به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت (ع) ـ ابنا ـ سرانجام همانگونه که پیش بینی می شد «امیر سلمان بن عبدالعزیز» 77 ساله پس از مرگ «امیر نایف بن عبدالعزیز»، به عنوان ولیعهد عربستان انتخاب شد. در شرایطی که موج بیداری اسلامی منطقه را فرا گرفته و پادشاه عربستان نیز خود به شدت بیمار است.
شاهزاده سلمان کار سخت و دشواری در پیش رو دارد. آیا او می تواند عرستان را به سلامت از بحران ها ی سیاسی و اجتماعی برهاند، این سوالی است که پاسخ بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران به آن منفی است.
آنچه در پیش رو دارید مهمترین خبرهای صحنه سیاسی عربستان سعودی در 24 ساعت گذشته است:
ــ ولیعهد عربستان انتخاب شد
پس از مرگ "نایف بن‌عبدالعزیر"، پادشاه عربستان سلمان بن عبدالعزیز 77 ساله را به عنوان ولیعهد، وزیر دفاع و معاون نخست‌وزیر انتخاب کرد.
پس از مرگ نایف بن‌عبدالعزیر، پادشاه عربستان سلمان بن عبدالعزیز 77 ساله را، که پیش از این حاکم مکه بود، به عنوان ولیعهد، وزیر دفاع و معاون نخست‌وزیر برگزید.
سلمان بن عبدالعزيز بيست و پنجمين پسر عبدالعزيز، موسس حكومت آل سعود عربستان است. وی از اركان اين خاندان محسوب می شود و پس از عبدالله، پادشاه عربستان و نايف بن عبدالعزيز ولیعهد پیشین، فرد شماره سه خاندان آل سعود محسوب مي‌شد.
پس از مرگ "نایف بن عبدالعزيز"، وزارت دفاع عربستان كه همواره در دست وليعهد بود به وی سپرده شد. سلمان در طول زندگی سياسي خود مشاور مخصوص پادشاهان عربستان بوده و نقش ويژه‌اي در اداره امور داخلي اين كشور داشته است.ولیعهد جدید عربستان 77 سال سن دارد و از بیماری معده رنج می برد.
«نایف بن عبدالعزیز» ولیعهد پیشین نقش اساسی در سرکوب مردم بحرین داشت و از اقدامات نیروهای گروه موسوم به امر به معروف و نهی از منکردر عربستان حمایت می کرد.
نایف همچنین نقش کلیدی درباره فرار زین‌العابدین بن علی، دیکتاتور برکناره شده تونس، به عربستان داشت.
برخی رسانه ها پیش از این اعلام کرده بودند که ملک عبدالله پادشاه عربستان علاقه دارد تا احمد بن عبدالعزیز ولی عهد وی شود.
ــ "سلمان بن عبد العزیز" کیست؟
امیر سلمان بن عبد العزیز آل سعود بیست و پنجمین فرزند از فرزندان "عبد العزیز بن عبدالرحمن آل سعود"، بنیانگذار پادشاهی عربستان سعودی است که سه دوره حاکم ریاض بوده و پیش از انتخاب ولی‌عهدی مقام وزیر دفاع عربستان را بر عهده داشت.
امیر سلمان بن عبد العزیز آل سعود در 31 دسامبر 1935 در ریاض به دنیا آمد و بیست و پنجمین فرزند از فرزندان "عبد العزیز آل سعود"، بنیانگذار پادشاهی عربستان سعودی به شمار می‌آید و مادر وی «حصة بنت احمد السدیری» است.
سلمان بن عبد العزیز را باید یکی از مهمترین ارکان خاندان سلطنتی عربستان سعودی برشمرد و شخص سلمان مشاور شخصی پادشاهان سعودی و یکی از افرادی است که به آنها "هفت سدیری" گفته می‌شود و منظور همان فرزندان ذکور ملک عبد العزیز از حصه هستند.
سلمان تحصیلات مقدماتی خود را در مدرسه امرا و شاهزادگان در ریاض سپری کرد.
در 16 مارس 1954 هنگامی‌که به نیابت برادر تنی خود "نایف بن عبد العزیز" به امیری ریاض، پایتخت عربستان رسید وارد دنیای سیاست شد.
