به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ روز گذشته 15 اردیبهشت ماه، نشست بررسی تحولات بيداري اسلامي در مصر، تونس و لیبی با حضور حجت الاسلام "حسینی عارف"، مدیر عامل خبرگزاری ابنا و چند تن از رایزنان اسبق کشورهای تونس و مصر در سالن سرای تمدن و بیداری اسلامی بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزارشد.
در اين نشست، "حجت‌الله جودکی"، رایزن پیشین فرهنگي جمهوري اسلامي ایران در مصر، با بیان اینکه بحث تحولات در شمال آفریقا به عنوان بیداری اسلامی با اصطلاحات وسیعی بسط و گسترش داده می‌شود، گفت: همین تعریف‌های متفاوت باعث شده که در خصوص بیداری اسلامی برداشت‌های متناقض و متفاوتی مطرح شود.
وی افزود: انقلابیون بدلی و سلفی‌ها از جمله گروه‌هایی هستند که باعث شدند تعاریف متفاوتی از تحولات در شمال آفریقا ایجاد شود. هم‌چنین باید بگویم اکثر مردم مصر مسلمان هستند و برخلاف لیبی و تونس، از نظر مذهبی، آزادی بیان زیادی قبل از تحولات داشتند.
کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه تمام گروه‌های اسلام‌گرا و حتی اخوان‌المسلمین در مصر قبل از تحولات چندین روزنامه و مجله داشتند، خاطرنشان کرد: با اینکه اخوان‌المسلمین اجازه فعالیت در این کشور را نداشت، ولی در سال 85 حدود 84 نماینده به مجلس فرستاد.
جودکی، ادامه داد: 85 درصد از مردم مصر مسلمان و 15 درصد از آنها قبطی هستند و آن‌طور که من در مصر مشاهده کردم می‌توانم بگویم تقریبا 99 درصد آنها نمازخوان بوده و روزه می‌گیرند. همن‌چنین مباحث دینی تاثیر بسیاری بر روی آنها دارد و استقبال آنها از نماز جمعه نسبت به سایر کشورهای اسلامی قابل توجه بود. هم‌چنین از نظر تربیت اسلامی، پیشرفت های بسیاری داشتند؛ به طوری که کم‌فروشی و دزدی در جامعه‌ی مصر معنای زیادی نداشت.
عضو پژهشکده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: آزادی در مصر قبل از تحولات تا جایی بود که کتاب‌ها در دور اول ممیزی نداشت، ولی در دور بعدی اگر با شکایتی مواجه می‌شد مورد بررسی قرار می‌گرفت. بنابراین قبل از انقلاب هم اسلام جایگاه والایی در جامعه‌ی مصر داشت.
وی با بیان اینکه سلفی‌ها پس از تحولات مصر به صورت منضبط و با مدیریت جدی فعالیت‌های خود را آغاز کردند، خاطرنشان کرد: با اینکه فعالیت‌های سیاسی در عقاید سلفی‌ها جایی ندارد، ولی آنها برخلاف گذشته به صورت گروهی برنامه‌های سیاسی خود را دنبال می‌کنند و به عقیده‌ی من قطعا حرکت آنها از بیرون هدایت می‌شود.
رایزن سابق فرهنگی ایران در مصر تاکید کرد: در رابطه با بیداری اسلامی باید گفته شود بیداری مسلمانان؛ چرا که مسلمانان با بیداری و استفاده از اسلام باید تحول جدیدی در جامعه‌ی خود ایجاد کنند.
هم‌چنین در بخش دیگری از این نشست، "حسن عصمتی" رایزن پیشین فرهنگي جمهوري اسلامي ایران در تونس با بیان اینکه بیداری اسلامی جدید دومین موج بیداری در قرن حاضر است، گفت: بحث هویتی در تحولات بیداری اسلامی که جرقه‌ی آن در تونس زده شد، اهمیت بسیاری دارد.
وی تاکید کرد: درخصوص تحولات اخیر تونس باید بحث تمدن در این کشور و مباحث جامعه‌شناختی را مورد توجه قرار داد. هم‌چنین جریان‌های فکری و فرهنگی در تونس تاثیر زیادی داشته‌اند.
