به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ تحلیلگران و کارشناسان بر این نکته اتفاق نظر دارند که یکی از دلایل بروز انقلابهای مردمی در جهان عرب که به «بهار عربی» معروف شد، «فساد» حاکم بر خاندانهای سلطنتی بود که بر این کشورها حکومت میکردند و موجب براندازی رژیمهای آنها در کشورهایی چون تونس ، مصر، لیبی و یمن شد و تهدیدی است برای رژیم های حاکم بر بحرین و عربستان.
تونس
«تونس» کشوری در شمال آفریقا و جنوب دریای مدیترانه است که از غرب با الجزایر و از شرق و جنوب با لیبی هممرز است. پایتخت این کشور شهر «تونس» است.
«فنیقیها» دریانورد و بازرگان در سال 1101 پیش از میلاد، از شهر «تایر»، »صور» کنونی در کشور لبنان به کرانههای تونس کوچ کردند تا در سال 814 پیش از میلاد شهر «کارتاژ» را در آن بنا کنند.
اواسط دهه هفتم و ششم پیش از میلاد سرزمین فنیقیه به دست آشوریان گشوده شد تا به پس از آن کارتاژ استقلال سیاسی پیدا کند. با پایان یافتن قرن ششم پیش از میلاد، کارتاژ به امپراتوری نیرومندی تبدیل شد که کرانههای شمال آفریقا از «تری پولی»، طرابلس کنونی در غرب لیبی تا اقیانوس اطلس، جزایر سیسیل، کورسیکا، ساردنی، مالت و جزایر بالئارس را تحت فرمان خود داشت.
در قرن هفتم میلادی مسلمانان به فرماندهی «عقبة بن نافع» بخشهایی از سرزمین تونس را تصرف کردند تا « حسان بن نعمان» تونس را به طور کامل فتح کند.
در قرن نوزدهم فرانسه و انگلیس دخالت در امور تونس را آغاز کردند. فرانسه برابر پیمان «باردو» که در سال 1881 میلادی بسته شد، تونس را مستعمره خود کرد. با آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان برای تقویت پایگاه متحدین در شمال آفریقا، در تونس نیرو پیاده کرد. در سال 1943 نیروهای ارتش آلمان از تونس عقبنشینی کردند و تونس به کنترل متفقین درآمد. کشور تونس طی پیمان پاریس که در سال 1956 میلادی امضاء شد، استقلال خود را به دست آورد.
تونس درسال 1956 از فرانسه استقلال پیدا کرد و «حبیب بورقیبه» اولین رئیس جمهوری و حاکم مطلق این کشور بود که به دنبال یک دوره اعتراضات محدود و خیابانی مردم پس از 31 سال استبداد و حکومت با مشت آهنین در سال 1987 توسط «زینالعابدین بن علی»، افسر عالیرتبه پلیس سرنگون شد.
زین العابدین بن علی و همسرش لیلی الطرابلسی
زین العابدین بن علی
زینالعابدین بن علی در 3 سپتامبر 1936 میلادی در منطقه «حمامسوس» تونس به دنیا آمد و از 7 نوامبر 1987 میلادی تا 14 ژانویه 2011 میلادی به مدت 23 سال قدرت را در تونس در دست داشت.
بن علی از افسران تونسی و رئیس سازمان امنیت تونس بود که در پی یک دوره کوتاه نخستوزیری و با کودتایی بدون خونریزی «حبیب بورقیبه»، ریاستجمهوری وقت تونس را برکنار و خود قدرت را در دست گرفت.
در 14 ژانویه 2011 میلادی برابر با 24 دی 1389 هجری شمسی و در پی ناآرامیها و اعتراضات گسترده مردمی از کشور به همراه خانوادهاش به عربستان سعودی گریخت.
برکناری بن علی از قدرت از روزی آغاز شد که جوان سبزی فروشی به نام «محمد بوعزیزی»، جوان فقیر و تحصیلکرده تونسی در اعتراض به مصادره چرخ دستیاش توسط ماموران دولتی خودسوزی کرد تا این خودسوزی خشم مردم تونس را برانگیزد.