در 18 آوریل 1955 حاکم ریاض شد و تا 25 دسامبر 1960 در این سمت باقی بود تا اینکه در این تاریخ از سمت خود استفعا داد.
وی در 4 فوریه 1963 بار دیگر حاکم ریاض شد.
در 5 نوامبر 2011 نیز به وزیری دفاع عربستان سعودی رسید و همچنان این سمت را در اختیار داشت.
سلمان بن عبد العزیز مالک 10 درصد سهام مجموعه سعودی بازاریابی و تحقیقات است که روزنامه فرامنطقه‌ای "الشرق الاوسط" نیز جزو تملک این مجموعه است و سلمان با اینکه سهامی اندکی از این روزنامه را در اختیار دارد، اما از طریق پسرش "فیصل" بر گرایش‌های فکری و سیاسی این روزنامه حاکم است.
سلمان تاکنون سه بار ازدواج کرده است. اولین همسر وی "سلطانة بنت ترکی بن أحمد السدیری" بود که فوت کرده و از او دارای شش فرزند به نام‌های امیر فهد، امیر سلطان، امیر أحمد، امیر عبد العزیز، امیر فیصل، و شاهزاده حصة است.
همسر دوم سلمان "فهدة بنت فلاح بن سلطان" از خاندان "آل حثلین" است که از او نیز دارای شش فرزند به نام‌های امیر محمد، امیر ترکی، امیر خالد، امیر نایف، امیر بندر، وامیر راکان است.
اما همسر سوم سلمان "سارة بنت فیصل بن ضیدان أبو اثنین السبیعی" است که وی را طلاق داده و امیر سعود تنها فرزند وی از این ازدواج است.
شاهزاده سلطان بسان دیگر شخصیت‌های خاندان سعودی شخصیتی محافظه‌کار و مخالف هرگونه اصلاحات و تغییر و تحول است. تلگراف دیپلماتیک ارسال شده از سفارت آمریکا در ریاض که در سال 2007 توسط سایت ویکی‌لیکس منتشر شد، درباره شاهزاده سلمان چنین می‌گوید: سلمان مخالف دمکراسی و آزادی است و معتقد است که این‌دو برای عربستان سعودی به هیچ‌وجه مناسب نیستند و براین اساس وی خط‌مشی محافظه‌کارانه شدیدی را در قبال اصلاحات اجتماعی و فرهنگی دنبال می‌کند، با این حال از جمله شخصیت‌های مورد قبول کاخ سفید است که واشنگتن در تعامل با آن احساس راحتی بسیاری می‌کند.
"رابرت جردن"، سفیر آمریکا در ریاض طی سال‌های 2001 تا 2003 در این‌باره می‌گوید که سلمان از جمله شخصیت‌های خاندان سعودی است که می‌تواند هدایت کشور را به دست گیرد و در عین حال به عادات و آداب و رسوم محافظه‌کارانه احترام بسیار می‌گذارد.
وی در ادامه افزود: اگرچه سلمان هرچیزی را که آمریکا بگوید بدون بحث و مناقشه نمی‌پذیرد، اما در عین حال به اهمیت روابط دو کشور بسیار آگاه است.
امیر سلمان پس از اینکه بیش از 50 سال حاکم شهر ریاض پایتخت عربستان سعودی بود، سال گذشته و پس از انتصاب "نایف بن عبد العزیز" به ولی‌عهدی این کشور مسئولیت وزارت نفت عربستان سعودی را برعهده گرفت؛ این وزارتخانه از مدت‌ها پیش خریدهای تسلیحاتی عربستان را از کشورهای هم‌پیمان خود مانند آمریکا و انگلیس و فرانسه برعهده دارد تا به اصطلاح صاحب بزرگ‌ترین و قدرتمندترین ارتش در خاورمیانه و خلیج فارس باشد.
سلمان پس از انتصاب به وزیری نفت عربستان از لندن و واشنگتن دیدن و با "دیوید کامرون"، نخست وزیر انگلیس و "باراک اوباما"، رئیس جمهوری آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرد.
