به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ یکى از مساجد متبرک و تاریخى مدینه، مسجد جمعه است و به مناسبت اینکه در محله بنوسالم قرار داشته، به نام «مسجد بنوسالم» نیز شناخته مى شود. این محله در کنار وادى رانوناء، یکى از وادى هاى مهم مدینه قرار داشته و به همین مناسبت، روزگارى این مسجد را «مسجد الوادى» مى نامیده اند. به علاوه، نام دیگر آن مسجد عاتکه مى باشد؛ نامى که در قرن سوم رواج یافت. ابن شبّه با یادآورى خبر نماز خواندن پیامبر(صلى الله علیه وآله) در آن، آن را مسجد عاتکه نامیده است.
نامگذارى این مسجد به «مسجدالجمعه» به این مناسبت است که حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) پس از اقامت چند روزه در قبا، زمانى که عازم بخش اصلى یثرب شدند، در اینجا نماز جمعه اقامه کردند. این نخستین نماز جمعه اى است که به امامت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) برگزار شد. ابن اسحاق به صورت کلّى، بدون اشاره به مسجد، نوشته است که حضرت نماز جمعه را در وادى رانوناء خواندند. در برخى نقل ها آمده است که مُصْعَب بن عُمَیر یا اسعدبن زراره، پیش از ورود رسول خدا(صلى الله علیه وآله) به مدینه، با مسلمانان نماز جمعه خوانده است.
مسجد یاد شده، در شمال مسجد قبا، با فاصله اى حدود ششصد تا هشتصد متر قرار دارد و برخلاف مسجد قبا، تنها در اوقات نماز باز است.
این مسجد به مانند مسجدالنبى(صلى الله علیه وآله) از خشت و گِل ساخته شده بود و سقفى کوچک داشت. بعدها بازسازى شد و از سنگ بنا کردند و دیوار آن کوتاه; یعنى تا نصف قامت انسان بوده است. مساحت مسجد تا قرن هشتم بسیار کم بوده و در قرن نهم هجرى، بازسازى شده است. طول آن از شمال به جنوب 10 متر و عرض آن از شرق به غرب 25.8 متر بوده و شبستان مسقّفى هم براى آن ساخته شده است. در نقلى دیگر آمده است که مسجد تا قبل از بناى نخست سعودى، مسجد کوچک با طول و عرض هشت در شش بوده است.
بازسازى نخست آن، توسط سید حسن شربتلى ـ از اشراف مدینه ـ که این مسجد در میان باغهاى وى قرار داشت، انجام گرفت. اهمیت این مسجد سبب شد تا در سال 1412 ق مورد توجه جدى دولت سعودى قرار گیرد و به شکل بسیار زیبایى در مساحت 1630 متر بازسازى شود.
................پایان پیام/ 218