به گزارش خبرگزاري اهلبيت(ع) ـ ابنا ـ عصر ديروز ـ چهارشنبه 16 اسفند ـ در محل دائمي جلسات امت واحده قم، نشستي با عنوان "بازنمايي مسلمانان در هاليوود" با سخنراني خانم «فاطمه عرب شيباني» دانشجوي ارشد شيعه شناسي دانشگاه اديان و مذاهب، برگزار شد.
هدف از اين نشست بررسي وضعيت نشان داده شده از مسلمانان در تاريخ خاصي از هاليوود بود كه با استقبال خوبي از سوي اعضاي دائمي امت واحده قم برپا شد.
عرب شيباني با اشاره به سختيهاي كار بر روي اين موضوع اظهار داشت: "بازنمايي مسلمانان در هاليوود" موضوع پايان نامه ارشد بنده بود كه البته با سختي بسياري براي پذيرش از سوي اساتيد مواجه شد. از سويي يافتن منابع، بخش سخت تر اين كار بود. در فرآيند ديدن فيلم ها چون ميزان دقت بايد بيشتر مي شد، متوجه شدم كه زيرنويس اكثر فيلم ها غيرواقعي است. در مرحله اي هم كه بايد به آرشيو صداوسيما مراجعه ميكردم، امكان دست يابي به نسخه اصلي فيلم مقدور نبود. زيرا نسخ اصلي فقط در انحصار افراد متخصص بود. در مقابل حتي زيرنويس هاي آزاد هم واقعي نيست چون هر كسي بر اساس عرق ملي ـ مذهبي خود آن را ترجمه مي كند. بنابراين زمان زيادي براي انتخاب فيلم هاي مناسب صرف شد.
وي با بيان اينكه در تاريخ هاليوود از همان ابتدا مسلمانان به نحو خاصي بازنمايي ميشدند گفت: تفكر دولتمردان آمريكا اين است كه تا زماني كه دشمن خارجي باشد اتحاد بين مردم و دولت محفوظ مي ماند. بعد از جنگ جهاني دوم كه عملا دشمن واقعي خارجي وجود نداشت، سعي كردند دشمني جديد براي خود طراحي كنند تا به اتحاد موردنظر خود برسند. اين دشمن بايد هم از لحاظ ايدئولوژيكي و هم از لحاظ تاريخي بتواند با آمريكا همپايگي كند يا پتانسيل اين همرتبهبودن را داشته باشد و اسلام در اين ميان گزينه اي بود كه از هر دو لحاظ توانايي چنين همانندي را داشت.
فارق التحصيل كارشناسي ارشد دانشگاه اديان با اشاره به فيلم هايي كه مسلمانان در آن به طرز خاصي به تصوير كشيده شدهاند، تصريح كرد: «جيمزوايت» با كارگرداني فيلم "فاطيما ميرقصد" ركورد اولين فيلم درباره يك زن مسلمان را در كارنامه خود ثبت كرد. اين فيلم كه به تهيه كنندگي «توماس اديسون» در سال 1896 ساخته شد، زندگي يك زن رقاصه مصري به نام فاطيما را روايت مي كند كه تنها دغدغه اش دل بردن از مردان است. آن چه بعضي سينماگران از آن با عنوان "سندروم B3" ياد مي كنند همان چيزي است كه هاليوود مي خواهد از مسلمانان به تصوير بكشد. تصوري همچون بمبگذار، خوشگذران، ثروتمند!
وي در توضيح "نظريه بازنمايي" گفت: پژوهشگران عرصه رسانه براي بيان كاركرد رسانه هاي جمعي از واژه بازنمايي استفاده مي كنند. به اين معنا كه رسانه ها جهان پيرامون ما و وقايع درون آن را به تصوير مي كشند و به عنوان واسطه و ميانجي براي درك واقعيت، اغلب دانش و شناخت ما از جهان را ايجاد مي كنند. فرآيند بازنمايي، اتفاقي را كه در بيرون ميافتد نشان ميدهد.
