به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ نويسنده كتاب «بهار عربي در پرتو بيداري اسلامي» با اشاره به اينكه درباره انقلابهاي اخير منطقه تاكنون چند كتاب ديگر نيز در كشورمان منتشر شدهاند، گفت: در حال حاضر نميتوان درباره اين انقلابها اظهار نظر كرد. اين كتاب بیطرف بوده و ویژگی گزارشگری خود را حفظ كرده است.
«حجتالاسلام سید علیرضا حسینی عارف»درباره انگيزه نگارش كتاب «بهار عربي در پرتو بيداري اسلامي» اظهار کرد: حدود دو سال است که شاهد مهمترین حادثه در جهان سیاستایم؛ یعنی انقلابهایی که کشورهای عربی شمال آفریقا و خاورمیانه را دستخوش خود قرار دادهاند. در ادبیات سیاسی و مطبوعاتی جهان معمولا به این انقلابها «بهار عربی» میگویند و در ایران با عنوان «موج بیداری اسلامی» شناخته شده است.
وی که با خبرگزاری کتاب ایران ـ ایبنا ـ گفتگو میکرد ادامه داد: پیش از این و در بحبوحه حوادث اين انقلابها، یعنی در خرداد و تیرماه سال گذشته و در زمانی که هنوز انقلابهای لیبی و یمن به ثمر نرسیده بود، کتابی با محوريت همين موضوع و با عنوان «بیداری اسلامی در بهار انقلابهای عربی» تأليف كردم که به وسیله انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی منتشر شد؛ اما چون آن کتاب اثر جامع و کاملی نبود، همان کتاب را با ویرایش جدید و با برطرف کردن ایرادها و افزودن مسایل جدید، دوباره و تحت عنوان «بهار عربی در پرتو بیداری اسلامی» در بهمن ماه سال گذشته به بازار فرستادم.
وی با اشاره به اينكه «بهار عربی در پرتو بیداری اسلامی» كتابي چند جلدي است كه اكنون نخستين جلد آن منتشر شده است گفت: جلد نخست این مجموعه، مطالب و گزارشهايي از انقلابهای تونس، مصر و لیبی را در برمیگیرد. همچنین حوادث بعد از اين انقلابها از جمله انتخاباتهای رخ داده و گروههای پيروز در اين انتخاباتها از جمله مطالب اصلي اين كتاباند.
اين نويسنده درباره فصلهاي تشكيل دهنده كتاب «بهار عربی در پرتو بیداری اسلامی» اظهار كرد: این کتاب شامل 4 فصل است كه فصل نخست آن به تاریخچه تفرقه امت اسلام و ایجاد مرزهای استعماری ميپردازد، فصل دوم به حوادث انقلاب تونس اختصاص دارد و مصر و ليبي نيز موضوع فصلهاي بعدي را تشكيل ميدهند. در پايان كتاب نيز ضميمهاي 8 صفحهاي از تصاویر این انقلابها ارایه شده است.
حسيني عارف گفت: ترتیب مطالب هر فصل به این صورت است که بخش نخست به معرفی اجمالی اقتصادی، فرهنگی، جغرافیایی و اجتماعی کشور مربوطه میپردازد. بخش دوم حوادث انقلاب، از آغاز تا پایان را دربرميگيرد و بخش سوم هر فصل نيز به جمعبندی دلایل خیزش و همچنين بيان چشمانداز آینده اين انقلابها اختصاص داده شده است.
این کارشناس ارشد علوم سیاسی در بیان علت و انگيزه انتخاب اين موضوع اظهار كرد: با توجه به اينكه در خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ مشغول به كار هستم و این خبرگزاری به طور پيوسته اخبار انقلابهاي كشورهاي عربي را رصد ميكند، ميبينم كه معمولا دو نوع نگرش به این انقلابها در میان نویسندگان و متفکران ما وجود داشته است، یکی این تفکر افراطی که تمامي این حوادث نتیجه توطئه غرب و آمريكا و ناشي از برنامهريزيهای آنان است و خاستگاه اسلامی ندارد. دیدگاه دوم نيز اين انقلابها را صرفا دارای خاستگاه اسلامی ميداند.
مدیرکل اطلاعرسانی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: به این ترتیب احساس کردم که در اين ميان، حقیقت ماجرا دستخوش پیشفرضها و ذهنیتهای تحلیلگران و نویسندگان شده است، در حالي كه بر اساس رصد شبانهروزي اخبار اين انقلابها از منابع دست اول، ديدگاه سومي داشتم که معتقد بودم به واقعیت نزدیکتر است.
