جوانی که در تفکراتش مجتهد نشده است نمی‏تواند هر کتابی را مطالعه کند

به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ درس اخلاق "‏آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی" مفسر قرآن و صاحب تفسیر تسنیم و از علماء برجسته حوزه علمیه و استاد عرفان و اخلاق، ظهر پنجشنبه (سوم آذرماه 1390) بعد از اقامه نماز ظهر و عصر به امامت معظم له با حضور جمعی از طلاب، دانشگاهیان سپاهیان و بسیجیان در محل بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در شهر مقدس قم برگزار شد.

آیت الله جوادی آملی که در خصوص نامه امام علی(ع) به فرزندش امام مجتبی(ع) که در نهج البلاغه آمده و نکات اخلاقی آن فرمودند: بررسی نکات اخلاقی نامه امام علی(ع) به فرزندش در نهج البلاغه در حالی که بیش از شصت سال از عمر شریفشان گذشته بود و امام مجتبی(ع) نیز بیش از 30 سال از عمر شریفشان گذشته بود نامه‏ایی را به فرزندشان امام مجتبی(ع) می‏نویسند و به این بهانه سفارشهای را به جوانان می نمایند.

ایشان گفتند: چگونه و در چه شرایطی جوانان می‏توانند مکتبها را مطالعه کنند؟ هرکس مجاز نیست هر حرفی را بشنود و هر مکتبی را مطالعه کند اما اگر کسی صاحب نظر شد و قدرت داوری پیدا کرد آنگاه می‏تواند بر اساس آیه سوره "زمل" که می‏فرماید "مکتب‏های گوناگون و آرای گوناگون را مطالعه کنید و برترین را انتخاب کنید" عمل نماید.

آیت الله جوادی آملی افزودند: اما یک جوان یا نوجوان که هنوز در تفکرات مجتهد نشده است، آیا مجاز است هر کتابی را مطالعه نماید؟ خوب اگر نفی و اثبات هر دو عرضه شود و او توان تشخیص را نداشته باشد چه کند؟ در این نامه امیرالمؤمنین(ع) به فرزندش می‏فرماید "خواندن و دیدن هر کتابی و مکتبی جایز نیست". حال اگر فرد مجتهد شد می‏تواند مکتب‏های گوناگون را مطالعه نماید و احسن را انتخاب نماید اما یک نوجوان و جوان نمی‏تواند آن را مطالعه کند چون که زمین دلش مانند یک زمین شیار زده است که فورا هر چه را به او تحویل دهید سریع آن را می‏پذیرد و باور می‏کند.

ایشان در خصوص پاکی و آمادگی جوان برای پذیرش هر تفکری می‏فرماید: قلب جوان زمینی آماده و قابل بهره برداری است و آماده  رویدن هر بذری برای هر کشتی است و هر بذری در آن بریزید آن را می‏پذیرد حال آن بذر گیاهی پرسود یاشد یا گیاهی مضر و بی‏فایده. اینجور نیست هر طلبه و دانشجوی جوانی هر کتاب را بخواهد می‏تواند آن را مطالعه کند، اما اگر در تفکرات خود مجتهد شد و توان داوری پیدا کرد می‏تواند مکتب‏ها را بخواند زیرا مجتهد وقتی خواند آن را سریع نمی‏پذیرد، اول بررسی میکند و احسن را تشخیص سپس انتخاب می‏کند. اما یک نوجوان و جوان داوری نمی‏کند که این بذر خوب است یا بد آن را فورا در دلش می‏کارد و وقتی هر بذری کاشته شد این زمین دلش پر از علف هرز می‏شود.

آیت الله جوادی آملی افزودند: حال اگر کسی زمین دل یک جوان را با یک کتاب ضاله بذر افشانی کرد آن زمین را مالک می‏شود و عوض کردن زمینه فکری این جوان بسیار سخت است و با زور و فشار نمی‏شود دل او را پاک کرد؛ مگر می‏شود یک جوان بی‏راهه رفته را به راحتی بازگرداند.

ایشان در خصوص پذیرش تفکرات توسط جوانان گفتند: مبادا یک جوان هر چه را شنید باور کند، باید چیزهای خوب را در اختیار جوان بگذاریم تا به او آسیبی نرسد. حال در این نامه امیرالمؤمنین(ع) همه‏ی این راه‏ها را پیش بینی کرده است و قبل از اینکه دیگران بیایند و دل فرزندش را بذر باطل بپاشند امام علی(ع) این نامه را برای فرزندشان مرقوم می‏فرمودند.

آیت الله جوادی گفتند: علمی مطالعه کنید که نافع و قابل استفاده باشد. حال هر علمی برای انسان نافع نیست و یا از آن بهره نمی‏برد؛ بهترین علم علمی است که انسان از آن استفاده نماید و جامعه نیز از آن بهره‏مند شود علمی مانند سحر و جادو و طلسم نافع نیست و علمی مانند علم تفسیر نافع است اما همه کس از آن بهره نمی‏برند.

ایشان گفتند: امیرالمؤمنین علی(ع) که بیش از شصت سال از عمرشان گذشته است و فرصت را کم میبینند برای انتقال تجربیات به فرزندش امام حسن(ع) این نامه را مرقوم نمودند تا تجربیات خود و دیگران را به فرزندشان منتقل کنند و تأکید دارند که از تجربه دیگران استفاده کن و خود چیزی را تجربه نکن چون خیلی زحمات زیادی باید کشید و خیلی‏ها هم در این راه خمیده شدند در این تجربه‏ها و دیگر بلند نشده‏اند، حال چرا به زحمت بیفتی و تجربه کنی من می‏گویم چه راه را برو و چه راه را نرو سختی‏هایی را که ما دیده و دیگران دیده‏اند را امام علی(ع) در این نامه به فرزندشان می‏گویند.

آیت الله عبدالله جوادی آملی تفاوت کتاب‏های علمی و قرآن کریم را اینگونه بیان فرمودند: کتاب‏های علمی همه کلی گوی می‏کنند اما قرآن نور است کتابی نیست که کسی آن را نوشته باشد و مؤلفی داشته باشد، بلکه خدا متجلی در قرآن است نه اینکه آن را مؤلف باشد، متأسفانه خواننده آن متجلی را نمی‏بیند، کتاب قرآن با کتاب‏های دیگر فرق دارد؛ تنها چیزی که انسان را نگه می‏دارد، فرزند صالح است، اگر ذات اقدس جوانان را به ازدواج دعوت می‏کند در کنارش می‏گوید اولین کارتان آوردن فرزند صالح است قبل از هر چیز به فکر فرزندانتان باشید و به گونه‏ای در منزل ننشینید که آموزنده نباشد.

...................

پایان پیام/146