به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ جایزه نوبل معتبرترین جایزهٔ علمی است که به یک دانشمند تعلق می گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت کارخانه دار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می شناسند، پایه گذاری شد.
در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز این بنیاد اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه به طور سالانه در رشته های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات، جایزه نوبل اقتصاد و صلح؛ به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند.
جوایز نوبل در یک مراسم رسمی که در ۱۰ دسامبر، یعنی سالگرد درگذشت آلفرد نوبل برگزار می‌شود به برندگان اهدا می شوند. هر سال هر یک از جوایز حداکثر به سه نفر اهدا می شود. هر جایزه عبارتست از یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار و مبلغی پول.
اما جالب است که بدانیم نام مسلمانان نیز در میان دریافت کنندگان جوایز نوبل در رشته های فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح به چشم می خورد. به خاطر داشته باشیم اگر در زمان گذشته نیز جایزه ای نظیر جایزه نوبل امروزی وجود می داشت؛ بلاشک دانشمندان مسلمان نظیر ابن خلدون، خوارزمی، ابن سینا، ابن رشد، ابن حیثم، جابر بن حیان، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی و ... جوایز مربوطه را یکی پس از دیگری از آن خود می کردند.
در متون دینی اسلامی، اصل فراگیری علم و منزلت عالم همواره مورد تاکید قرار گرفته است. دانشمندان و فرهیختگان مسلمان نیز با پیروی از همین اصل، توانسته اند به جایگاه رفیع علمی و فرهنگی دست یابند و در همین راستا جوایز نوبل را در رشته های مختلف آن کسب نمایند. در ذیل به معرفی این دانشمندان و فرهیختگان مسلمان که موفق به دریافت جایزه نوبل شده اند، می پردازیم.پروفسور محمد عبدالسلام؛ برنده جایزه فیزیک نوبل
عبدالسلام دانشمند و فیزیکدان پاکستانی اولین و تنها فیزیکدان مسلمانی است که توانست در سال 1979 جایزه نوبل فیزیک را با ارائه فرمولبندی واحدی برای نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته‌ای ضعیف کسب نماید. سلام در طی چهار دهه، در حدود 20 جایزه بین المللی دریافت کرد. وی بجز جایزه نوبل فیزیک، جایزه دانشگاه کمبریج بخاطر نقش ارزنده او در پیشبرد فیزیک، نشان هیوز انجمن سلطنتی انگلیسی، جایزه آماندو و … دریافت داشته است.
دکتر عبدالسلام مسلمانی بود که هیچ گاه مذهب را از زندگی شخص خود جدا نکرد. وی در این مورد گفته است: قرآن مقدس، ما را به بازتاب قوانین طبیعی گوناگونی که خدا خلق کرده است، پیوند می زند. نسل ما این امتیاز را داشته که به بخشی از طراحی های او که بخشش و رحمت است، دست پیدا کند و این نعمتی است که من از اعماق قلبم آن را سپاس می گویم. وی در ۲۱ نوامبر ۱۹۹۶ چشم از جهان فروبست.
احمد زویل؛ برنده جایزه شیمی نوبل
احمد زویل، دانشمند مصری اولین و تنها شیمیدان مسلمانی است که موفق به کسب جایزه شیمی نوبل در سال 1999 گردید. وی این جایزه را برای مطالعه درباره انتقال واکنش های شیمیایی با استفاده از طیف نگاری در یک کوادریلیوم ثانیه، طیف سنجی فمتوثانیه، دریافت کرد.
احمد زویل، اولین عرب و دومین مسلمان پس از عبدالسلام است که موفق به دریافت جایزه نوبل در یک زمینه علمی شده است. زویل علاوه بر جایزه نوبل شیمی موفق به اخذ مدال فرانکلین در سال ۱۹۹۸ و نشان پریستلی در سال 2011 در امریکا گردید.
