مشخصات فیلم گهواره ای برای مادر
کارگردان: پناه برخدا رضایی ـ تهیه کنندگان: پناه برخدا رضایی و محمد احمدی ـ طرح فیلمنامه: پناه برخدا رضایی ـ فیلمنامه: حسین مهکام ـ مدیر فیلمبرداری: محمد احمدی ـ صدابردار: عباس رستگارپور ـ طراح چهره‌پردازی: مهرداد میرکیانی ـ طراح صحنه و لباس: بابک کریمی طاری ـ تدوین: مستانه مهاجر ـ صدا گذاری و میکس: امیرحسین قاسمی ـ موسیقی: پیمان یزدانیان ـ مدیر تولید: عباس کلانتری ـ برنامه‌ریز و دستیار اول کارگردان: روزبه سجادی حسینی ـ نورپرداز: عباداله به افروز ـ چهره‌پرداز: ساناز سرمدی ـ بازیگران: الهام حمیدی، امیر آقایی، چکامه چمن‌ماه، غزل صارمی، فرحناز منافی ظاهر، افسر اسدی، هایده حائری، مهران رجبی و نیکا خسرو آبادی.
داستان فیلم گهواره ای برای مادر
فیلم درباره یک دختر طلبه به نام « نرگس» است. وی که ادبیات روسی را دردانشگاه مسکو به اتمام رسانده است وارد حوزه علمیه خواهران در شهر یزد میشود و بعد از چند سال درس خواندن قرار است به روسیه بازگردد؛ اما این بار به عنوان یک مبلغ دینی برای تازه مسلمانان روسی.
نرگس که یکی از بهترین طلاب است در آزمون های تبلیغ برون مرزی قبول میشود و موقعیت بزرگی در زندگی خود فراهم میآورد ولی به خاطر بیماری مادرش بر سر دوراهی سختی قرار میگیرد.
نرگس از برادرش میخواهد که امور مادر مریض و ناتوان را بر عهده بگید اما برادر به علت مشغله زیاد و اختلافات خانوادگی نمیتواند این کار را انجام دهد. استخدام پرستار نیز ناموفق است.
در این حین برادر پیشنهاد میدهد که مادرشان را به خانه سالمندان ببرند ولی نرگس قبول نمی کند و پس از بیشتر شدن مشکلات، نرگس مستأصل میشود و خودش با خانه سالمندان تماس میگیرد و ...
درباره کارگردان فیلم گهواره ای برای مادر
«پناه بر خدا رضایی» به عنوان کارگردان، تنها دو فیلم در کارنامه دارد: "چراغی در مه" (۱۳۸۶) و "گهواره‌اي براي مادر" (۱۳۹۱)؛ اما وی تهیه کنندگی فیلمهای "گهواره ای برای مادر" و "دختر... پدر... دختر" و نیز نویسندگی فیلم تحسین شده اش "چراغی در مه" را بر عهده داشته است.
ساخته های رضايی نشاندهنده دغدغه او درباره یکی از لطیفترین مسائل انسانی است؛ یعنی «پدر و مادر». "چراغی در مه" که اولين فيلم بلند رضايي بود داستان زني را روایت میکرد که در انتظار بازگشت همسرش از جبهه بود و در عین حال از پدر سالخورده اش پرستاری میکرد. "گهواره اي برای مادر" نیز در ستایش خدمت به این گوهر انسانی است.
نقد فیلم گهواره ای برای مادر
فیلم "گهواره ای برای مادر" اولین فیلم سینمایی بلندی است که درباره زندگی یک دختر طلبه ساخته شده است. این فیلم گرچه دارای نگاه انسانی مثبتی است اما گرفتار کلیشه شده است و تکرار بیش از حد نمادها و نماهایی مانند صدای قرآن، اذان، و کلاس درس مانع از ارتباط کامل با مخاطب میشود.
روند فیلم بسیار خیلی کند است و مخاطب در مواجهه با داستان خسته می شود. داستان فیلم نیز از جذابیت لازم برای همراه کردن مخاطب برخوردار نیست و بیننده را راغب به پیگیری آن نمیکند. اگر سیر خطی فیلم را دنبال کنیم می توان آن را در 40 دقیقه بیان و جمع کرد.
همچنین یکی از اشکالات اصلی فیلم نوع دیالوگهای آن است بیشتر آنها تخصصی و در نتیجه خسته کننده است.
شخصیت «نرگس» در این فیلم کاملاً سفید و مثبت است؛ آنگونه که وی را از حد یک انسان معمولی خارج می کند. واقعیت این است که یک طلبه ـ بخصوص در سالهای اول طلبگی ـ مانند بقیه افراد در مظان خطا و اشتباه قرار دارد و خارج کردن کاراکتر او از وضعیت عینی و واقعی، باور پذیری آن را کاهش داده و مانع از این میگردد که مخاطب با چنین شخصیتی ارتباط منطقی برقرار کند. در واقع، کارگردان با باورپذیر نمودن نرگس، میتوانست فیلم خود را از کلیشه ای شدن در امان قرار دهد.
نکته حائز اهمیت دیگر در این فیلم، ایجاد حساسیت از سوی خانم طلبه در برخی امور روزمره ـ همانند غذا خوردن در رستوران، نوع کفش و پوشش و ... ـ است. معمولاً اینگونه افراد خود ایجاد حساسیت می کنند و در درجه بعد جامعه به این افراد حساس می شود و این به آن معنی نیست که از ارزشهای اسلامی دست کشیده شود.
اما نقطه قوت بزرگ فیلم سینمایی "گهواره ای برای مادر" این است که به یکی از والاترین ارزشهای الهی و انسانی نگاه مثبت دارد و آن «فداکاری» و «خدمت به والدین» است. نرگس به خاطر حفاظت از این ارزشها آماده است که از منافع شخصی خود چشم پوشی کند و به خاطر نگهداری از مادرش بهترین موقعیت اجتماعی دنیایی اش ـ که تدریس در دانشگاه مسکو است ـ را نادیده می گیرد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
برای دیدن لینک این نقد در سایت "هنر اسلامی" اینجا را کلیک کنید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شایان ذکر است که سی و یکمین جشنواره فیلم فجر از تاریخ 12 بهمن تا 22 بهمن 1391 در تهران و تعدادی از شهرهای بزرگ برگزار خواهد شد و "