به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ كتاب "رسانه ملي و مفاهيم ماورايي؛ آسيب‌ها و بايسته‌ها" بر اساس ديدگاه‌هاي حضرت آيت الله جوادي آملي منتشر شد.
بيشك، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، آگاهي‌بخشي و به دنبال آن، تربيت مخاطب را جزو اهداف راهبردي خود در توليد و پخش برنامهها و سريالهاي مناسبتي قرار داده است؛ هدفي كه تحقق آن، عملكردي با دانش كافي و بينش متعالي نياز دارد.
در سينما، ژانر ماوراء، بيشتر به موضوع‌هايي درباره فرشته، روح، جن، بهشت و جهنم، برزخ و مسائلي از اين دست ميپردازد. سناريو در اين ژانر، به ويژه در آثار خارجي ـ كه تا حد زيادي الگوي آثار داخلي هستند ـ از قالب فاصله ميگيرد و گاهي حتي به سبك رئاليسم جادويي نزديك ميشود.
اين ژانر در سينماي ايران، با پيشينهاي حدود ده سال، هم‌اكنون در مرحله آزمون و خطاست و در تلويزيون بيش از سينما مورد توجه قرار گرفته است. چند سالي است كه رسانه در سريالهاي مناسبتي خود، با رويكردي معناگرايانه، به جهان غيب ميپردازد. با نگاهي آسيب‌شناسانه درمييابيم كه اين سريالها در مقوله دين و دين‌داري، گاه به بي‌راهه مي‌روند و از وظيفه رسانهاي خود فاصله ميگيرند.
اين بي‌راهه رفتنها و كاستي‌ها، در بدفهمي مخاطب يا انتقال پيام نادرست، نقش مؤثري دارد. با مثبت‌انديشي ميتوان گفت پيامي كه در نظر توليدكنندگان است، در فاصله‌اي بسيار دور از مخاطب قرار ميگيرد و گاهي هم به او منتقل نميشود. مادي كردن يك مقوله معنوي، البته امري ناشايست نيست؛ زيرا در اسلام، بهشت و جهنم، با تشبيهات دنيوي و ملموس توصيف و تجلي خداوند براي حضرت موسي عليه السلام در كوه طور، به شكل آتش ترسيم شده است.
جذاب ساختن معاني ديني و مادي كردن آنها كاري بس حساس، طاقت‌فرسا و ـ البته ـ ستودني است، ولي بايد به آثار مادي كردن معنويت ديني و ماوراء نيز توجه داشت. بايد دقت كرد كه جذابيت بخشيدن به فيلم، سبب ضعف مفهوم نشود و مفاهيم كژ و ناراست به ذهن مخاطب تلقين نگردد. به هر حال، ساخت اين نوع سريالها در كشورهاي اسلامي مانند ايران، بايد با عقايد و متون اسلامي هماهنگ باشد و اين هماهنگي از ساخت خود سريال، بسي مهم‌تر است.
بنا بر همين ضرورت، و در فضايي كه به نظر ميرسيد ـ متأسفانه ـ بيشتر سازندگان اين سريالها در زمينه تحقيق در اين موضوع، ضعيف عمل مي‌كنند، نياز اساسي به يك مرجع تحقيقي ملموس بود؛ مرجعي كه بتواند پاسخ‌گوي سؤالاتي در مفاهيم روح، فرشته، شيطان، برزخ، ملكوت، مرگ، جن، و يا رابطه فقه و احكام با اين مسائل باشد.
پرداختن به شخصيتهاي خارج از دايره محسوسات، مثل فرشته و شيطان، به تبيين و تعريفي جديد نياز دارد كه منطق حاكم بر آن، بيشتر متأثر از عالم معنا و روحاني است. در آموزههاي اسلامي، ارواح، فرشتگان، جنيان و شياطين، ويژگيها و مراتب و جايگاههاي خاص خود را دارند و دايره اختيارات و تصرفات آنها محدود و مشخص است، در حالي كه در سريالهاي ماورايي رسانه ملي، محدوده اختيارات و تصرفات اين موجودات، گاه بسيار فراتر از آنچه در واقع وجود دارد، به تصوير كشيده ميشود.
در اين سريالها، ويژگيهاي موجودات يادشده و تصويري كه از آنها نمايش داده ميشود، با واقعيت اين موجودات، فاصله زيادي دارد. بنابراين، مهم‌ترين موضوع در اين زمينه، ميزان هماهنگي يا ناهماهنگي اين سريالها با آموزههاي اعتقادي ما درباره عالم معناست. با توجه به حساسيت موضوع و ضرورت پرداختن به آن، مركز پژوهش‌هاي اسلامي تصميم به تهيه و ارائه پژوهشي در اين زمينه گرفت. با بررسي و مشاهده سريالهاي نامبرده و دقت در صحنههايي كه به ماوراء مربوط ميشد، سؤالهايي مطرح شد كه نياز به مراجعه به منابع ديني داشت.
پس از تهيه تحقيق اوليه، با توجه به ابهامهاي موجود، بر آن شديم تا با استفاده از محضر يكي از برجستهترين دانشمندان علوم اسلامي، به جواب‌ها و مطالب مستندي در اين زمينه دست يابيم. در پي ارتباط با موسسه «اسراء»، و با عنايت مسئولان آن مؤسسه و كمك پژوهشگران ارجمند آن، مطالب قبلي براساس ديدگاه‌هاي حضرت آيت‌الله جوادي آملي تكميل شد.
سرویس خبرنگاران/ داخلی/ محبی
.....................
پایان پیام/ 118