نجیب محفوظ؛ برنده جایزه ادبیات نوبل
نجیب محفوظ، نویسنده و نمایشنامه نویس مشهور مصری، اولین مسلمان دریافت کننده جایزه ادبیات نوبل است که در سال 1988 به این افتخار نائل آمد. از نجیب محفوظ تاکنون بیش از پنجاه کتاب در قالب داستان بلند، مجموعه داستانهای کوتاه، نمایشنامه، مقاله، سفرنامه، خاطره و تحلیل سیاسی به چاپ رسیده است.
از ویژگی های اصلی آثار او که تا کنون به 25 زبان ترجمه شده، می توان به روایت تاریخ تحولات اجتماعی قرن بیستم مصر اشاره کرد. وی در ۳۰ اوت ۲۰۰۶ پس از یک عمل جراحی در بیمارستان درگذشت.
اورهان پاموک؛ برنده جایزه ادبیات نوبل
فرید اورهان پاموک، نویسنده و رمان نویس اهل کشور ترکیه و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال 2006 است. او نخستین ترک تباری است که این جایزه را دریافت کرده است.
پاموک در کشور خود نویسنده‌ای بسیار سرشناس است. آثار او پیش از دریافت جایزه نوبل ادبیات به ۴۶ زبان و پس از آن به ۵۶ زبان ترجمه شده است. پاموک علاوه بر جایزه نوبل ادبیات، جایزه صلح کتابفروشان آلمان را در سال ۲۰۰۵ از آن خود نمود. «نام من سرخ»، از مهم ترین آثار وی به شمار می رود.
خانم توکل کارمن؛ برنده جایزه صلح نوبل
خانم توکل کارمن، نویسنده و رئیس سازمان روزنامه نگاران بدون مرز و از شخصیت های سیاسی برجسته یمن است که نقش زیادی در انقلاب کشورش در جریان اتفاقات اخیر خاورمیانه داشت. کارمن توانست به عنوان اولین زن عرب، جایزه صلح نوبل را در سال 2011 دریافت نماید. توکل کارمن که مشهور به «بانوی آهنین»، «مادر انقلاب» و «روح انقلاب یمن» است، اغلب به‌عنوان سخنگوی انقلابیون یمن در رسانه ها مصاحبه می کند.
سازمان گزارشگران بدون مرز، کارمن را در مقام یکی از هفت زنی برگزید که عامل تغییر در جهان است و افتخارات و جایزه های متعددی را از نهادهای بین المللی جامعه مدنی دریافت کرده است.
محمد یونس؛ برنده جایزه صلح نوبل
محمود یونس اقتصاددان و بانکدار بنگلادشی است که توانست به سبب تلاش در راه توسعه اقتصادی و اجتماعی در سال 2006 جایزه صلح نوبل را کسب نماید. وی مبتکر طرح وام خرد (وام کوچک بدون دریافت وثیقه به اشخاص بی بضاعت است) و مؤسس گرامین بانک می باشد. محمد یونس به عنوان تنها اقتصاد دان برنده نوبل صلح، راه حصول صلح پایدار را خروج گروه کثیر مردم از فقر می داند.
اگر جایزه صلح نوبل نصیب محمد یونس نمى شد از درخشندگى ایده انسانى و الهى او فرو نمى کاست. طرح «وام خرد» او فرصتى پدید آورد تا دیگران نیز بفهمند و بشناسند که چگونه مى توان چشم انداز والایى را براى نفع میلیون ها انسان به صحنه عمل آورد، چگونه مى توان فرصت هاى اجتماعى و اقتصادى را براى مردم فقیر فراهم کرد، و به جاى سیر کردن شکم آنها، ذهن آنها را جهت داد تا خودباورى و تلاش و قناعت و عزت در آنها بارور شود. رؤیاى محمد یونس مسلمان از همان زمان تحقق یافت که یک تصمیم ساده و جدى گرفت؛ این که براى مردم مفید باشد.
..................پایان پیام/ 218