حضرت آيت الله مكارم شيرازي در جلسه تفسيرقرآن امروز – 23تير – در شبستان امام خميني حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به بيان تفسيرآيات 28و29 سوره احزاب پرداختند.
«يا أَيهَا النَّبِي قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَياةَ الدُّنْيا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَينَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا * وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا»
ايشان درباره شان نزول اين‌آيات گفتند: بعد از اتمام جنگ با طايفه بني قريظه، غنيمت هاي زيادي زيرنظر پيامبر اكرم(ص) تقسيم شد. بعضي از زنان پيامبر احساس كردند غنايم خوبي در بيت المال ذخيره شده و آنان مي توانند از آن بهره مند شوند. پس نزد پيامبر رفتند و هر كدام چيزي مانند زر و زيور، لباس فاخر و كنيز طلبيدند.
استاد خارج فقه حوزه افزودند: پيامبر از اين وضعيت نگران شدند و يك ماه با همه زنان خود قطع رابطه كرده و در انتظار وحي بودند كه بعد از آن، اين آيات نازل شد. كه اگر دنيا را مي خواهيد راه آن طلاق است البته به صورت مودبانه و محبت آميز؛ ولي اگر خدا و پيامبر و سراي آخرت را مي خواهيد با زندگاني ساده بمانيد كه اجر عظيم در انتظار شماست.
ايت الله ناصر مكارم شيرازي اين دو آيه را داراي پيام هاي متعددي عنوان كرده و گفتند: اولين پيام آيات28و29 سوره احزاب اين است كه اين دستور منحصر به زنان پيامبر نيست و شامل تمامي افراد مي شود كه بين زندگي تشريفاتي و خدا و پيامبر و زندگي جاودان يكي را انتخاب كنند.
ايشان علت جمع نشدن زندگي تشريفاتي و سعادت ابدي را چنين بيان كردند: به سه دليل زندگي تجملاتي با خدا جمع نمي شود. اول اينكه به دست آوردن آن از راه حلال بسيار سخت است و انسان آلوده ي انواع تقلاب ها و خلاف شرع ها مي شود. دوم اينكه نگه داشتن زندگي پرتجمل، فراهم كردن مقدمات و تهيه وسايل آن بخاطر دردسرهاي فراواني كه دارد باعث غفلت از خدا مي شود.
استاد برجسته حوزه افزودند: عيب سوم اينكه دل عده اي از افراد محروم با ديدن تجملات زندگي ثروتمندان به درد مي آيد. مانند قارون كه نمايش ثروت داد و خداوند در پايان سوره قصص درباره او سخن گفته است.
آيت الله مكارم شيرازي سپس به بيان تعدادي روايت درباره دنيا پرداختند. ايشان در ابتدا روايتي از امام سجاد درتقسيم دنيا به دو دسته مطلوب و ملعون بيان كردند:
امام سجاد(ع) مي فرمايند « الدُّنیا دُنیاءانِ: دُنیا بَلاغٍ ودُنیا مَلعونَةٍ » دنياي بلاغ يعني زندگي آبرومندانه اي كه محتاج ديگران نبوده و ساده و بدون تشريفات باشد و اگر بيشتر داشته باشي، به ديگران هم بدهي. اين دنيا محبوب است. و دنياي ملعون دنيايي است كه مملو از تشريفات و زرق و برق و اسراف و تبذير است.
ايشان خاطرنشان كردند: رواياتي كه به مدح دنيا پرداخته اند، قسم اول آن يعني دنياي بلاغ را درنظر دارند و رواياتي كه دنيا را مذمت مي كنند قسم دوم آن يعني دنيا ملعون را بيان مي كنند.
اين مفسرقرآني به روايتي از حضرت رسول اكرم(ص) در استفاده درست از دنيا اشاره كرده و گفتند: پيامبر اسلام(ص) مي فرمايند: به دنيا دشنام ندهيد. دنيا مركب راهواري براي افراد مومن است كه به وسيله ي آن به هر خير و سعادتي مي رسند و به وسيله آن از شر و شرور نجات پيدا مي كنند.
آيت الله مكارم شيرازي با بيان كلامي از حضرت علي(ع) كه «حب الدنيا يفسد العقل» بيان داشتند: دنيا پرستي و عشق به دنيا چند اثر منفي دارد كه يكي از آنها فاسد شدن عقل است. زيرا افراد براي رسيدن به دنيا به هر راهي مي روند كه بسياري از آنها احمقانه است اما حرص به دنيا عقل شان را زائل كرده است.
ايشان افزودند: در طلب دنيا گوش انسان از شنيدن سخنان حكمت آميز كر مي شود. بعضي افراد مي گويند اين حرف ها را نزنيد ما حوصله شنيدن آنها را نداريم. روايات و سخنان حكمت آميز را نمي خواهند بشنوند و عاقبت چنين كساني هم كيفر دردناك خداوند است. نه تنها در آخرت بلكه در خود دنيا هم گرفتار مي شوند.
استادبرجسته حوزه با بيان روايتي از امام صادق(ع)، در ارتباط با اينكه دنياطلبي همراه با غم و غصه است پرداخته و گفتند: كسي كه قلبش به دنيا بچسبد قلبش به سه چيز مي چسبد. هميشه غم و غصه اي دارد كه تمام نمي شود، آرزوهاي دور و درازي دارد كه هيچ وقت به آن نمي رسد، دائما اميدهايي دارد كه به هر كجا هم كه برسد قانع نمي شود.
آيت الله مكارم گفتند: قرآن مي فرمايد از زماني كه پيامبران ظهور پيدا مي كردند هميشه اين تقسيم بندي بوده؛ « وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ(سبأ/34) »ثروتمندان به دستورات پيامبران كافر مي شدند زيرا ايشان مزاحم درآمدهاي نامشروع و خرج هاي نامشروع شان بودند.
ايشان در پايان با بيان اينكه امروزه بسياري از مشكلات جوانان بخاطر همين تجملات است گفتند: دختران جواني كه بخاطر جهيزيه چندين سال در خانه پدري نامزد مي مانند يا پسراني كه بخاطر هزينه سنگنين مراسم عروسي قادر نيستند همسران شان را به خانه خود ببرند دست و پا بسته ي همين تجملات هستند.
حضرت ايت الله مكارم شيرازي خاطرنشان كردند: اگر ازدواجي مانند ازدواج حضرت علي(ع) و حضرت فاطمه(س) باشد ديگر اين مشكلات و سختي ها پيش نمي آيد. اولين پيامي كه اين آيات به ما داد اين بود كه بر سر دو راهي هستيم. يا خدا و پيامبر و نجات در آخرت و يا رفتن سراغ دنياپرستي و چشم و هم چشمي و زرق و برق. اينها با هم جمع نمي شوند.