به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ آيت‌الله مهدی هادوی تهرانی از اساتيد برجسته حوزه علميه و رئيس موسسه رواق حكمت شنبه، هفتم بهمن ماه، در ديدار با اعضای ستاد برگزاری همايش قرآن كريم و هنر، گفت: اين اقدام مدرسه اسلامی هنر كه حوزه در زمينه هنر وارد شود اقدام شجاعانه‌ای است، البته مشكلات جدی دارد و مهم‌ترين مشكل آن است كه هنر چيزی است كه در حوزه نگاه مثبتی به آن نمی‌شود.
وی ابراز كرد: فضای هنری در دنيا فضای اخلاقی خاصی است و پيشگامان فساد اخلاقی در دنيا هنرمندان هستند كه گوی سبقت را از همگان ربوده‌اند، در صف اول مفاسد دنيا هنرمندان برجسته دنيا هستند؛ فرانسه كه مهد فرهنگی و پايتخت اروپا و جهان است از نظر مفاسد اخلاقی در رتبه اول قرار دارد و همه اين امر در دست قشر هنرمند است.
رئيس موسسه رواق حكمت اظهار كرد: قشر متدين ما نسبت به بحث هنر همواره نوعی احتياط داشته‌اند و حتی علمايی كه اهل خطاطی و شعر يا داستان نويسی بودند كار هنری خود را به صورتی انجام می‌دادند كه برای بقيه افراد ناملموس بود.
استاد درس خارج حوزه علميه قم گفت: اين يك آفت است كه سرمايه‌های مهم حوزه جرات نكردند وارد مقوله هنر شوند، بحث ديگری كه در اين زمينه داريم اين است كه هنر بر يك سری پايه‌های فلسفی استوار است كه در آن زمينه كار آن چنانی نكرده‌ايم؛ اين در حالی است كه هنر زيربنای فلسفی دارد.
وی ابراز كرد: نگاه‌های كلاسيك به هنر زيبايی را در توازن می‌دانند و هنرهايی ايجاد می‌كنند كه دنبال توازن است، هنر سنتی ما نيز به دنبال توازن است اما به فلسفه‌ای جديد و تفسيرهای تازه از هنر می‌رسيم، تفاسيری كه وجود دارد مانند اين كه انسان يك موجودی است كه در عالم پرتاب می‌شود و اين موجود مجموعه‌ای از مفاهيم مرتبط با موقعيتی كه در آن پرتاب شده است را با خود دارد و تازگی و نو بودن و نوآوری معيار زيبايی می‌شود و كارهايی بی معنا در عالم مدرن می‌بينيم.
آيت‌الله هادوی تهرانی گفت: نگاه فلسفی به بحث هنر بسيار مهم است، نوع نگاه در آثار اسلامی نگاه كلاسيك است و نوعا بر مباحث توازن و عدل خلاصه می‌شود اما به نظر می‌رسد اين مسئله بحرانی برای هنر اسلامی است و احيای فلسفه هنر اسلامی نتيجه‌ای جز ناسازگاری با هنر جديد ندارد.
وی ادامه داد: غرب به هنر ما احترام می‌گذارد اما بالاخره اين هنر هنری قديمی محسوب می‌شود، البته زيبايی هنر اسلامی واقعا غیر قابل انکار است به گونه ای كه قصر الحمراء در جنوب اسپانيا در عين سادگی از زيبايی فوق العاده‌ای برخوردار است و حتی مسيحيان برای شكستن ابهت هنری آن در ورودی آن قصری ايجاد كردند و نهايت هنر روم باستان را به كار گرفتند اما هر كس وارد قصر تازه ساخت می‌شود احساس زشتی می‌كند اما با ورود به قصر الحمراء دقت در توازن هنر اسلامی و طراحی‌های زيبا را می‌بيند.
رئيس موسسه رواق حكمت تاكيد كرد: مطالعات هنری بيشتر سبقه فلسفی دارد اما اين در حالی است كه هنر و فلسفه بايد تفكيك شود، هنرمند و نقاش نمی‌تواند در اين زمينه نظر دهد و فيلسوف بايد در اين زمينه نظر دهد، اگر به شكل متعارف جلو برويم در صورت موفقيت، مدرسه اسلامی هنر به مطالبی كه صبغه كلاسيك دارند، دست می‌يابد كه قبلا بيان شده است.
استاد برجسته حوزه علميه قم گفت: در هر حوزه‌ای از حوزه‌های انسانی اسلام يك سری مفاهيم به هم مرتبط دارد كه اين مفاهيم در هر زمينه‌ای از جمله هنر موجود است، بر اساس نظريه انديشه مدون دين در هر حوزه‌ای عناصر جهان شمول و موقعيتی دارد و عناصری كه به صورت جهان شمول‌اند بخشی ناظر به واقعيات‌اند و بخش ديگر ناظر به اعتبارات شرعی؛ بخشی كه ناظر به واقعيات يا «هست» در نظر گرفته می‌شود همان فلسفه است كه ناظر به هستی‌شناسی، خداشناسی و انسان‌شناسی است و بخش ديگر آن اخلاق است كه در نسبت با خلق و خوی انسان مطرح می‌شود.
