عقلانیت وحیانی مشکل دور باطل عقلانیت در غرب را حل می کند

به گزارش خبرگزاری اهل‏بیت(ع) ـ ابنا ـ «حجت الاسلام کریم خانمحمدی» مدیر گروه مطالعات روحانیت مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه در  دومین نشست مجمع عمومی انجمن مطالعات اجتماعی حوزه با موضوع "مفهوم شناسی عقلانیت و دور باطل آن در غرب" که هفته گذشته در سالن همایش‏های انجمن علمی حوزه برگزارشد، گفت: عقلانیت گاهی در مقابل ضد عقلانیت و گاهی در مقابل ناعقلانیت است و عقلانیت اگر به معنای ناعقلانیت باشد عقلانیت هنجاری می گویند و در جامعه شناسی بحث در عقلانیت هنجاری است که وصف کنشها و وضعیت هاست. وی در ادامه افزود: عقلانیت یک حُسن اقتضایی دارد خوب است و مخالفی ندارد.مدیر گروه مطالعات روحانیت مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه گفت:  "ماکس وبر" بر چهار نوع عقلانیت کنش عاطفی، کنش سنتی، کنش عقلانی معطوف به ارزش، و کنش عقلانیت معطوف به هدف معتقد است و عقلانی ترین نوع کنش را عقلانیت معطوف به هدف می دانست.حجت الاسلام خانمحمدی در تعریف عقلانیت ابزاری از دیدگاه ماکس وبر گفت: عقلانیت یعنی فرد کنشگر دارای هدف و اهدافی است و از هدف آگاهی دارد کنشگر وضعیت را بررسی و آگاهانه گزینه های مختلف را تحلیل می کند و کاراترین و نزدیکترین راه را انتخاب می کند. وی با بیان این نکته که برای فهم مفاهیمی که در غرب تولید می شوند باید تقابل ها را بسنجیم گفت: عقلانیت ابزاری اهداف، را از گردونه خارج و به وسیله منصرف می کند و به کارایی توجه دارد.مدیر گروه مطالعات روحانیت مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه تصریح کرد: در مقابل تقلیل عقلانیت به رفتارها مفهوم عقلانیت نظری، در مقابل مسکوت گذاشتن اهداف، مفهوم عقلانیت کل نگر و در مقابل اعتقاد به وسیله، مفهوم عقلانیت وظیفه شناس تولید شد. وی در بیان سطوح عقلانیت گفت: عقلانیت نظری یعنی چه باورهایی خوب است، عقلانیت ارزش شناختی یعنی چه باید و نبایدهایی خوب و چه چیزهایی را باید ترجیح دهیم و عقلانیت عملی یعنی چه کارهایی را باید انجام دهیم.حجت الاسلام خانمحمدی با بیان اینکه در مقابل عقلانیت ابزاری عقلانیت جامع شکل گرفت که عقلانیت را از سطح جامعه شناختی به سطح فلسفی ارتقا داد در بیان مسالک عقلانیت جامع گفت: عقلانیت جامع دو مسلک دارد؛ مسلک پدیداری که انسان را مثل سایر پدیده ها می داند، و عقلانیت وجودی که سوال را آنقدر ادامه می دهد که عالم را معنی دار نشان می دهد.وی افزود: عقلانیت وجودی در اندیشه اسلامی و وحیانی به مفهوم سعادت وصل می شود یعنی در سعادت باید ارزشهای مطلقی وجود داشته باشد که معیار سعادت و شقاوت فرد باشد.مدیر گروه مطالعات روحانیت مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه با بیان اینکه در مفهوم عقلانیت غرب یک دور باطلی را مشاهده می کنیم گفت: غرب جامعه قرون وسطایی را غیر عقلانی ارزیابی کرد و عقلانیت نظری به معنای تفسیری از باورها که به عقل خود بنیاد مبتنی است شکل گرفت به دنبال این عقلانیت ابزاری، عقلانیت ارزشی پروتستان آمد که به فردگرایی منجر شد.وی ادامه داد: مبنای عقلانیت پروتستانی اومانیسم است و هر کس هدفش را انتخاب می کند و این به عقلانیت صوری انجامید و در عقلانیت صوری، انسان از انسان بودن خارج شد.حجت الاسلام خانمحمدی تصریح کرد: غربی ها می خواستند انسان را از یوغ کلیسا آزاد کنند ولی در عقلانیت صوری، اختیار را از انسان سلب کردند و با سلب اختیار از انسان، کارایی هم پایین آمد.وی با طرح این مسئله که این دور باطل چگونه حل می شود در ادامه گفت: "هابرماس" برای حل این دور باطل مفهوم عقلانیت ارتباطی مبتنی  بر شکل گیری همه ارزشها و باورها از طریق گفتگوی آزاد را ابداع و ملاک را اکثریت معرفی کرد.مدیر گروه مطالعات روحانیت مرکز مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه  در پایان گفت: ما می توانیم عقلانیت وحیانی را که اصول پیشینی دارد را برای حل دور مفهوم باطل عقلانیت در غرب پیشنهاد دهیم.....................پایان پیام/ 167