به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ رييس مركز تحقيقات اسلامي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به آسيب ها و آفت هاي فراروي عزاداري حسيني گفت: عزاداري حسيني در هيچ برهه اي از زمان خصوصا در شرايط كنوني از آسيب و آفت ها مصون و در امان نبوده است، بنابراين عالمان دين و فرهيختگان بايد با تمام وجود از رخنه و نفوذ آفت ها و آسيب هاي به درون مجالس عزاداري جلوگيري كنند.
«حجت الاسلام والمسلمين احمد مبلغي» خاطر نشان كرد: عزاداري حسيني يك پديده اجتماعي باليده در دل تاريخ با ابعاد گسترده و تاثيرگذاري است كه به صورت استثنايي ميان احساس و انديشه پل زده است، بنابراين بايد از آسيب ها مصون نگه داشته شود.
وی ادامه داد: اگر خداي ناكرده غبار آفت ها و آسيب ها، روي عزاداري هاي ما را فراگيرد در چنين شرايطي آنچه كه ضربه مي خورد تفكر حسيني، جامعه شيعي حسيني، منطق قوي، قويم، بسيار متقن واستثنايي عاشورايي است.حجت الاسلام والمسلمين مبلغي با تاكيد بر این که حفاظت از عاشورا فقط در حفاظت از اصل عزاداري نيست، بلكه در حفاظت و صيانت از عزاداري در قبال آسيب ها مي باشد، گفت: به همان اندازه كه برپاداری عزاداري ضروری است مصون نگه داشتن آن نیز آسيب های فکری و ساختاری ضروری است.
وي با طرح ضرورت عاشورایی بودن عزاداری برای عاشورا و ضرورت برخورداری عزاداری از کارکردهایی از جنس كاركردهای خود عاشورا، گفت: تمركز صرف بر اصل عزاداري ها بدون شناخت آسيب های آن و بدون کوشیدن برای مصون نگه داشتن این پدیده اجتماعی از این آسیب ها، راهی می گشاید تا عزاداری ها به سمت ایجاد نتايجی در جامعه به پیش روند که منافی و مغایر با اهداف و فلسفه وجودی عاشورا می باشند.
حجت الاسلام والمسلمين مبلغي تصريح كرد: متاسفانه در معرض آسيب قرار داشتن عزاداري ها، ضريب بالايي پيدا كرده، به گونه اي كه آسيب ها به راحت، با سرعت و حتي با روندی پیش دونده به سمت نهادی شدن به درون عزاداري های راه یافته اند.
حجت الاسلام والمسلمين مبلغي با اشاره به اينكه جلوگيري از آسيب هاي فراروي مجالس عزاداري حسيني، بايد در مراحل نخستين و اوليه شكل گيري اين آسيب ها باشد، گفت: اگر چنين تلاشي صورت نگيرد، اين آسيب ها ممكن است پس از مدتي نهادينه شده و رنگ و لعاب عزاداري اصيل به خود گيرند در آن صورت مواجهه با آنها بسيار سخت است. وی گفت: نمونه در این زمینه بسیار است که یک نمونه برجسته آن قمه زنی است که پس از مدتی نهادینه شد و حتی فتواها هم به زحمت از پس این آسیب شکل گرفته و اجتماعی گشته بر آمدند.
وي افزود: اين آسيب ها، گونه هاي متفاوتي دارند و گونه شناسي اين آسيبها، گام اولي است كه بايد براي مبارزه و تلاش براي قلع و قمع آنها انجام گيرد، مادام كه شناختي از اين آسيب ها به صورت گونه شناسانه و سنخ بندي شده نداشته باشيم، مبارزه با آن ها صرفا به يك شعار و آرزوي غيردست يافتني بدل خواهد شد و عملا راه به جايي نخواهد برد.
حجت الاسلام والمسلمين مبلغي گفت: ما در عزاداري با سه مقوله محتوا، قالب و صوت مواجه هستيم، محتوا بايد بيشترين سهم را در جلسات حسيني داشته باشد و قالب هاي احساسي در درجه دوم و قالب ها و آهنگ هاي صوتي نيز در خدمت اين دو باشد.
وی خاطرنشان كرد: متاسفانه در برخي از عزاداري ها، روند مقلوب شده به اين معنا كه در درجه اول آنكه در درجه اول بيشترين سهم را در جلسه دارد آهنگ ها و مانوردادن صوتي و صدايي است و در درجه دوم قالب هاي احساسي و در نهايت اگر چيزي بماند انديشه است كه در موارد زيادي وجود ندارد.
وي خاطرنشان كرد: جلسات حسيني از سه عنصر برپايي جلسات عزاداري، مخاطبان حاضر در اين جلسات و مداح اجراء كننده تشكيل شده است ما امروز به بركت امام حسين(ع) و انقلاب اسلامي مشكل مخاطب و برگزاري جلسات، نشست ها و عشق و شور حسيني نداريم ولي مشكلي كه وجود دارد در اداره اين جلسات است.
وي گفت: در اين مثلث ضلع سوم يعني اداره كنندگان دچار اشكال است، چرا كه اداره كنندگان جلسات گاه مداحان هستند، در اينكه مداحان بايد باشند و وجودشان هم به صورت جدی ضروری است شكي وجود ندارد؛ ولي به شرط اينكه جاي عالمان و فرهيختگان و همه فرصت اداره جلسه را در اختيار نگيرند.