سلمان را باید از جمله افزاد بسیار با نفوذ خاندان آل سعود برشمرد، وی هنگامی‌که ملک عبد الله، پادشاه عربستان دست به اصلاحاتی صوری در کشور زد، هشدار داد که این اصلاحات باید روند بسیار آهسته و کندی داشته باشد تا مبادا خشم و غضب محافطه‌کاران سعودی را برانگیزد.
سلمان معتقد به حفظ اختلاف طبقاتی و اختلاف طایفه‌ای و قبیله‌ای است.
ــ شادمانی مردم عربستان از مرگ شاهزاده نایف
مردم شرق عربستان در پی انتشار خبر مرگ شاهزاده نایف بن عبدالعزیز ولیعهد سعودی با آمدن به خیابان‌ها جشن گرفتند.
مردم شهر العوامیه در شرق عربستان شب گذشته درپی مرگ ولیعهد به شادی و هلهله پرداختند.
نایف دومین ولیعهد سالخورده عربستان است که ظرف هشت ماه گذشته فوت می کند.
یک نوار ویدئویی منتشر شده در شبکه اینترنت مردم شهر العوامیه را در خیابان‌ها نشان می دهد که گردهم آمده و به جشن پرداخته‌اند.
ــ عربستان در آستانه تغییرات بزرگ
پژوهشگر سياسي عربستاني گفت : عربستان پس از مرگ "نايف بن عبدالعزيز" وليعهد و وزير كشور در آستانه مرحله "بی ثباتی داخلی" قرار دارد و قدرت طلبي برخي جناح هاي خاندان سلطنتي باعث ورود رقباي زيادي به عرصه قدرت شده است.
"فؤاد ابراهيم" اظهار داشت: مرگ نايف اتفاق بسيار بزرگي در عربستان است، زيرا نايف سمبل اقتدار دستگاه امنيتي در بيش از 3 دهه گذشته بود.
ابراهيم خاطرنشان کرد: مرگ نايف به اين معنا است كه دستگاه امنيتي ديگر اقتدار خود را از دست داده است و در آستانه مرحله عدم كنترل اوضاع داخلي قرار دارد زيرا نايف در زمان خود پرونده هاي امنيتي مهمي را از جمله پرونده هاي امنيت داخلي مديريت مي كرد.
ابراهيم خاطرنشان کرد: مرگ نايف به اين معناست كه احتمال بروز كشمكش هاي داخلي در عربستان خصوصا با توجه به اوضاع منطقه اي و بين‌المللي بسيار متغير وجود دارد؛ و شايد عربستان شاهد مرحله ازهم گسيختگي آرام و شايد هم در هر لحظه شاهد مرحله ای بحرانی شود؛ خصوصا اينكه جناح هاي حاشيه‌اي خاندان سلطنتي تلاش مي كنند پس از مرگ نايف به آرزوهاي چند دهه گذشته خود نائل شوند.
این پژوهشگر عربستاني تأکید کرد: مرگ نايف باعث ورود رقباي جديد به عرصه قدرت خواهد شد خصوصا اينكه جناح سديري درپي مرگ نايف از عرصه قدرت كنار رفته است و فقط شاهزاده سلمان باقي مانده است كه وي نيز به علت مشكلات جسمي توان اداره امور كشور را ندارد .
ابراهيم با بیان اینکه چند پست بسیار حساس یعنی، ولایتعهدی، وزارت کشور، و معاونت نخست وزیر خالی شده است، خاطرنشان کرد: عربستان بايد خود را براي تغييرات دراماتيك بزرگ و زودهنگام آماده كند.
ــ مشکلات اجتماعی در عربستان در حال تشدید است
نویسنده و پژوهشگر عربستانی با اشاره به مشکلات گسترده اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این کشور، و رشد اعتراض‌ها و نارضایتی های مردمی، تأکید کرد ادامه بحران در سوریه و تبدیل شدن آن به یک جنگ طایفه ای به نفع نظام سعودی است.
"مضاوی الرشید" تأکید کرد: عربستان سعودی امروز در سایه انقلاب‌های عربی، افزایش بحران‌های داخلی، و متزلزل شدن روابط خارجی، از ایجاد راهبردی برای حل بحران‌های داخلی اقتصادی و در رأس آنها بیکاری و همچنین افزایش روز افزودن نارضایتی ها به دلیل اوضاع سیاسی کشور، ناتوان است.
