به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ دومين نشست علمی"حکم صلاة الطواف خلف المقام حیث ما کان" با ارایه «حجت‌الاسلام و المسلمين علی عندلیب همدانی» در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد.
منتقدان اين جلسه حجج‌الاسلام و المسلمين «ابولقاسم عليدوست»، «محمد‌جواد شبيري» و «نجفي بستاني» بودند و حجج‌الاسلام و المسلمين «اسلاميان»، «شب‌زنده‌دار»، «قائني» و «مدرسي» به عنوان داور در اين نشست علمي حضور داشتند.
در ابتداي جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین علی عندلیب همدانی، استاد خارج حوزه علمیه قم به عنوان طراح «حکم صلاة الطواف خلف المقام حیث ما کان» به ارایه طرح پرداخت و گفت: بنده در طرحنامه‌ام اين موضوع را مطرح كرده‌ام كه آيا بر اساس احكام شرعي حجاج شيعه پس از طواف مي‌توانند نماز خود را در مكان ديگري غير از پشت مقام ابراهيم بخوانند تا موجب ازدحام و اختلال در طواف ديگران نشوند؟
وی اضافه کرد: با این پیش‌فرض در فکر ارایه راه‌حلی برای این موضوع افتادم و اقدام به نوشتن این طرح کردم که آیا اگر مقام به جای دیگری برده شد، هرجا که بردند واجب است نماز طواف پشت آن خوانده شود یا نه حتما جای مخصوصی دارد؛ از این‌رو برای حل این مسأله مقدماتی را طرح کرده و اصل بحث را در دو مقام بررسی کردم؛ پس بنابراین اصل بحث آن است که آیا جابجا کردن و تحویل مقام از موضع فعلی به جای دیگر جایز است که به چند قسم تقسيم می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین عندلیب همدانی با ارایه تعریفی از «مقام» ابراز داشت: بر اساس روايات متعدد، مقام همان سنگی است که پای حضرت ابراهیم(ع) بر آن اثر کرده، قابل نقل و انتقال است و می‌توان آن را انتقال داد؛ بنابراین مقام جای خاصی نیست بلکه همین سنگ است که الآن هم در موضع فعلی حدود 12 متر با کعبه فاصله دارد.
وی با اشاره به اين مطلب كه جای اصلی مقام در زمان حضرت ابراهیم(ع) تا زمان جاهلیت در کنار دیوار کعبه بوده و در دوره جاهلیت به جای فعلی آن آورده می‌شود، اضافه كرد: پیامبر اکرم(ص) در دوره نبوت خود آن را به جای اصلی برمی‌گردانند اما پس از رحلت ايشان با دستور خليفه دوم، مقام از جای اصلی خود در کنار کعبه به جای زمان جاهلیت منتقل می‌شود و حضرت علی(ع) نيز طبق گفته‌شان اگر با موانعي مواجه نبودند، حتما مقام را به جای اصلی خود برمی‌گرداندند.
این محقق قرار دادن مقام در جاي ديگري غير از كنار كعبه و محل كنوني آن را بدون اشكال دانست و افزود: بر اساس آیه شریفه «فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ» مي‌توان یکی از آیات الهی در کعبه را، بودن مقام ابراهیم دانست یعنی جای اصلی آن کنار کعبه است؛ از آنجا که مسجد هم کنار کعبه حساب می‌شود، انتقال مقام ابراهیم(ع) از داخل به خارج مسجد با توجه به این آیه جایز نیست.
وی با اشاره به اثبات خواندن نماز طواف عمره تمتع و عمره مفرده در مقام يا پشت آن، تصريح كرد: اگر مقام به جای اصلی منتقل شود، حتما نماز را باید آنجا خواند.
در ادامه این مراسم و پس از ارایه طرح حجت‌الاسلام والمسلمین عندلیب همدانی، حجج‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم علیدوست، سیدمحمدجواد شبیری و نجفی بستانی، هرکدام به مدت 10 دقیقه به نقد این طرح پرداختند که در ابتدا حجت‌الاسلام نجفی بستانی که وقت تعیین شده برای نقد این طرح را کم می‌دانست با تشکر از طرح این موضوع، چهار اشکال به نوشته طراح گرفت.
حجت‌الاسلام و المسلمين نجفي بستاني نوع چینش مطالب و رسیدن به نتیجه حاصله را فنی ندانست و اظهار داشت: براساس روایاتی که طراح موضوع ارایه کردند، باید نتیجه دیگری گرفته شود نه این نتیجه که مطرح شد، اما اگر روایات را از بعضی جهت‌ها تضعیف کنیم، نتیجه‌ای که گرفته‌اند صحیح است و در نتیجه با ایشان متحد خواهم شد.
این استاد حوزه با بیان این‌که ارایه دهنده طرح بر اساس صحیحه ابن سنان، مقام را خود این سنگ مي داند، گفت: باید ثابت شود که مقام خود این سنگ است و جای آن هیچ تأثیری ندارد؛ با این سه روایت طراح محترم می‌خواهند ثابت کنند که مقام خود سنگ است و البته عمده دلیل ایشان هم روایت اول است چراکه سند روایت دوم مشکل دارد و براساس این روایت موسی بن قیس هیچ توثیقی ندارد و روایت سوم هم که مرسل است.
سپس حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست رئيس کرسی فقه و اصول و منتقد ديگر اين اجلاسيه برای اثبات مسئله، سه ساحت را مورد بررسی قرار داد و افزود: ارایه دهنده طرح ابتدا باید ثابت کند که مقام جناب ابراهیم(ع) همان صخره‌ای بوده که اثر پای ايشان است نه جای صخره و در ادامه هم ثابت شود که صلاة باید پشت مقام باشد یعنی در روایات آمده نماز دقيقاً پشت مقام باشد.
این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان این‌که طراح باید ثابت کند این صخره موجود همان صخره‌ای است که جناب ابراهیم(ع) بر آن قدم نهاده و در طول تاریخ کم، زیاد یا عوض نشده است، محقق را در اثبات مطالب فوق موفق ندانست و گفت: محقق گرامی به سه روایت اشاره می‌کنند که روایت اول سند خوبی دارد اما در جهتی که ایشان استفاده کرده‌اند، دلالت ندارد؛ روایت دوم و سوم نيز ضعف سند دارند.
...........................
سرویس خبرنگاران/داخلی/سمیه صفری
...........................
پایان پیام/161