به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ صادق طباطبایی خواهر زاده امام موسی صدر در کتاب خاطرات سیاسی- اجتماعی خود نوشته است: «در یکی از روزهای بهار سال 1331 که نوجوانی 9 ساله بودم، گروهی از طلبه‌های جوان و سیاسی از تهران عازم قم شده بودند تا با آیتالله بروجردی دیدار کنند.
طلبه جوانی که بعدها فهمیدم نواب صفوی بود، سخنان تندی ایراد می‌کرد که هیچ چیز از آن در خاطرم نمانده است. بعدها خبردار شدم که نواب و یارانش قصد دیدار با آیتالله بروجردی را داشتند که ایشان آنها را نپذیرفته بودند. از پدرم شنیدم که چند روز بعد که اصحاب آیتالله بروجردی، از جمله پدرم در محضر ایشان بودند، یکی از بزرگان و از مدرسان حوزه (ظاهرا پدر آیتالله فاضل لنکرانی) علت این رفتار را از آقای بروجردی سؤال کرده و می‌پرسد چرا این افراد را که خواهان حکومت اسلامی هستند، نپذیرفتید؟ ایشان در جواب می‌گویند: این آقایان می‌خواهند شاه را بردارند ولی امثال شما را به جای او بگذارند. شخص دیگری (ظاهراً مرحوم آیتالله کبیر) که از علمای بزرگ و فقهای برجسته بوده است می‌پرسد، مگر چه اشکالی دارد؟ آیتالله بروجردی در جواب می‌گویند: اشکال بزرگ این امر در اینجاست که شاه با اسلحه توپ و تفنگ به جان مردم می‌افتد، با این اسلحه می‌شود مقابله کرد ولی اگر شما به جای او نشستید، اسلحه شما ایمان و عقاید مردم است که به جان مردم می‌اندازید. با این اسلحه نمی‌توان به راحتی مقابله کرد و لذا دین و ایمان مردم به بازی گرفته می‌شود.»
به همین دلیل با محمد‌رضا کائینی مورخ و روزنامه‌نگار درباره این خاطره صادق طباطبایی و صحت آن به گفت‌وگو نشستیم.
وی در این باره اظهار داشت: این خاطره اساساً نمی‌تواند درست باشد چون با مبانی فکری آیتالله بروجردی سازگار نیست، باید عرض کنم که آیتالله بروجردی از حامیان شاخص و شناخته شده اصل ولایت فقیه بودند.
کائینی ادامه داد: اصل ولایت فقیه و استقراء آن غیر از چیزی است که صادق طباطبایی در خاطراتش نقل می‌کند و مخاطبان و خوانندگان گرامی را به کتاب «البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المساًفر» به تقریر آیتالله منتظری ارجاع می‌دهم که در آن کتاب در بحث نماز جمعه خصوصا به ولایت فقیه پرداختند و به جد آنرا احساس کردند.
وی گفت: مبانی فقهی آیتالله بروجردی هیچ وقت اقتضا نمی‌کند چنین چیزی را بیان کنند، حداقل شفاهیات را باید به مبانی مکتوب و شناخته شده این شخصیت ارجاع بدهند و در این ارجاع تضاد و روشنی می‌بینیم بنابراین نمی‌توانیم چنین فاصله‌ای را بپذیریم.
این مورخ و روزنامه‌نگار با بیان اینکه اساس مقایسه مرحوم نواب و آیتالله بروجردی مقایسه بلا وجهی است، گفت: نه جایگاه، شأن، وظیفه و موقعیت این دو هیچ کدام قابل مقایسه نیست. افتضا نمی‌کرد که هر یک به کار دیگری بپردازند.
وی گفت: اقتضا و شأن هر یک این بود که به کار خود بپردازند، شرایط و دوگانگی سخت روحانیت در دوره مشروطه و اقدامات رضاخان حوزه را ضعیف کرده بود. آیتالله بروجردی در آن مقطع اعتقاد داشت پرداختن به امور غیر از حوزوی در حوزه موجب ضعف بیشتر حوزه می‌شود و روحانیون در آن مقطع باید از نظر علمی و فرهنگی تقویت شوند.
کائینی ادامه داد: آیتالله بروجردی معتقد بود اگر رسالتی قرار است انجام شود اساسا از طریق حوزه است. این فکر البته درست هم بود و ما بعدها دیدیم شاگردان آیتالله بروجردی در انقلاب اسلامی نقش اساسی ایراد کردند، و آیتالله بروجردی با آن تفکر که عرض کردم آن را تقویت کرده بود.
وی با اشاره به اینکه شهید نواب صفوی طلبه آرمان‌گرایی بود که اولا در جایگاه نفوذ و علم و مرجعیت قرار نداشت، گفت: صرفاً وظیفه شهید نواب صفوی در آن مقطع زمانی تبلیغ دینی و مبارزه با ظلم و مفاسد دستگاه پهلوی و تلاش برای تحقق احکام مقدس اسلام بود. نکته نخست این است اگر به تفاوت رسالت و وظیفه و اقتضای هر یک از این دو شخصیت نگاه کنیم متوجه می‌شویم هر دو در جایگاه خودشان درست و خوب عمل کردند هر چند ممکن است یکی دیگری را نپسندند.
کائینی ادامه داد: نکته دوم این است که با وجود اینکه فداییان اسلام از مرحوم آیتالله بروجردی تقلید نمی‌کردند، شخصیت‌های بزرگواری دیگری بودند که از لحاظ شرعی اقدامات فداییان اسلام را تأیید می‌کردند.
وی افزود: ما از همان اول که دقت کنیم در ماجرای ترور احمد کسروی علما ـ طور مشخص مثلاً آیتالله حاج آقا حسین قمی و آیت الله سید ابوالقاسم خوئی ـ او را مهدور الدم می‌دانستند. اخیراً مصاحبه‌ای با آقای سید محمدصادق روحانی انجام دادم که در فضای مجازی موجود است، او در این مصاحبه اعلام کرد هزینه سفر مرحوم نواب به ایران را آیتالله حاج آقا حسین قمی برای مواجهه و مقابله با احمد کسروی داد.
وی گفت: در مرحله بعدی چهره‌هایی مانند مرحوم آیتالله سید محمد تقی خوانساری صاحب نماز باران معروف، آیتالله سید صدرالدین صدر و آیتالله شاه‌آبادی از شهید نواب صفوی حمایت کردند. به این ترتیب از جنبه صدور حکم شرعی اقدامات فدائیان اسلام مشکلی نداشتند.
کائینی در پایان خاطرنشان کرد: آیتالله بروجردی و شهید نواب صفوی با وجود اختلاف و جایگاه هر کدام در شأن و جایگاهی که داشتند درست عمل کردند و امروز ما در تاریخ مشاهده می‌کنیم که آثار عملکرد آنها درست و قابل قضاوت مثبت است.
.............پایان پیام/ 218