تظاهرات گسترده مردمی در تونس، ابتدا به خاطر اعتراض به بیکاری گسترده، فساد دولتی و تورم برپا شد تا در نهایت رژیم زینالعابدین بن علی را هدف قرار دهد. بنابراین فساد در خاندان بن علی را باید مهمترین عامل قیام مردمی در تونس برشمرد.
خاندان بن علی
فساد در خاندان بن علی – تونس
درباره داراییها و اموال زین العابدین بن علی اطلاعات دقیقی تاکنون وجود ندارد، اما بانک مرکزی تونس اعلام کرده است، ارزش اموالی که در قصر زین العابدین بن علی رئیس جمهور برکنار شده تونس بدان دست یافته است، بالغ بر 41 میلیون دینار، برابر با 36 میلیون دلار آمریکا است.
تلویزیون دولتی تونس طی فیلمی ویدئویی دست یافتن به میلیونها دلار، یورو و الماس گرانبها در اماکن سری یکی از کاخهای زین العابدین بن علی رئیس جمهوری بر کنار شده تونس را به نمایش درآورد.
اعلام این مبلغ باعث شد تا شک و تردیدها درباره حجم بالای اموال بن علی و خانوادهاش در بانکهای خارجی بیشتر شود. بانک مرکزی تونس طی بیانیه ای اعلام کرده که اموال به دست آمده در قصر «سیدی ظریف» بالغ بر 41 میلیون دلار آمریکاست.
پخش فیلم ویدئویی تلویزیونی از ثروت بن علی که در یکی از کاخهای با شکوه بن علی پنهان شده بود، باعث شوکه شدن مردم تونس و تأسف آنها به دلیل غارت این اموال و جواهرات شده است.
این فیلم تلویزیونی دستیابی به میلیونها دلار، یورو، طلا و الماس را نشان داد که در پشت پردهها، عکسهای بزرگ و دفاتر مربوط به این کاخ که در ناحیه «سیدی بوسعید» در نزدیکی شهر کارتاژ قرار داده شده بودند.
این گزارش میافزاید: این ثروت درحالی در قبضه خاندان بن علی بود که سهم هر شهروند تونسی از مجموع تولید ملی روزانه حدود 10 دلار است.
بلحسن الطرابلسی، برادر لیلی الطرابلسی
لیلی طرابلسی و نقش وی در فساد حکومتی
چند هفته قبل از سقوط نظام حکومتی بن علی در تونس کتاب «حاکمه قرطاج» دست به افشاگری زده و به تشریح چگونگی ورود «بانوی اول» به امور عمومی کشور پرداخت که از ابتدای انتخاب افراد خانواده اش در پستهای حساس شروع و به غارت ثروتهای طبیعی و در اختیار گرفتن امتیازات منتهی میشود.
«نیکولا بو» و همکارش «کاترین گراسییه» به عنوان دو نویسنده مطبوعاتی به افشای نقش همسر زین العابدین بن علی در سازماندهی امور عمومی در تونس و گسترش فساد در اکثر محافل دولتی میپردازند و همچنین به چگونگی اجازه دادن به تعداد محدودی از تونسیها جهت سیطره بر ثروتهای کشور و مشخص کردن سرنوشت شهروندان از طریق نظام قضایی مورد حمایت توسط نظام پلیسی پرداختند، نظامی که جدیدترین سیستمها و تکنولوژیهای سرکوب را به کار میگرفت.
صخر الماطری، داماد بن علی
الیاس بن شاذلی افشاگری میکند
«الیاس بن شاذلی» تاجر مهاجر حاضر در دبی ارتباطش را با تونس، کشور زادگاهش حفظ کرده است. او مشکلاتی با خانواده بن علی دارد و فشارهایی بر او وارد شده و برخی از فعالیتهای تجاری اش را از دست داده است و در زمان حاکمیت رژیم بن علی مدتی را به دلیل عدم تعامل با خانواده بن علی راهی زندان شد و او میتواند، بیانگر اقدامات «شبکه بن علی» در تونس طی 23 سال حاکمیت وی بر این کشور باشد.