وي گفت: مداحان فقط به نقش خود اكتفا كنند و نقش عالمان كه مربوط به توليد انديشه حسيني است را برعهده نگيرند و اگر اين نقش را مداحان برعهده گرفتند در این صورت، آنچه توليد مي شود از درون آن غلو، سطحي انديشي و تحريف تاريخ واقعه عاشورا، حرف هاي سخيف تراوش مي كند و اين يك انحراف بزرگ در جلسات عزاداري است.
وي گفت: اصولا اگر اداره كنندگان جلسات عزاداري، انسان هاي فرهيخته و عالم حوزوي و يا دانشگاهي عالم وآشنا به تاريخ نباشند در معرض فروافتادن به غلو قرار دارند چرا كه غلو ناشي از جهل و مولود احساسات صحنه گردانانه است به اين معنا كه طرف براي اينكه همه را با خود همراه كند ناچار به غلو است تا بهتر بتواند اين صحنه را بيارايد.
حجت الاسلام والمسلمين مبلغي گفت: در چند دهه گذشته، مداحان جايگاه عالمان و مجالس عزاداري را برخي در مواردي گرفتند و اين ناشي از منشاء بروز غلوهايي شد که مشكلاتي را در پی آورد و هزينه هاي سنگني براي شيعه ايجاد کرد.وي با تقسیم عزادارای ها به دو دسته "صحنه گردانیِ در خدمت عاشورا" و " صحنه گردانیِ در خدمت صحنه گردانی " گفت: صحنه گردانیِ در خدمت صحنه گردانی از اوصافی همچون: به طول انجامیدن، مانور صدا و صوت بودن، محل أدا و اطوارهای افراطی قرار گرفتن، مصادره احساسات حسینی به نفع صحنه گردان ، لغزیدن کلمات بر سطحی از مضامین بی محتوا و یا کم محتوا و .... برخوردار است.
وي گفت: مصادره احساسات حسینی از سوی صحنه گردان به نفع صحنه گردانی به این معنا است که تلاش اداره كننده جلسله بر كشاندن احساسات حسيني به سمت خود و صحنه گرداني است که اصالت را به آن می دهد. به بیان دیگر بخشي از مداحان به دنبال يك صحنه گرداني طولاني، خلاف عادت و غيرمعقول هستند و طبیعی است که براي طول دادن جلسه خود، بايد مخاطب را جلب كند و از آنجا كه مخاطب داراي احساسات حسيني است مداح آن را به سود خود مصادره مي كند و از این احساسات برای قوام دادن و به آخر بردن جلسه مدد می گیرند. آنچه در این میان گم می شود هدف و روح تفکر و منطق عاشورایی است.
وي گفت: در عزاداري حسيني بايد احساسات به سمت شکل گرفتن توجه عميق تر به راه و انديشه امام حسين (ع) سوق داده شود، نه به سمت صحنه گرداني كه در يك جلسه شكل مي گيرد و در همان جلسه به پايان مي رسد، در چنين صورتي احساسات حسيني نتيجه آن فقط برپا داري جلسه اي است با شروع، زمان و پايان خاص، اين يعني: دادنِ یک چهره سطحی به احساسات حسینی، احساساتی که می توانند و باید كاركردهاي عظيم و تاريخ ساز داشته باشند و احساساتی که جاذبه های استثنایی آن می تواند انسان را فارغ از این که به چه دینی وابسته است، تحت تاثیرقرار دهد.
حجت الاسلام والمسلمين مبلغي خاطرنشان كرد: احساسات حسيني بايد راه به جامعه ببرد و جامعه را رنگي حسيني بخشد و زندگي را از وضعيتی ايستا به وضعيتی پرتكاپو، و از حالتی کم معنویت به حالتی پرمعنا و از وضعیتی سطحی اندیش به دنیایی پر از انديشه هاي بلند سوق دهد، نه آن که خود نوعی از سطحی اندیشی را که شکننده تر است، شکل دهد؛ سطحی اندیشی که رنگ دینی به خود می گیرد ومحتوای آن غلو و گاه کفر است.
وي افزود: اينكه تمام كاركردهاي اين احساسات در به پايان آوردن يك جلسه و در يك زمان خاص، خلاصه شود اين يك آسيب بزرگ است و چون چنين كاركرد و تشديدي براي احساسات مطالبه مي شود، عملا به ضد خود بدل مي شود و در بسياري از جلسات، مداح فقط از باب انجام وظيفه در موارد زياد جلسه را به پايان مي برد و عملا آن تشديد احساس انجام نمي گيرد؛ بلكه احساس توقف و جمود پيدا مي كند و اين آسيب بزرگی است. وي افزود: وقتي ما به اين نوع از عزاداري هاي سطحي متوسل شويم دشمنان و شبهه افكنان مي گويند اينها عقلايي فكر نمي كنند. امثال قمه زني جز جهالت پروري و اقناع روح جاهلانه و به شدت دور از كربلا و پيام هاي لطيف انساني و انسان ساز عاشورا چيزي در برندارد.
سرویس خبرنگاران/ داخلی/ اطمینان
....................
پایان پیام/ 118