مدیر خبرگزاری ابنا در ادامه به تحليل خود از انقلابهاي منطقه اشاره كرد و و در توضیح دیدگاه سوم گفت: معتقدم این انقلابها، قطعاً خاستگاه اسلامی داشته و از حرکتهای پیش از خود ـ یعنی جنبشهای اسلامی در ایران، لبنان، عراق و ترکیه ـ الگو گرفتهاند؛ اما عوامل شتابزایی مانند عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی نيز در بروز اين حركتها تأثیر مستقیم داشتهاند.
اين نويسنده افزود: همچنین برخلاف تفاسیر برخی از تحلیلگران، در این انقلابها شعارهای ضدآمریکایی و ضد اسراییلی فراوانی نیز وجود دارد که كتاب، به این شعارها به دو صورت مکتوب و مصور اشاره كرده است. مستند کردن اين شعارها نيز یکی از ويژگيهاي مهم اين کتاب بهشمار ميآيد، زيرا در هر انقلاب یکی از ملاکهای شناخت انقلاب و اهداف آن، شعارهایی است که مردم میدهند.
حسيني عارف يادآور شد: از آنجا كه اين کتاب شامل گزارشهایی از حوادث اين انقلابها است، كوشيده بیطرفی خود را حفظ کند. البته در سومین بخش هر فصل، تحلیلهایی نیز وجود دارد که طبیعتا نميتواند جدا از ذهنیت نویسنده باشد.
عارف با اشاره به اينكه چارچوب نظری کتاب «بهار عربی در پرتو بیداری اسلامی» بر مبنای نظريه «ساختار ـ کارگزار» آنتوني گيدنز استوار است افزود: در اين كتاب هم نقش كارگزاران و هم نقش ساختار در بروز اين انقلابها مورد توجه بوده است، به عنوان مثال در فصل نخست اين مساله بيان شده كه چگونه عملكرد انديشمندان و كارگزاران ترك و عرب باعث تبديل امپراتوري عثماني به كشورهاي كوچكتر و ضعيفتر شد.
وي درباره منابع نگارش كتاب گفت: به جز اخبار و اطلاعاتي كه از منابع دست اول، يعني رسانههاي كشورهاي درگير انقلاب گرفته شده است، برخی کتابها و مقالاتی که پیش از این درباره اين کشورها نوشته شده، منابع اصلي نگارش اين اثر بودهاند. البته به جز فصل اول كه شامل چارچوب نظري و علمي است، ساير بخشهاي كتاب عمدتا شامل گزارش و اخبار انقلابها است.
اين كارشناس ارشد علوم سياسي در پاسخ به سوالي مبني بر ميزان جامعيت كتاب «بهار عربي در پرتو بيداري اسلامي» اظهار كرد: در نظر داشتم این كتاب، اثر مختصري باشد و به همین دلیل در آن، کلیت انقلابها و جان كلام مد نظر بوده است زيرا خود اين انقلابها در زمان كوتاهي رخ دادند، به عنوان مثال انقلاب مصر تنها 18 روز طول کشید.
حسيني عارف در پاسخ به اين سوال كه «در پرداختن به اين انقلابها نويسندگان بايد چه رويكردي داشته باشند؟» به صحبتهاي قبلي خود اشاره كرد و گفت: به نظر میرسد در این عرصه اكنون باید بیش از همه به روایتگری پرداخت، زيرا انقلاب تونس، مصر، یمن و ليبي هنوز به نتیجه قطعي نرسیده و خواستههای مردم را برآورده نکردهاند. مردم از این انقلابها کرامت انسانی، بهبود معیشت، آزادی احزاب، آزادی عمل و عقیده، استقلال و... میخواستند که شاید بتوان گفت در این راستا هنوز به درصد کوچکی از مطالبات خود نیز نرسیدهاند.
وي در ادامه سخنانش گفت: البته يكي از آسيبهاي نگارش در اين حوزه اين است كه ما حضور ميداني در اين انقلابها نداشتهايم و به همين دليل خواه ناخواه ذهنیت خود را بر این نوشتهها حاکم میکنیم، من براي جلوگيري از اين مساله كوشيدهام با رصد اخبار و اخذ آنها از منابع دست اول کشورهای درگير انقلاب، اين آسيب را به حداقل برسانم. با اين حال معتقدم بايد د