به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ استاد محمد اسفندیاری نویسنده و پژوهشگر ادبی در نشست علمی «بایدها و نبایدهای نگارش» که به همت کانون نویسندگان قم و با همکاری انجمن قلم حوزه در مجتمع فرهنگی آموزشی طلوع مهر برگزار شد به نقد نویسندگی پرداخت.
وی با تقسیم ادبیات ملل به دو بخش شعر و نثر گفت: شعر و نثر دو فرزند ادبیات فارسی هستند و این دو فرزند همیشه برادر هم بوده اند ولی هیچ گاه با هم برابر نبوده اند زیرا شعر همیشه در اوج بوده ولی نثر در بسیاری از اوقات افول داشته است.
اسفندیاری ادامه داد: در هزار سال گذشته پنجاه کتاب نثر جاذب و فاخر در دسترس نیست ولی شاهکارهای ادبی بسیاری در قالب شعر وجود دارد.
این نویسنده و پژوهشگر دوران مشروطه را سرآغاز پیشرفت نثر فارسی برشمرد و گفت: مشروطیت فقط یک نهضت سیاسی نبود بلکه نهضت ادبی نیز بود و نثر فارسی را شکوفا و دگرگون ساخت.
وی از دو کتاب «سیاحت نامه ابراهیم بیگ» و «شرح زندگی من عبدلله مستوفی» به عنوان دو نثر فاخر دوره مشروطه نام برد و گفت: در دوران مشروطه از ظرفیت های زبان بهره فراوانی بردند و آثار جاودانه ای به جا ماند.
اسفندیاری سطح دستیابی به مهارت در نگارش را بی انتها معرفی کرد و گفت: نویسنده تا پایان عمر در حال آموختن است و نمی تواند بگوید به کمال رسیده است.
به زبان معیار بنویسیم
وی لزوم توجه به زبان معیار را مورد توجه قرار داد و گفت: باید به زبان معیار و رسمی بنویسیم و بازی با کلمات ما را از رساندن به محتوای اصلی باز ندارد.
این نویسنده و پژوهشگر ادبی ادامه داد: زبان معیار هیچگاه توجه ما را به الفاظ جلب نمی کند و ما را به سمت محتوا سوق می دهد یعنی زبان معیار را به شیشه ای تشبیه کرده اند که فضای پشت شیشه را نشان می دهد ولی خود شیشه مشخص نیست.
اسفندیاری افزود: زبان معیار نه حلاوت دارد و نه ملاحت؛ چاشنی ادبی نمی دهد بلکه خوراک فکری می دهد.
وی استفاده از زبان غیر معیار در نثر علمی را آفت این عرصه عنوان کرد و گفت: اگر از زبان ادبی و غیر معیار در مقوله علمی استفاده شود هم نویسنده و هم خواننده متضرر می شوند و خواننده از معنا باز می ماند.
وی خاطرنشان کرد: در کشور ما عده ای نتوانسته اند متفکران خوبی باشند چون می خواستند نویسنده خوبی باشند و همیشه ذهنشان معطوف به نثر ادبی بود و دنبال نظریه پردازی نبودند.
این استاد دانشگاه گفت: اشتباه بسیاری از نویسندگان علمی این است که مطلبی را به جای اینکه با قوت برهان به اثبات برسانند با حسن بیان و آرایه های ادبی ثابت می کنند.
استاد اسفندیاری تصریح کرد: پیامبر اکرم (ص) می فرماید: انّ من البیان لسحرا؛ بنابراین به هر نوشته زیبای علمی که برخوردیم ابتدا آرایه زدایی کنیم و مسحور سحر سخن نویسنده نشویم.
نثر ریاضی بالاترین نثر نگارشی
استاد اسفندیاری با بیان اینکه زبان فارسی باید به زبانی بالاتر از نثر معیار یعنی نثر ریاضی برسد گفت: نثر ریاضی دقیقتر از نثر معیار است و تمامی کلمات به احسن وجه در جای خودشان هستند و غیر از آن ممکن نیست نوشته شود.
وی گفت: در نثر ادبی باید یک مطلب به زیباترین صورت گفته شود ولی در نثر ریاضی می خواهیم به دقیقترین وجه بیان کنیم.
این نویسنده و محقق ادبیات فارسی با اشاره به اینکه در نوشتن لازم است زبان نوشتار به گفتار نزدیک شودابراز داشت: نو نویسندگان و نویسندگان جوان ما باید از تکلف و تصنع و فخر فروشی بپرهیزیند و باید به راحتی صحبت کردن نوشت.
وی ساده نویسی را یکی دیگر از ملزومات نگارش عنوان کرد و اظهار داشت: کاری ساده تر از مشکل نویسی نیست و کاری مشکل تر از ساده نویسی نیست.
وی گفت: ما یک کتاب را حداکثر با هزار واژه می نویسیم و اگر پنجاه واژه دشوار در کتاب باشد کتاب دشوار خوانده می شود پس وجود واژگان فراوان نشانه ارش یک اثر نیست.
استاد اسفندیاری پرهیز از مبهم نویسی را از دیگر ملزومات یک نوشته فاخر برشمرد و تصریح کرد: از ادبیات ارتجالی بپرهیزیم و به جای بیشتر نویسی به بهتر نویسی روی آوریم زیرا کسی که موضوعی برای خودش روشن نشده باشد مبهم گویی می کند.
..............پایان پیام/ 218