به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ از زمان آغاز درگیری‌های مسلّحانه و ویرانگر سوریه، بسیاری از بناهای تاریخی در معرض آسیب‌ها و تخریب‌هایی قرار گرفته‌اند. یكی از بارزترین این موارد، تخریب مناره ارزشمند و نفیس مسجد جامع حلب در تاریخ ۴/۲/۱۳۹۲ بود.
همچنین تعدادی از زیارتگاه‌ها نیز به ویژه آنهایی كه اختصاص به اهل بیت(ع) دارند و زیارتگاه شیعیان به شمار می‌آیند از سوی مسلّحان تندرو سلفی تهدید به تخریب شده‌اند و برخی از این زیارتگاه‌ها دچار آسیب‌هایی شده و برخی دیگر به طور كامل تخریب شده‌اند.
با توجه به اینكه عموم مخاطبان احتمالاً شناخت چندانی از این زیارتگاه ندارند، لذا در این نوشتار به معرفی آن می‌پردازیم.
نبش قبر حجر بن عَدی كندی صحابی رسول خدا(ص) و یار گرامی امام علی(ع) در روستای عَدرا در شرق دمشق یكی از بارزترین این‌گونه حوادث بود. زیارتگاه منسوب به سكینه دختر امام علی(ع) در شهر دارَیا در جنوب دمشق نیز بارها مورد هجوم مسلحان مخالف نظام سوریه قرار گرفت و در جریان درگیری‌های میان طرفین، بخش‌هایی از ساختمان آن آسیب دید.
نیروی مسلّح افراطی همچنین فیلمی را منتشر كرده بودند كه در آن، انفجار كامل یك زیارتگاه روستایی را كه مكان و ماهیت آن برای نگارنده مشخص نشد فیلم‌برداری كرده بودند و در پی انتشار این فیلم در اینترنت شایعه‌ای منتشر شده بود كه زیارتگاه عمّار یاسر در شهر رقّه تخریب شده است! زیارتگاه محسن فرزند امام حسین (ع) در شهر حلب، كه ساختمان آن از نظر تاریخی و معماری یكی از بناهای اسلامی بسیار ارزشمند در حلب و سوریه به شمار می‌آید، زیارتگاه دیگری است كه اخباری مبنی بر آسیب دیدن بخش‌های از آن منتشر شد اما نگارنده این سطور با وجود پرس‌وجوی فراوان، از حجم و چگونگی این آسیب‌ها اطلاع دقیقی حاصل نكرده است.
در روز شنبه ۲۸/۲/۹۲، خبری بر روی سایت‌های خبری قرار گرفت مبنی بر اینكه زیارتگاه «مقام ابراهیم خلیل (ع) » در روستای عین‌العروس به دست سلفی‌ها منفجر شد.
با توجه به اینكه عموم مخاطبان احتمالاً شناخت چندانی از این زیارتگاه ندارند، لذا در این نوشتار به معرفی آن می‌پردازیم.
روستای «عین‌العروس» در ۳ كیلومتری جنوب شهر «تل‌اَبیض» در استان رقّه در شمال كشور سوریه قرار دارد. شهر تل‌ابیض در ۱۰۰ كیلومتری شمال مركز استان شهر رقّه، در نقطه‌ای نزدیك مرز تركیه و بر سر جاده منتهی به شهر «شانلی اورفا» (Şanlıurfa) و ویرانه‌های شهر تاریخی «حَرّان» در داخل خاك تركیه واقع است.
وجه تسمیه روستای عین‌العروس وجود چشمه آبی به همین نام در آن است كه منبع رود «بَلیخ» به شمار می‌آید. این رود به سمت جنوب جریان دارد و در نقطه‌ای در شرق شهر رقّه به رود فرات می‌ریزد. در منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی، از این روستا به نام «ذَهبانه» (یا ذَهبانیه) یاد شده و از توابع شهر حرّان به شمار می‌آمده است. (از جمله، ر. ك: ابن خردادبه، المسالك والممالك، ص ۱۷۵)
زیارتگاه مورد نظر در داخل روستا و در فاصله تنها چند متری از چشمة عین‌العروس قرار دارد و بر اساس اقوال تاریخی و باورهای مسلمانان، با موضوع مهاجرت ابراهیم خلیل (ع) از منطقه بابِل (در عراق) به حرّان و سكونت وی در این منطقه ارتباط یافته است.
این زیارتگاه یكی از مقام‌های متعدّد منسوب به حضرت ابراهیم (ع) است كه تا به امروز در كشورهای عراق، تركیه، سوریه و فلسطین باقی مانده است و به نوعی، بیانگر مسیر مهاجرت‌های این پیامبر بزرگ اولوالعزم می‌باشد. (به عنوان مثال، در سوریه زیارتگاه‌های دیگری منسوب به حضرت ابراهیم (ع) در قلعه حلب، قبرستان صالحین در جنوب حلب و محلة «بَرزه» در شمال شرقی دمشق وجود دارد. )
علی بن ابی‌بكر هروی (م ۶۱۱ ق)، جهانگرد مسلمان، در كتاب خود «الاشارات الی معرفة الزیارات» (ص ۶۲) به وجود «مقام ابراهیم» در این روستا اشاره كرده است. یاقوت حموی (م ۶۲۱ ق) جغرافی‌دان بزرگ مسلمان نیز در كتاب خود «معجم البلدان» (ج ۳، ص ۹)، ذیل ماده «ذَهبانیه» نوشته است: «موضعی است نزدیك رقّه، كه در آنجا زیارتگاهی است كه زیارت و برای آن نذر می‌شود و دارای اوقافی است.» و به احتمال زیاد زیارتگاه مورد نظر وی، همین مقام ابراهیم خلیل (ع) است. اقوال فوق نشان می‌دهد كه این زیارتگاه لااقل از سده ششم هجری پابرجا و شناخته شده بوده است و اهالی منطقه تا به امروز از وجود آن محافظت كرده‌اند.
بنای زیارتگاه امروزه شامل اتاق مستطیل شكل كوچكی است كه از سنگ و گچ ساخته شده، اما در دورة اخیر دیوارهای آن با بتن بازسازی شده است. در داخل بنا صورت قبری به عنوان نمادی برای محل حضور و اقامت حضرت ابراهیم (ع) وجود دارد كه با پارچه‌های سبز رنگ پوشیده شده است. می‌دانیم كه مدفن این پیامبر بزرگ اولوالعزم در كنار همسر و فرزند و نوه ایشان ساره و یعقوب و اسحاق (ع) در شهر الخلیل در فلسطین اشغالی واقع است.
...............پایان پیام/ 218