عصمتی با بیان اینکه تونس به عنوان چهارراه تمدن های گوناگون شناخته می‌شود، عنوان کرد: 98 درصد از مردم این کشور مسلمان هستند و تقریبا اقلیتی ندارند. البته 2000 یهودی و تعداد کمی مسیحی نیز در تونس ساکن هستند. هم‌چنین باید درخصوص تونس این مطلب را یادآور کنم که این کشور جزو پیشگامان دفاع از حقوق فلسطین بوده و مقر سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز در آن‌جاست و از این نظر اهمیت بسیاری دارد.
رایزن پیشین ایران در تونس گفت: اسلام‌گرایی در میان توده مردم تونس رواج داشته و النهضه نیز از دل مردم این کشور بیرون آمد و توسط مردم به حکومت رسید، ولی امروز سلفی‌ها به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در این کشور تبدیل شده‌اند. هم‌چنین در میان اسلام‌گرایان، سوفی‌ها نیز جزو جریان‌های قوی فکری و فرهنگی تونس هستند. از سوی دیگر شیعیان نیز پس از انقلاب فعالیت‌های گسترده‌ای در این کشور آغاز کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: اسلام‌گرایان لائیک و لیبرال نیز جزو جریان‌های قوی در تونس هستند که از فرهنگ غرب خصوصا فرانسه نشأت گرفته‌اند.
کارشناس مسائل خاورمیانه در پایان با بیان اینکه تونس در مرحله‌ی آزمون و خطا قرار گرفته است، افزود:حکومت فعلی تونس با فرصت‌ها و تهدیدهای بسیاری روبه‌روست. از جمله فرصت‌ها می‌توان به قدرت سیاسی حزب النهضه و در دست داشتن قدرت در دست آنها هم‌چنین نوشتن قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آینده در این کشور اشاره کرد و از سوی دیگر فقدان رهبری جامعه و اقدام‌های تروریستی در این کشور اشاره کرد که با ناامن کردن وضعیت کشور به تهدیدهایی برای تونس و حکومت آن تبدیل شده‌اند. هم‌چنین یکی از بزرگ‌ترین معضلات پیش روی حکومت فعلی تونس را تلاش کشورهای عربی و غربی برای در دست گرفتن اتاق فکر در این کشور می‌توان دانست.
در بخش دیگری از این نشست نیز حجت‌الاسلام والمسلمین سید علیرضا حسینی عارف، مدیرعامل خبرگزاری ابنا درخصوص ساختار لیبی در زمان دیکتاتوری سخنرانی کرد.
کارشناس ارشد اندیشه سیاسی، نداشتن آزادی بیان و اجرای قوانین در این کشور را از جمله عوامل نارضایتی مردم دانست و افزود: یکی دیگر از مشکلات مردم لیبی در زمان قذافی، اقتصاد وابسته به نفت این کشور بود. هرچند مردم لیبی رفاه نسبی داشتند ولی همین رفاه نسبی باعث شد تا آنها دست به انقلاب بزنند.
وی با تأکید بر اینکه نگاه من به مسائل لیبی، از زاویه نگاه تئوری ساختار ـ کارگزار است، تصریح کرد: یکی از مهم ترین مسائلی که در لیبی نارضایتی مردم را در پی داشت و سپس به انقلاب منجر شد، دیکتاتوری بی حد و حصری بود که قذافی در لیبی اجرا می کرد.
مدیرکل اطلاع رسانی مجمع جهانی اهل بیت (ع) با اشاره به ربوده شدن امام موسی صدر در لیبی به دست قذافی، اظهار داشت: قذافی به راحتی در تمام دنیا اعلام می کرد چوخه های دستگیری معترضان و متقدان دولتش را همواره ئر هر جایی که نیاز باشد، به کار می گیرد.
حسینی عارف خاطرنشان کرد: آینده انقلاب لیبی به این زودی قابل پیش‌بینی نیست. البته اگر به صورت حقیقی دموکراسی در این کشور پیاده شود و حاکمان آن استقلال لازم را داشته باشند هم‌چنین آزادی برای مردم تامین شود می‌توان امیدوار بود که انقلاب مردم لیبی به نتیجه خواهد رسید.