وی ادامه داد: در حوزه هنر اگر به دين مراجعه كنيم بايد عناصر جهان شمول و موقعيتی را پيدا كنيم، عناصر جهان شمول بخشی ناظر به واقعيات است كه بخشی از آن وارد مباحث فلسفه هنر اسلامی می‌شود؛ البته نه آن فلسفه هنری كه در حال حاضر مطرح است، چرا كه آنچه كه در فلسفه هنر مطرح می‌شود فقط مبادی فلسفه هنر است در حالی كه من معتقد هستم كه در فلسفه هنر بايد تاريخ هنر، روش‌شناسی و رابطه هنر با ساير علوم نيز مطرح شود. بنابراين بر اساس نظريه انديشه مدون زمانی كه ما به هنر توجه كنيم قاعدتا بايد يك سری مباحث فلسفه هنر داشته باشيم كه همان هستی‌شناسی هنر است كه يكی از محورهای همايش قرآن كريم يعنی «زيبايی‌شناسی از منظر قرآن كريم» در اين بحث جای می‌گيرد.
رئيس موسسه رواق حكمت تاكيد كرد: بر اساس نظريه انديشه مدون بحث ديگری كه در هنر بايد به آن بايد توجه كرد اخلاق است؛كه در اين بخش بايد اخلاق هنری اسلامی را مطرح و بررسی كنيم؛ هنر چه خلق و خوی‌هايی را در بشر بايد ايجاد كند يا نبايد ايجاد كند و به تعبير ديگر بايد درباره فضايل و رذايل اخلاقی بحث شود.
وی افزود: در حوزه سياست و اقتصاد فضايل و رذايلی داريم كه به عنوان اخلاق سياسی و اخلاق اقتصادی مطرح می‌شود، در حوزه هنر هم همين بحث مطرح شود و البته برخی توجه‌های فقهی هم داريم كه در حوزه هنر می‌توانيم از مكتب هنری اسلام سخن بگوييم كه اسلام چه مبانی اعتباری و تشريعاتی دارد و اگر بخواهيم كار هنری را به صورت تئوريك در حوزه اسلامی بررسی كنيم بخشی از آن فلسفی است، بخشی اخلاقی به معنای علم اخلاق است و بخش ديگر آن پرداختن به امور فقهی است كه همه اين‌ها كار تئوری است و غير از خود هنر در خارج است.
آيت‌الله هادوی عنوان كرد: همايش ملی قرآن كريم و هنر به مباحث اصلی و اساس انديشه مدون اسلامی در باب هنر پرداخته است؛ اينكه در محورهای همايش مباحث زيبايی‌شناسی و فلسفی وجود دارد كار منطقی‌ای است چرا كه برای تبيين هنر به عنصری به نام «زيبايی‌شناسی» كه مربوط به فلسفه است و از مباحث جهان‌شمول نظريه انديشه مدون اسلامی است طرح‌ريزی شده است.
وی اظهار كرد: آن چه به عنوان هنر اسلامی در خارج تحقق پيدا كرده است در حوزه ساز و كار و عناصر متغير هنر قرار می‌گيرد و هنرمند ما آن چه از فلسفه، اخلاق، مكتب و نظام اسلامی داشته است در نگارگری ما تجلی پيدا كرده است كه البته عناصر قوميتی و منطقه‌ای در آن تاثير گذار بوده‌اند. قطعا هنرمند زمانی كه خلق اثر هنری می‌كرده، اين عناصر را از هم تفكيك نكرده است اما در مقام تحليل اثر هنری بايد بتوانيم اين عناصر را از هم تفكيك كنيم، يعنی عناصری را كه برخاسته از انديشه اسلامی برداشت كنيم و عناصری را برخاسته از قوميت و منطقه هنرمند است از آنها تفكيك كنيم؛ بر اين اساس اگر عناصر هنری اسلامی را فراتر از زمان و مكان استخراج كرديم آن وقت آن عناصر می‌تواند در هر زمان و مكانی با تناسب و موقعيت آن زمان و مكان و فرهنگ رنگ بگيرد و محدود به يك شكل خاص و قالب خاص نباشد.
لازم به ذكر است، همايش ملی قرآن كريم و هنر، 12 ارديبهشت‌ماه، سال 92 در قم برگزار می‌شود؛ علاقه‌مندان برای شركت در اين همايش میتوانند به آدرس اينترنتی اين همايش به نشانی www.conference.isoa.ir مراجعه كنند.
......................
پایان پیام/ 118