خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا

چهارشنبه ۱۰ مرداد ۱۴۰۳
۹:۰۸
در حال بارگذاری؛ صبور باشید
شنبه
۲۲ تیر
۱۳۹۲
۱۹:۳۰:۰۰
منبع:
روزنامه جمهوری
کد خبر:
440720

"رمضانی‌خوانی"؛ سنت آهنگین افغان‌ها كه در غبار جنگ گم شده است

مردم افغانستان در ماه رمضان آداب و رسوم گوناگونی دارند كه اكثر آنها ریشه در فرهنگ دینی و مذهبی مردمان این سرزمین دارد كه سرودها و آواهای خاص ایام رمضان جزئی از این آداب و رسوم اصیل در فرهنگ مردم افغانستان است.

آآ

به گزارش خبرگزاری اهل‏بیت(ع) ـ ابنا ـ با فرا رسیدن ماه رمضان، مسلمانان كشور همسایه ما افغانستان، در شهرها و مناطق مختلف این كشور خود را برای انجام تكالیف دینی آماده می‌كنند و در هر منطقه‌ای از افغانستان، ماه رمضان با آداب و تشریفات خاصی برگزار می‌شود.

در گذشته این آداب و رسوم از غنای ویژه‌ای برخوردار بود كه با به وجود آمدن زندگی شهری، جنگ‌های طولانی و هجوم فرهنگ‌ها و رسانه‌های بیگانه، آداب و سنت‌های اجتماعی دیرین در افغانستان به تدریج در حال كم‌رنگ شدن هستند.

سرود معروف "رمضانی" از آواها و نواهای قدیمی افغانستان است كه پیشیه تاریخی در فرهنگ مردمان این سرزمین دارد و با فرهنگ مردم این كشور گره خورده است.

سروده رمضانی بیشتر در غرب افغانستان به خصوص در شهر "هرات"معروف است و در گذشته‌ای نه چندان دور، بسیاری از جوانان در این ماه در هر محله به طور جداگانه به درب خانه‌های هم‌محله‌ای‌های خود می‌رفتند و رمضانی می‌خواندند و حلول ماه مبارك رمضان را تهنیت و خیر مقدم می‌گفتند.

یكی از شهروندان هرات در مورد نحوه اجرای این سرود می‌گوید: بچه‌های محله و منطقه پس از سپری شدن نیمه اول ماه رمضان، دور هم جمع می‌شدند و یكی را كه صدای خوش‌تر و دلنشین‌تری داشت سردسته خود تعیین می‌كردند و بعد به سوی منازل اهالی می‌رفتند. آنها پس از كوبیدن درب، آهنگی را به آواز بلند می‌خواندند كه "رمضانی" نام داشت.

سر دسته، این شعر را با لحنی ویژه سر می‌داد و دیگران با یكصدا همواره پس از هر بند، تنها بیت اول را تكرار می‌كردند.

این شهروند افغان در ادامه تأكید می‌كند كه خواندن این سرود در ماه مبارك رمضان باعث پیوند بیشتر جوانان و مردم شهر می‌شده و موجب بوده تا مردم منطقه از حال هم بهتر و بیشتر با خبر شوند.

سرودخوانان رمضانی اغلب با استقبال مردم مواجه می‌شدند و برخی از خانواده‌ها درب منازل خود را بر روی سرودخوانان كه اغلب از نوجوانان بودند می‌گشودند و آنان را به داخل منزل دعوت می‌كردند و با دادن هدیه‌ای آنان را تشویق می‌كردند.

سرودخوانان از هر خانه هدایایی نقدی به دست می‌آوردند و مردم ساكن در شهر هر كس به حد توان خود پول نقد به سرودخوانان می‌داد ولی در روستاها دوردست، معمولا گندم، جو، كشمش و برخی هدیه‌های دیگری به سرودخوانان داده می‌شد و رمضانی‌خوان‌ها آن را در همان جا به "نخود،كشمش" تبدیل می‌كردند.

همه رمضانی‌خوان‌ها بی‌بضاعت و فقیر نبودند تا در قبال خواندن خود وجهی را از مردم طلب كنند، بلكه اجرای این كار جزو آداب و فرهنگ آنها بود و اجرای آن را نوعی سرگرمی برای خود می‌دانستند.

رمضانی‌خوان‌ها آنچه در شب‌های ماه مبارك رمضان می‌اندوختند آن را در شب بیست و نهم رمضان در بیرون شهر در محلی تقسیم كرده و بعداً سرود رمضانی را به الوداع ختم می‌كردند.

سنت حسنه رمضانی‌خوانی تا قبل از كودتای ماركسیستی سال 1357 خورشیدی در هرات اجرا می‌شد و با تجاوز شوروی به افغانستان و آغاز جنگ در این كشور و به خاطر عدم تأمین امنیت، رمضانی‌خوان‌ها نتوانستند رمضانی بخوانند و به تدریج این فرهنگ و رسم زیبا اینك به دست فراموشی سپرده شده است.

سرود رمضانی بحر طویلی دارد و هر كس به علاقه خود مصرع‌ها و ابیاتی به آن افزوده است و تا كنون این سرود توسط هنرمندان رادیو و تلویزیون و به خصوص هنرمندان محلی افغانستان اجرا شده است. رمضانی‌خوانی با گفتن " بلی بلی بلی"این گونه آغاز می‌شود:

رمضان یا رب یارب رمضان السلام علیك ماه رمضان رمضان سی شب مهمان مانه رمضان قوت ایمان مانه رمضان یا رب یارب رمضان السلام علیك ماه رمضان ای سرا از كینه رازینه داره زیر رازینه خزینه داره رمضان یارب یارب رمضان السلام علیك ماه رمضان ما بچه‌ها هستیم یك و چهل و دو یكی را كشتیم با چوب كدو ما بچه‌ها هستیم یك و چهل و چهار یكی را كشتیم با چوب چنار ما بچه‌ها هستیم یك و چهل و پنج یكی را كشتیم با چوب سپنج رمضان یارب یارب رمضان السلام علیك ماه رمضان رمضان گفتیم تا مانده شدیم زیر سابات شما پوده شدیم رمضان یارب یارب رمضان السلام علیك ماه رمضان

................پایان پیام/ 218