این نویسنده عربستانی افزود: مشکلات اجتماعی نیز در کشور با افزایش نسبت خود کشی جوانان و کودکان و همچنین مطالبات زنان برای دستیابی به حقوق خود و از جمله آنها رانندگی، در حال تشدید است.
مضاوی الرشید، تأکید کرد: عربستان سعودی آخرین کشور در دنیا است که در آن پارلمان منتخب، روزنامه آزاد، جامعه مدنی مستقل، حق برگزاری تجمع سیاسی، و قانون اساسی وجود ندارد.
الرشید با اشاره به تظاهرات و حرکت‌های اعتراض آمیز اخیر مردم در نقاط مختلف عربستان، اظهار داشت: با وجود همه محدودیت‌ها و ممنوعیت ها امروزه می بینیم که همزمان با انقلاب‌های عربی، تحرکات مردمی آغاز شده و مطالبات مردم روز به روز افزایش می یابد.
وی ادامه داد: مسائل مختلفی از جمله حقوق زنان در عربستان همواره باعث از بین رفتن پل‌های ارتباطی در جامعه می شود؛ و جامعه را به دو قسمت مخالف تقسیم می کند. مسائلی مانند حق رانندگی زنان، استخدام زنان در مغازه های فروش لباس زیر زنانه، و یا آخرین مورد آن اشکال گرفتن به لاک ناخن.
الرشید تأکید کرد: هدف از تخریب این پلها دامن زدن به فتنه های طایفه‌ای و متهم کردن دیگری به ارتباط با خارج و قرار دادن اکثریت در برابر اقلیت است. امری که برای رژیم که همواره از مسئولیت های خود با راهکارهای امنیتی و شلیک گلوله شانه خالی می کند، بسیار اهمیت دارد.
وی خاطرنشان کرد: در همین راستا ادامه بحران سوریه برای عربستان سعودی فایده بسیاری دارد و به نفع نظام سعودی نیست که این بحران پایان یابد، چراکه در صورت پایان این بحران، عربستان سعودی با احتمالات بسیاری در داخل مواجه خواهد شد که به نفعش نیست.
ــ تشدید تنشها در عربستان پس از مرگ ولیعهد
كارشناس عربستانی تاكيد كرد: درپي مرگ "نايف بن عبدالعزيز" وليعهد عربستان، و وجود پادشاهي بیمار و ناتوان در اداره امور عرصه سياسي، این کشور دچار التهاب و تنش بيشتري شده است.
"فكري عبدالمطلب" اظهار داشت: با مرگ ولیعهد عرصه سياسي عربستان شاهد تنش و بحران بيشتري شده، اما این امر بر سياست اين كشور در سطح منطقه‌اي و بين‌المللي كه آمريكا و انگليس آن را هدايت مي كنند، تاثير نخواهد داشت.
وي افزود: تعيين شاهزاده نايف بن عبدالعزيز به وليعهدي باعث پنهان شدن درگيري شديد اعضاي خاندان پادشاهي حاكم و جناح هاي درگير در آن شده بود.
شاهزاده نايف بن عبدالعزيز وليعهد عربستان چند روز پيش به علت بيماري در بيمارستاني در شهر ژنو درگذشت. وي دومين وليعهد عربستان در هشت ماه گذشته به شمار مي رفت.
عبدالمطلب خاطرنشان کرد: گفته شده كه شاهزاده سلمان بن عبدالعزيز شخصي ميانه رواست اما او خشن تر از شاهزاده نايف است و بايد آگاه بود كه در نهايت كار شخصيت او در گرو رويكردها و سياست هاي منطقه اي و بين‌المللي سعودي است، كه به طور خاص آمريكا و انگليس آن را هدايت مي كنند.
وي خاطرنشان كرد: شاهزاده طلال در آستانه انتخاب شاهزاده نايف به وليعهدي گفته بود كه خاندان حاكم در آستانه درگيري‌هاي احتمالا خونين است، و اين سخنان شاهزاده طلال و فرزند ميلياردر او كه با اقتصاد عربستان و جهان باز مي كند، نمي تواند فقط جنبه تبلیغاتی داشته باشد.