شاذلی جوانی حدود 40 ساله است که مطبوعات فرانسه او را به دلیل موفقیتش در دنیای ثروت و سرمایهگذاری «جوان طلایی» نامیدهاند. برای درک روابط پرنوسان میان او و خاندان بن علی نیازی به بحث و تحقیق طولانی نیست. او رابطهاش را با بسیاری از مردان حکومتی بن علی مخفی نمیکند و اینکه او به عنوان یکی از مخالفان علنی حکومت پیامی را به «احمد فریقه»، وزیر کشور سابق تونس فرستاده و خواهان عزل ژنرال «علی صریاتی» و پسرش از رهبری گارد ملی شده است.
آغاز درگیری بن شاذلی با خانواده بن علی به سال 1999 باز میگردد، یعنی زمانیکه برای تأسیس شرکتی با «ویوندی» فرانسه جهت راهاندازی تصفیه خانه آب و تأمین آب شرب روستاهای تونس در این کشور اقدام کرد.
پس از ملاقات با شماری از شخصیتهای مرتبط از جمله «محمد مهدی ملیکه»، وزیر وقت محیط زیست تونس به این نتیجه رسید که «خاندان طرابلسی از جمله کسانی هستند که به این حوزه ورود کرده» و در حال مذاکره با فرانسویها هستند.
او میافزاید: «منجی بن سنینه» سفیر وقت تونس در فرانسه مرا فرا خواند و از من خواست تا قبل از بحرانی شدن چالش میان من و لیلی با «محمد جرام»، وزیر وقت کشور تونس مشورت کنم.
بن شاذلی از شرکت فرانسوی و سودهای به دست آمده توسط این شرکت به دادگاه شکایت میکند، اما بنا به گفته او به محض گام گذاشتن در تونس به علت شکایت «طاهر الماطری» زندانی میشود.
او در سال 2004 به 2 سال زندان محکوم میشود که فقط 70 روزش را در زندان سپری میکند، این اتفاق حاکی از وجود چالش شدید بین او با خانواده بن علی بود.
بن شاذلی در سال 2009 برای دومین بار تحت تعقیب قرار میگیرد، اما این بار ترجیح میدهد که به تونس بازنگردد.
سیرین دختر بزرگ بن علی به همراه همسرش
افشاگری سایت ویکی لیکس
اسناد وزارت امور خارجه آمریکا که سایت «ویکی لیکس» آنها را منتشر کرده از رژیم حکومتی بن علی و فضای خانوادگی او پرده برداشته و آن را به «مافیا» تشبیه کرده است.
این اسناد نشان می دهد که رژیم بن علی از سال 1987 میلادی بر پایه نظام پلیسی و فساد بنا نهاده شد، به طوریکه تونس در رتبه بندی جهانی فساد، رتبه 61 را به خود اختصاص داد.
این سند از سفارت آمریکا در تونس با شماره 08TUNIS679 صادر و به وزارت امور خارجه آمریکا ارسال شده است.
دختر دیگر بن علی نسرین
رابرت ژودیک، سفیر وقت آمریکا در تونس
با استناد به گزارش سالیانه «سازمان جهانی شفافیت» و ملاحظات منابع سفارت آمریکا در تونس فساد مالی در این کشور در دوران حاکمیت زین العابدین بن علی هر روز بیشتر و اوضاع تونس را رو به بحرانیتر شدن میکرد.
واقعیت اقتصادی برای سرمایهگذاران تونسی روشن بود و آنها از شاخههای بیشمار خانواده بن علی ترس و واهمه داشتند و ترجیح میدادند تا از سرمایهگذاری در پروژههای جدید اجتناب ورزند. با استناد به شاخص سازمان جهانی شفافیت در