به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ از زمانی که ناآرامی‌های آغاز شده در مارس 2011 سوریه وارد مرحله مسلحانه شد، یکی از مهمترین و قوی‌ترین گروه‌های مسلحی که همواره در عرصه‌های مختلف درگیری و نزاع‌ها از آن نام برده شده، گروهی به نام «جبهه النصره» است.
این جماعت به همان اندازه که در عرصه گروه‌های مخالف مسلح سوریه مهم و قوی می‌نماید، به همان اندازه بحث برانگیز و وحشت برانگیز بوده است. همین موجب می‌شود تا نگاهی به ماهیت این جماعت و نحوه شکل گیری و دیدگاه‌ها و اهداف داشته باشیم.
«جبهه النصر» یا «کانون جهاد و توحید در بلاد شام»
برخلاف آنچه که این جماعت تحت عنوان «جبهه النصره» به دیگران شناسانده شده و در رسانه‌ها از آن یاد می‌شود، باید گفت که نام واقعی این جماعت «کانون جهاد و توحید در بلاد شام» است و نام جبهه النصره برای استفاده در بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های منتشره توسط این جماعت برای آن برگزیده شد و در داخل سازمان و در میان عناصر آن از این سازمان با عنوان «کانون جهاد و توحید در بلاد شام» یاد می‌شود.
ماهیت جبهه النصره
جبهه النصره يك سازمان جهادي - تکفیری است. به این معنا كه دیدگاه سلفی، وهابی، القاعده‌ای بر آن حاکم است و یکی از مهمترین اصول حاکم در این مکتب «یا با من باش یا برعلیه من هستی» است. به بیان رساتر اعضای این جماعت تنها دیدگاه‌ها و باورهای خود را قبول دارند و هر دیدگاه و آیین و اعتقادی با آنها مطابقت و همسویی نداشته باشد، بنابراین برعلیه آنهاست و آنها با تکفیر پیروان آن آیین یا دیدگاه کشتار و قتل پیروان آیین‌ها و مکاتب دیگر را جایز می‌دانند.
از دید جهادی‌های تکفیری تنها شیعیان یا علوی‌ها یا اسماعیلی‌ها دشمنان آنها نیستند، بلکه بخش قابل توجهی از اهل سنت نیز که پایبند به اعتقادات آنها نباشد، خصم آنها شمرده شمرده شده و پیروان آن مکتب واجب القتل هستند.
شکل گیری جبهه النصره
بسیاری دوره شکل گیری جبهه النصره را به زمان آغاز مرحله مسلحانه در بحران سوریه ارجاع می‌دهند، در حالی‌که پیش زمینه‌های شکل گیری این جبهه به سال‌ها پیش باز می‌گردد.
شاید «محمد السعید»، نویسنده و مجری سوری که خود به دلیل افشاگری‌هایش علیه این جبهه توسط اعضای آن ترور شد، بتواند پیش زمینه‌های تشکیل این جبهه را به خوبی برای ما تشریح کند، او می‌گوید: از زمانی‌که حوادث سوريه در مي سال 2011 به سمت خشونت و نظامي‌گري و انتشار گروه‌هاي مسلح در روستاها و شهرهايي مختلف سوریه پیش رفت، من برای دور ماندن از این هرج و مرج به خانه‌اي پناه بردم که در یکی از روستاهای ریف دمشق به نام «حتيته التركمان» قرار داشت و هر از چندگاهی برای گذران اوقات فراغت مدتی را در آنجا سپری می‌کردم.
محمد السعید مجری سوری
وقتی با اهالی این روستا صحبت می‌کردم، بسیاری از دیدگاه‌هایشان برایم جالب بود، از جمله اینکه آنها مسائلی همچون عدم كشيدن قليان را در خانه‌هایشان رعایت می‌کردند و دلیل آن را نه به خاطر حفظ سلامتي خود، بلكه اعتقادات سلفی - وهابي‌اشان ارجاع می‌دادند که کشیدن سيگار را حرام دانسته و قليان را گناه كبيره و از اعمال شيطاني بیان کرده بود.
برخوردهایی كه با مغازه‌دارها و كشاورزان حتيته التركمان از سال 2007 داشتم و البته این وضعیت شامل مناطقی همچون شعبا، عقربا، ببيلا، الحجيره و غيره در ریف دمشق نیز می‌شد و رفت و آمدهایی که مسجد این روستا و روستاهای همجوار داشتم، به من نشان داد كه محبوب‌ترين شخصيت نزد آنها پس از تجاوز آمريكا به عراق «ابومصعب الزرقاوي»، رهبر القاعده در عراق است و سخنراني‌هاي مذهبي او كه توسط رسانه‌هاي لبناني، عراقي و سعودي پخش مي‌شد، همواره با استقبال گرم ساكنان این مناطق مواجه بود.
این نویسنده سوری با تاکید بر اینکه اين جنگي رسانه‌اي و مذهبي بود كه عربستان سعودی با کمک رسانه‌هاي وابسته به خود و گروه‌های وهابی پراکنده در لبناني و عراق و کشورهای عربی حوزه خليج فارس آن را سال‌ها پیش در سوریه آغاز کرده بودند، تاکید می‌کند که مهمترین هدف این جنگ تعمیق و گسترش فرقه‌گرايي و اختلافات مذهبی و دامن زدن به كينه‌ها و دشمنی‌ها میان طوایف و قبایل مختلف ساکن سوریه بود.