ــ گلایه معاون وزیرخارجه ایران از عربستان
معاون عربي آفريقايي وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران تأکید کرد، عربستان در قبال رفتارهاي مثبت ایران واكنش درخور و شايسته نشان نداده است.
"حسين امير عبداللهيان" درباره تلاش دشمنان برای ایجاد تنش میان ایران و عربستان، گفت: عربستان كشوري مهم در منطقه و جهان اسلام است؛ و ما هميشه از طريق كانال هاي ديپلماتيك مختلف تلاش كرده‌ايم كه اين پيام را به عربستان برسانيم كه ايران عربستان را يك كشور مهم و تأثيرگذار در منطقه مي داند.
وی با بیان اینکه ظرفيت عربستان بايد در خدمت به جهان اسلام قرار بگيرد، ادامه داد: ما از اينكه مي بينيم دشمنان با كمك برخي كشورهاي منطقه مانند عربستان مي خواهند طرح‌هاي خود را دنبال كنند متعجب مي شويم؛ ايران معتقد است كه ظرفيت كشورهاي منطقه بايد در خدمت صلح و ثبات و پيشرفت منطقه قرار گيرد.
عبداللهیان گفت: ما شرايط عربستان را درك مي كنيم ولي از عربستان اين گلايه را داريم كه در قبال رفتارهاي مثبت ما واكنش درخور و شايسته را نشان نداده است.
عبداللهیان خاطرنشان کرد: ما معتقديم كه همكاري‌هاي ايران و عربستان در قبال تحولات منطقه خصوصا فتنه طایفه ای و فتنه شيعي و سني مي تواند نجات بخش منطقه و جهان اسلام باشد.
عبداللهیان تأکید کرد: تاريخ منطقه نشان مي دهد كه كشورهاي اسلامي شاهد درگيري هاي طایفه ای و مذهبی نبوده اند؛ اینگونه درگیری ها از زماني آغاز شد كه عراق مورد اشغال آمريكا و يك كشور ديگر قرار گرفت، و برخي طرف هاي فرامنطقه اي براي نيل به اهداف خودشان عراق را به محل درگيري هاي طایفه ای تبديل كردند، و متاسفانه برخي دوستان ناآگاه در اين مسير گام برداشتند، و امروز هم شاهد خطر درگيري طایفه ای در برخي كشورهاي منطقه هستيم.
عبداللهیان گفت: ايران هميشه منادي وحدت و همكاري بوده است، و جنگ طایفه ای را خط قرمز و خطري بزرگ براي امنيت منطقه و جهان اسلام وشرايط حساس كنوني منطقه مي داند.
عبداللهیان با اشاره به انقلاب‌های منطقه و تحولات اخیر گفت: حقيقت اين است كه معجزه اي در قرن ما اتفاق افتاده، و خروجي اين معجزه انقلاب هاي منبعث از بيداري اسلامي است.
وی افزود: در اين انقلاب ها دو اراده و جريان روبروي یکدیگر قرارگرفته اند؛ يكي اراده مردم است كه نتيجه اين اراده به انزوا راندن رژيم صهيونيستي و آمريكا و برخي نظام های سلطه در منطقه خاورميانه است كه سابقه ديرينه در چپاول منطقه دارند، و اراده دوم نيز تلاش مي كند كه مانع به نتيجه رسيدن مطالبات مردمي منبعث از اديان الهي و اسلام شود.
عبداللهیان تأکید کرد: اين انقلاب ها در يك سال گذشته توانسته به خوبي و گام به گام، رو به جلو حركت كند و دستاوردهاي فراواني را نصيب ملت ها كرده است.
عبداللهیان خاطرنشان کرد: جمهوري اسلامي ايران از حاكمان منطقه خواسته است كه به مطالبات مردمشان توجه جدي كنند و گفت وگو را مبناي هر گونه راهكار و راه حلي قرار دهند، و از اتكاي به كشورهاي خارجي قوياً بپرهيزند.
وی ادامه داد: بارها به برخي كشورها مانند مصر، يمن و بحرين اعلام كرده ايم كه به جاي تكيه بر قدرت هاي باطل و نيروهاي فرامنطقه اي بايد به مردم خودتان تكيه كنيد و گفته ايم كه مشروعيت شما ناشي از اسلام و مردم است.
