به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ كشور بزرگ هندوستان به لحاظ پیوستگی تاریخی و زبانی چند هزار ساله با ایران باستان وهمچنین ایران پس از اسلام علاوه برآثار فراوان فرهنگی صدها اثر تاریخی الهام گرفته از معماری ایرانی و اسلامی را درخود جای داده است.
یكی از این صدها اثر بزرگ تاریخی كه امروزه به یكی از بزرگترین مراكز جذب گردشگر در هندوستان تبدیل شده همان لال قلعه یا قلعه سرخ است كه به عنوان زینتی از معماری ایرانی در دل شهر دهلی پایتخت هند جای گرفت.
عجین شدن معماری ایرانی و اسلامی درقلعه سرخ كه در فهرست آثارجهانی یونسكو ثبت شده همان بس كه درساختمان نهر بهشت این قلعه شعر فارسی به خط زیبای نستعلیق اگر بهشتی بر روی زمین است - همین است و همین است و همین است چشم هرایرانی و فارسی زبان را می نوازد.
كار ساخت قلعه سرخ به دستور امپراتور گوركانی درسال ۱۶۳۹ میلادی هنگامی كه پایتخت خود را از اگرا به دهلی تغییر داد، شروع شده و ساخت آن نه سال به طول انجامید.
این قلعه هشت ضلعی نامنظم در كنار رود یامونا یا دریای جمنا كه از حاشیه دهلی می گذرد قرار دارد و طول آن ۵/۲ كیلومتر و ارتفاع آن از ۱۶ تا ۳۳ متر متغیر است.
این بنا شامل بخشها و اجزای مختلفی است كه از مشهورترین آنها دیوان خاص محل ملاقاتهای شاه جهان در قلعه سرخ است.
ازدیگر بناهای این قلعه می توان به دروازه لاهور اشاره كرد كه دروازه اصلی قلعه بهشمار میآید و نامش از شهر لاهور واقع در پاكستان گرفته شده و دروازه دهلی نیز دروازهای كه به سوی دهلی كهنه بوده است.
دروازه فیل، اثری كه مقابلش دو مجسمه باشكوه سیاه رنگ از فیل قرار داشته كه بعدها در ۱۸۵۶ توسط اورنگ زیب تخریب میشود و هماكنون پس از بازسازی در موزه ممتاز محل قرار دارد.
چاتاچوك، بازار سرپوشیده كه بین دروازه اصلی و قلعه قرار دارد و اكنون محل تجمع دستفروشان برای فروش سوغاتی به گردشگران است.
نقارهخانه نیز ازدیگر بخشهای این قلعه است كه بر فراز دروازه لاهور و مقابل چاتاچوك قرار گرفته و از آنجا پنج بار در روز یا هنگام ورود شاه یا شاهزادگان و خانواده سلطنتی نقاره میزدند.
این بنا بیش از ۳۰ متر طول و ۲۰ متر عرض دارد و كلیه بازدیدكنندگان بهجز خانواده سلطنتی، در اینجا پیش از ورود به محوطه اصلی باید از اسب پیاده میشدند.
هم اكنون هم برخی مراسم رسمی و مناسبتها ازجمله روز ملی هند در محل قلعه سرخ با حضور مقامات این كشور برگزار می شود.
دیوان عام كه حیاط بیرونی مستقل و بزرگی است كه با سنگهای مرمر سفید فرش شده و شاه روی ایوانی در روی دیوار شرقی میایستاده و با عموم دیدار میكرد.
كرسی یا تخت شاهی كه مقابل دیوار داخلی دیوان عام قرار دارد و سكوی بزرگ و شكوهمندی است. این تخت از سنگ مرمر با حجاریهای ظریف و جواهر نشان ساخته شده كه در ۱۸۵۷ جواهرش را خارج كردند.
شاه از فراز آن به صحبت و درخواست وزرا یا مردم گوش میداده است.
بخش دیگر این اثر تاریخی، لال پرده یا پرده قرمز كه درگاهی است در سمت چپ دیوان عام كه پرده سرخ رنگی از آنجا آویزان بودهاست و فقط شاه و نزدیكانش حق عبور از این پرده را داشتهاند این حق امتیاز بزرگی محسوب میشد.
باغ حیات بخش نیز دراین قلعه باغی بودهاست وسیع و به وسیله دو نهر زیبا و فوارههای فراوان تقسیم میشد اما اكنون این نهرها خشك است و در آن محل فقط پوشش گیاهی باقیماندهاست.
ساوان و بادان نام دو عمارت كلاه فرنگی برای آب است كه از نام دو ماه از فصل باران گرفته شده و در پس دیوار مخازنی برای آب دارند كه تز این دو بنای قرینه داخل نهرها جاری میشد.
ظفر محل هم ساختمانی است از سنگ قرمز بین بناهای ساوان و بادان در میان استخری از آب واقع است كه توسط بهادر شاه آخرین امپراتور گوركانی ساخته شده و در شرق آن پلی چوبی وجود داشته كه هماكنون اثری از آن نیست.
موزهها دراین بنا شامل دو موزهاست یكی شامل اشیاء، منسوجات كتابها و دستنوشتههای تاریخی و هنری است كه عمدتاً مربوط یه دوران گوراكانی هند یا ایران است و دیگری بیشتر به نمایش جنگافزارهای قدیمی آن دوران تا زمان اشغال انگلیس تعلق دارد.
این قلعه پس از صد ها سال همچون نگینی سرخ به جای مانده از معماری ایرانی و اسلامی كه مزین به اشعار فارسی است در شهر دهلی می درخشد.
................پایان پیام/ 218