السعید می‌گوید: یکی از دوستانش از ساکنان «لاذقیه» برای وی تعریف کرده بود که شمار زیادی از اهالی روستاها و مناطق اطراف لاذقیه به دليل گوش دادن روزانه به شبكه‌هاي رادیویی وهابی که تبلیغ کننده این مکتب بودند، به افرادي وهابي تبديل شده‌اند که از مشخصه‌های اعتقادی آنها تكفيرگرا و فرقه‌گرا بودن آنهاست.
وی در این ارتباط از شبكه‌ای به نام «الزوراء» یاد می‌کند که طی سال‌هاي 2005 تا 2008 گوی سبقت را در انتشار مباحث فرقه‌گرايانه در سوريه از دیگر شبکه‌های وهابی ربوده بود و درباره حامی مالي اين شبکه می‌گوید که یکی از افراد متمول منطقه خليج حامی مالی شبکه الزوراء بود و تاکید می‌کند، بسیاری از وهابی‌های ثروتمند حوزه خلیج از سال 2005 فعالیت‌های گسترده‌ای را در سوریه آغاز کرده بودند. آنها برای جلب نظر مردم و برحق جلوه دادن خود در بسیاری از مناطق و روستاها مسجد ساخته بودند.
همچنین جنبش‌هايي وجود داشتند كه تفكر القاعده را به عنوان نمونه‌اي مناسب براي ايمان مردم مطرح مي‌كردند و برای نفوذ بیش از پیش در میان مردم همواره هدایایی به آنها تقدیم می‌کردند که اکثرا مالی بود و این برای روستاییانی که یکی از مهمترین مشکلات آنها فقر و نداری بود، بسیار مهم و محرک و مشوقی قوی برای پذیرش دیدگاه‌ها و افکار و اعتقادات وهابی‌ها بود.
السعید تاکید می‌کند: مساجدی كه توسط افراد ناشناس ساخته می‌شدند، به سرعت به مراكز سري براي تدريس تفكر وهابي تبديل شدند. آنها حتي به مدارس دولتی نيز نفوذ كرده و افكار و عقايدشان را در آنها بسط دادند، به خصوص كه بسياري از اهالی آن روستاها دانش آكادميك را دوست نداشتند و آن را علمي سكولار می‌دانستند و یادگیری علوم شرعي را بر آنها ترجيح مي‌دادند که همگی رنگ و بوي سلفی - وهابي داشت. برخي از روستاها نیز شاهد حضور و سکونت وهابي‌هایی با تفكرات متعصبانه و افراطی بودند. همچنين در برخي از روستاهای الغوطة جنوبي و شرقي افرادی وجود داشتند که به گروه‌های وهابي تکفیرگرای جهادي وابسته بودند.
السعید می‌گوید: وابستگي فرقه‌اي و فقر از جمله مهمترین عواملی بودند که در نفوذ آیین وهابیت در مناطق مختلف سوریه طی سال‌های 2005 تا 2008 نقش داشت، به گونه‌ای که در آن زمان می‌توانستید روستاهایی را در سوریه مشاهده کنید که با رنگ‌هاي سياه آراسته شده بودند كه مختص سازمان القاعده است.
تمام اینها به جهت گفته شد تا تاکید شود، آنچه که هم اکنون «جبهه النصره» در سوریه خوانده می‌شود و به راحتی در این کشور فعالیت می‌کند، دارای پیش زمینه‌هایی است که به سال‌های قبل باز می‌گردد و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس از سال‌ها پیش برای نفوذ خود در سوریه برنامه‌ریزی کرده بودند.
جبهه النصره زاییده القاعده عراق
جبهه النصره را باید زاییده سازمان القاعده در عراق و یکی از مهمترین فعالان آن به نام «ابومحمد الجولاني» به شمار آورد که هم اکنون رهبری این جبهه را بر عهده دارد. او دارای تابعیت سوري و از رهبران امارات اسلامي یا همان القاعده در عراق بود.
فعاليت‌هاي الجولانی جهت جذب اعضا برای جبهه النصره به اوایل سال 2011 و به خاص در ميان پيروان سوري و عراقي القاعده بازمی‌گردد. آنچه موجب راهی شدن الجولانی به سوریه و خروج وی از عراق شد، به اختلافات به وجود آمده بین او و «ابوبكر بغدادی»، رهبر امارت اسلامي در عراق باز می‌گردد و سرمنشا این اختلافات مخالفت بغدادی با دادن مجوز صدور حکم در برخی مسائل شرعی و مذهبی به الجولانی بود.
این موجب شد تا وی پس از ورود به سوریه راهی «دیر الزور» در شرق سوریه شود. چون خبر ورود الجولانی به دیر الزور رسید، جهادي‌هاي تکفیری این منطقه به او ملحق شدند و او منطقه «قامشلي» در نزدیکی مرزهای سوریه و عراق را به دليل دوري دستگاه‌هاي امنيتي سوريه از آن به عنوان مقر فرماندهي‌اش انتخاب كرد.
جبهه النصره برای اولین بار در 23 ژانویه 2011 از طریق یک ویدئو کلیپ که از سایت‌‌ها و پایگاه‌‌های اطلاع رسانی جهادی تکفیری پخش شد، موجودیت خود در سوریه و آغاز فعالیت‌‌هایش در این کشور را به طور رسمی اعلام کرد.
در این ویدئو کلیپ «ابو محمد الجولاني» از شعارهای جهادی در سخنرانی خود استفاده و آمریکا و اتحادیه عر