به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ گنبد علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد.
این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است، که این اثر در سال 1310 به ثبت ملی رسیده است.
بر این اساس، این گنبد یکی از یادمان‌های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده بود.
نقشه بنای چهارضلعی و گوشه‌های آن دارای لبه‌های ستاره‌ای شکل است دیوارهای این مقبره مکعب شکل بوده، تا خط آغاز گنبد باقی مانده ولی خود گنبد فرو ریخته و از بین رفته است.
قبر دو تن از بزرگان خاندان علویان در زیر سرداب این مکان دفن شده است و روی قبرها با آجر لعابدار فیروزه‌ای پوشیده شده است.
گنبد علویان از لحاظ هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم‌نظیر سده‌های میانی دوره اسلامی است که شکل ظاهری آن شبیه گنبد سرخ مراغه است که در سال 542 هجری قمری ساخته شده است.
بنا به صورت مکعبی چهارضلعی در ابعاد 8/12 در 5/12 متر و ارتفاع 5/11 متر ساخته شده و چهار جرز ستون مانند به ارتفاع 5/9 متر با قطری قریب به دو متر و شبیه برج‌هایی در چهار گوشه آن را در میان گرفته‌اند.
هر یک از برج‌ها دارای پنج طاق نمای فرو رفته مثلثی به ارتفاع هشت متر و عرض یک متر و عمق 0.5 متر است که از حیث مقطع جرزها را به صورت نیمی از یک ستاره هشت‌پر در آورده است.
بر فراز ورودی و درون کادر مستطیل شکل گچبری‌های بر جسته لانه زنبوری شامل گل و بوته‌های در هم پیچیده به شکل زیبایی خود نمایی می‌کند.
بر حاشیه خارجی کادر نیز کتیبه‌ای گچبری شده مشتمل بر آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی مشاهده می‌شود.
پیشانی طاق‌نما را نیز گچبری مثلثی و ستاره‌ای شکلی به صورتی بدیع تزئین کرده است.
سطح شبستان ورودی بنا در مقایسه با زمین‌های اطراف و دیوارهای خارجی آن در ارتفاعی معادل 2/1 متر واقع شده و در حال حاضر هفت پله ارتباط بیرون و داخل بنا را میسر می‌کند.
این بنا از آثار تاریخی همدان به شمار می‌رود که سالانه چه در تابستان و چه در ایام نوروز گردشگران داخلی و خارجی را به خود فرا می‌خواند.
این بنا با قرار گرفتن در مرکز شهر در دسترس همگان است و مسافران به راحتی می‌توانند از این بنای تاریخی دوره سلجوقیان بازدید کنند.
...............پایان پیام/ 218