبارتست از علومی که درباره قواعد و قوانین حاکم بر رفتار انسان (ارادی و رفتاری)، بیان کرد: دسته‌ای از قوانین توصیفی است و قواعد و قوانینی بوده که شرح روابط موجود بین انسان‌ها در رفتارشان را تبیین می‌کند.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: دسته‌ای دیگر از علوم انسانی تکلیفی است و در راستای تعیین تکلیف رفتارهای انسانی بوده و قواعد و قوانین را بررسی و بایدها و نبایدها را بحث می‌کند.
وی با اشاره به علوم اصول تصریح کرد: علوم اصول به دو دسته قوانین و قواعد تعبدی و غیرتعبدی تقسیم می‌شود.
اراکی خاطرنشان کرد: بسیاری از قواعد و قوانین اصول غیرتعبدی است و بنابراین تمام حوزه علم اصول غیرتعبدی است و تعبدات شارع بر آن افزوده می‌شود.
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: علوم انسانی بدون قید اسلامی تنها با متن سر و کار دارد در حالیکه در تمام حوزه‌های علوم انسانی علم اصول کاربرد بنیادین دارد.
وی با بیان اینکه علم معناشناسی در جهان معاصر علم حوزه‌هاست، گفت: علمی که امروز به عنوان معناشناسی در جهان مطرح است علم نیست یک دسته معلومات پراکنده است و تعریف و ضابطه علم که باید مبتنی بر روش‌بندی و قاعده‌مندی باشد بر علم معناشناسی قابل اطلاق نیست.
اراکی خاطرنشان کرد: بخش عظیمی از علم اصول قواعد معناشناسی است و از آن به علم قاعده‌مند و روش‌مند تعبیر می‌شود که عظیم، سترگ و روش‌مند و کاربرد وسیع در حوزه‌های مختلف علوم انسانی دارد.
وی ادامه داد: واقعیتی که باید بررسی شود این است که علت مبارزه با علم حوزوی چیست چرا اکنون نامی از استادان و دانشمندان مانند استاد مطهری، آیت‌الله طباطبایی و آیت‌الله مصباح‌یزدی در مجامع علمی جهان غرب برده نمی‌شود.
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) خاطرنشان کرد: مکتب‌ها و دانشمندان اسلام مورد کم لطفی و کم‌مهری در جهان قرار گرفته‌اند و برخی اوقات این کم‌لطفی به حوزه‌ها سرایت می‌کند.
وی ادامه داد: عالمان دینی مانند امام خمینی(ره)، علامه طباطبایی و مصباح‌یزدی دارای مکاتب اساسی در حوزه‌های مختلف هستند ولی اجازه مطرح شدن در شبکه علمی جهانی را ندارند.
اراکی عنوان کرد: اگر کسی ادعا کند علم امروز، علم بی‌طرفی است سخت در اشتباه است چراکه در این رابطه به علم اصول بها داده نمی‌شود.
وی بیان کرد: علم اصول از بسیاری از علوم و دانش روز نتیجه بیشتری دارد و نباید به این علم به نگرش تحقیر بنگریم بلکه لازم است این علم را بفهمیم و بهره گیریم و ارزش و قدر آن را بدانیم.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: همانگونه که احکام فقهی به قواعد فقهی و اصول نیازمندند تمام علوم انسانی اسلامی نیز به این اصول نیازمند هستند تا بتوانیم قواعد علوم انسانی را از منابعش استخراج کنیم.
وی عنوان کرد: ابتدا باید بدانیم علم فقه بخشی از علوم انسانی است چراکه علم فقه درباره احکام و رفتار مکلفین و قواعد شهروندی انسانی بحث می‌کند.
اراکی بیان کرد: بخشی از علم فقه به طور مستقیم قضایای علوم انسانی را تشکیل می‌دهد و فقه، استنباط قواعد مربوط به نظام جامعه است در حالیکه دانش غرب به هر آنچه اسم خدا در آنها به کار رفته رفتار خصومت‌آمیز دارد.
.........................................
پایان پیام/104