عرب شيباني "غيريت سازي" (ديگري سازي) را يكي از تاكتيك هاي بازنمايي عنوان كرد و توضيح داد: تفاوت و غيريت يك چيز طبيعي مانند تفاوت روز و شب است. اما تفاوت وقتي مضر مي شود كه بيش از حد برجسته و به طور زياد روي آنها مانور داده شود مثل مقايسه بيش از حد فرهنگ شرق و غرب. غيريت هم در ما ايراني ها بسيار است. من ايراني با من عراقي يا من افغانستاني براي ما متفاوت است. در فيلم ها هم هميشه همينطور است. مسلمانان هميشه از دايره ساير انسان هايي كه در فيلم ها تصوير ميشوند متفاوت است.
وي براي سنديت سخنان خود صحنه هايي از فيلم "TRAITOR" (خيانتكار) را به نمايش گذاشت و توضيح داد كه كارگردان چگونه از تفاوت هاي بسيار ظريف بين مسلمانان و جامعه غرب براي دور شدن تماشاگران غربي از آنان و خاص نشان دادن مسلمانان استفاده كرده است.
دانش آموخته دانشگاه اديان، كليشه سازي در رسانه كه دومين تاكتيك بازنمايي است را چنين تعريف كرد: كليشه سازي يعني گروهي را بدون در نظر گرفتن تفاوت هاي مليتي، همتراز نشان دهند. در هاليوود مسلمان يعني عرب و عرب يعني مسلمان! از سويي هم تصويري كه آنها از اعراب نشان مي دهند، افرادي راحت طلب و بسيار خوش گذران و خشن است. در اين فيلم ها اعراب يا بسيار پولدار يا بسيار فقير تصوير مي شوند و حد وسطي وجود ندارد. در صورتي اكثر انسان هاي ببيننده اين فيلم ها از طبقه متوسط جامعه هستند و انسان با كسي همزاد پنداري مي كند كه مانند او باشد.
عرب شيباني در ادامه افزود: كليشه در صورتي قدرت دارد كه تكرار شود. اما مهم اين است كه اين مسله در هر فيلمي به شكلي جديد و مسرت بخش تكرار مي شود. فرآيندي كه بعد از اينكه كليشه سازي در ذهن شما بايد رخ دهد اين است كه آن شخص را ديگر به عنوان يك انسان با ويژگي هاي منحصربهفرد نبينيد. بلكه با همان خط كشي هايي كه برايش از قبل تعيين شده مي بينيد. مسلمانان در فيلم ها مثل يك سيل مورچه و بدون شخصيتي خاص براي تمام افراد، نشان داده مي شوند. جزئيات وجودي و احساساتشان تصوير نميشود و صرفا يك شكل هستند.
وي در اين بخش نيز براي توضيح سخنان خود صحنه هايي از فيلم "Black Hawk Down" (سقوط بلك هاك) را به نمايش گذاشت كه روايتگر سقوط يك بالگرد آمريكايي در بين مردم سومالي است كه نحوه برخورد وحشيانه مردم خشمگين اين منطقه با خلبانان هواپيما را نشان مي دهد. بدون اينكه توضيحي اضافي درباره علت خشم مردم منطقه از آمريكايي ها را توضيحي بدهد.
دانشپژوه رشته شيعه شناسي دانشگاه اديان و مذاهب در بخش پاياني سخنان خود، سومين تاكتيك بازنمايي يعني طبيعي سازي را چنين توضيح داد: طبيعي سازي، مكمل كار كليشه سازي است. در فرآيند طبيعي سازي صفاتي كه توسط كليشه ها به گروهي خاص نسبت داده شده به عنوان صفات ذاتي آن گروه فرض مي شود. براي مثال خشونت اعراب كاملا مسله اي طبيعي در بين آنان نشان داده مي شود.
لازم به ذكر است جلسات روزهاي چهارشنبه امت واحده مخصوصا خواهران و ساير جلسات به صورت مشترك برگزار مي شود. آخرين جلسه امت واحده در سال91، ساعت 16:00 امروز ـ پنجشنبه 17 اسفند ـ با حضور دكتر «رشيد بن عيسي» از الجزاير، با موضوع "مخاطرات بيداري اسلامي كنوني" برگزار ميگردد. علاقه مندان براي شركت در اين نشست ميتوانند به آدرس خيابان صفاييه، كوچه21، پلاك19، "انجمن امت واحده" مراجعه فرمايند.
....................پايان پيام/ 221