عبداللهیان گفت: ترتيبات سياسي و امنيتي جديدي در منطقه درحال شكل گرفتن است كه نتيجه اين امر توجه به مقاومت در منطقه، موضوع فلسطين و موضوع مقاومت لبنان و به حاشيه رانده شدن آمريكا و رژيم صهيونيستي است؛ ولي متأسفانه شاهد آن هستيم كه طرف هاي فرامنطقه اي و برخي طرف هاي منطقه اي تلاش مي كنند كه اين نظم سياسي و امنيتي جديد را كه منبعث از خواست مردم است، در مسير انهدام و اضمحلال محور مقاومت در برابر رژيم صهيونيستي در منطقه قرار دهند، تا محور رژيم صهيونيستي و آمريكا در منطقه ارتقا يابد.
عبداللهیان گفت: حكامي در منطقه كه مطالبات مردم را مورد توجه جدي قرار داده اند، با مردم خود به راه حلي منطقي دست يافته اند ولي حكامي كه دستورات طرف هاي فرامنطقه اي را مدنظر قرار داده اند و مردم خود را سركوب كرده اند ، نتيجه معكوس حاصل شده و سرمايه هاي مالی و انسانی اين كشورها به هدر رفته است.
ــ دستگیری یک فعال آزادی‌خواه در جده عربستان
یک فعال حقوق بشری اعلام کرد: مقامات عربستان سعودی یک فعال عربستانی که فقط یک شبکه آزادی خواهانه ایجاد کرده بود دستگیر کردند.
این فعال حقوق بشری عربستان سعودی که خواست نامش فاش نشود، گفت: "رائف بداوی" روز یکشنبه 28 خرداد در شهر جده به دلایل نامعلوم دستگیر شد.
مجمع جوامع مدنی خلیج نیز که سازمانی برای فعالان لیبرال در کشورهای حاشیه خلیج فارس است، اواخر روز یکشنبه طی بیانیه‌ای دستگیری بداوی را تایید کرد.
بداوی که عربستانی ملی‌گرا است از جمله ایجادکنندگان شبکه لیبرال با "سعود الشمری" دیگر فعال حقوق بشری عربستانی و فعالان دیگر است.
این شبکه روز 7 ماه مه را "روز آزادی" در عربستان سعودی اعلام کرده بود و خواستار پایان نفوذ مذهب در زندگی عمومی مردم در عربستان سعودی شده بود.
البته این کنفرانس توسط سازمان‌دهندگان آن در جده لغو شد و دلیل آن نیز ممانعت مقامات سعودی از برگزاری آن بود.
فعالان حقوق بشری در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس طی بیانیه‌ای خواستار آزادی بداوی شدند.
فعالان حقوق بشری از سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواستند که با اعمال فشار زمینه را برای آزادی بداوی فراهم کنند.
ــ مخالفان نظام سوریه مرگ ولیعهد سعودی را تسلیت گفتند
گروههای مسلح مخالف نظام سوریه موسوم به ارتش آزاد مرگ شاهزاده نایف بن عبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی را تسلیت گفتند.
فرماندهی مشترک افراد مسلح موسوم به ارتش آزاد سوریه در بیانیه ای مرگ ولیعهد سعودی را به "عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی و خانواده و فرزندانش و سعودی‌ها" تسلیت گفتند.
در این بیانیه که یک نسخه آن در اختیار روزنامه الیوم السابع مصر قرار گرفته، آمده است: فرماندهی مشترک ارتش آزاد سوریه در داخل – دفتر هماهنگی و تماس و همه شوراهای نظامی در شهرها و استان‌ها و گردان‌ها و یگان‌های نظامی وابسته صمیمانه ترین مراتب تسلیت خود را به شاه عربستان و خاندان سعودی و ملت برادر عربستان ابراز می دارد.
این پیام تسلیت درحالی منتشر می شود که کشورهای عربستان و قطر پیش از این در راستای طرح غربی‌ها به طور علنی خواهان مسلح کردن گروههای مخالف نظام سوریه شدند و در این راه به ارسال سلاح پرداختند.
....................
انتهای پیام / 141