به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در ادامه دیدارها و گفتگوهای خود در حاشیه حضور در مجمع عمومی سازمان ملل، با جمعی از اعضای انجمن آسیایی شورای روابط بین الملل آمریکا ملاقات و ضمن سخنرانی برای ایشان به سوالات آنان نیز پاسخ داد.
متن این سخنرانی دکتر روحانی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خانمها، آقایان
از فرصت ملاقات با شما و گفتگو درباره شماری از موضوعات كه طی سالهای اخیر ذهن همه ما را مشغول كرده است، بسیار خوشوقتم. بر این باورم كه امروز می توانم مانند یك همكار با شما سخن بگویم؛ چرا كه من نیز تا همین اواخر شغلی مشابه شغل شما داشته و یك موسسه تحقیقاتی، یعنی مركز تحقیقات استراتژیك، در تهران را برای سالهای طولانی مدیریت كرده ام. معتقدم كه تعاملات بیشتر در سطح مراكز تحقیقاتی می تواند به تولید علم و درك بیشتر بین مردمان و رهبران دو كشور كمك كند و مانع از آن شود كه پیش داوریها و اغراض مبنای سیاستگذاری قرار گیرد.
طی سالهایی كه مسئولیت ریاست جمهوری را به عهده دارم، اعتدال و عقلانیت، راهنمای من در اتخاذ سیاستها و اجرای آنها در همه حوزه ها خواهد بود. من با تاكید بر اعتدال، در مبارزات انتخاباتی شركت كردم و با فاصله زیاد در انتخابات پیروز شدم. لذا، بر مبنای ماموریت روشنی كه از رای دهندگان دریافت كرده ام، متعهد به انجام وظیفه در چارچوب اعتدال هستم كه از جمله مستلزم برقراری تعادل، بین واقع بینی و آرمانهای جمهوری اسلامی است.
اعتدال در حوزه سیاست خارجی، به معنی كنار زدن رهیافتهای افراطی در هدایت روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با دیگر كشورها است. در این چارچوب، ما در پی درك و تعامل موثر و سازنده با جهان خارج خواهیم بود، بر ایجاد اعتماد متقابل با همسایگان و دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی متمركز خواهیم شد و خواهیم كوشید تا سیاست خارجی خود را بر مبنای كمك به توسعه اقتصادی كشور باز تعریف نماییم. برای این منظور، در جهت كاهش و زدودن تنشها در سیاست خارجی و نیز تقویت روابط با شركای سنتی و جدیدمان در همه مناطق تلاش خواهیم كرد. بدیهی است كه برای تحقق این امور به ایجاد اجماع در داخل و تعیین اهداف بطور شفاف نیاز داریم و در این مورد مشغول تلاش هستیم.
همزمان، ضمن تلاش برای اجتناب از تقابل و تعارض، به دقت مترصد منافع خود در همه حوزه ها خواهیم بود. از آنجا كه در جهانی زندگی می كنیم كه به نحوی فزاینده در حال به هم وابسته شدن و در هم تنیده شدن است، اعتقاد داریم كه تنها از طریق تعامل و همكاری فعالانه بین كشورها می توان در مواجهه با چالشهای جهانی كه در برابر بشریت قرار دارند، موفق بود. برخورد با این چالشها مستلزم پاسخی جمعی است و هیچ كشوری نمی تواند به تنهایی و در انزوا از عهده چالشهایی كه با آن مواجه است، بر آید. قدرتهای بزرگ نیز استثنایی بر این قاعده نیستند؛ چرا كه آنها نیز به نحوی فزاینده مواجهه انفرادی با چالشهای خاص خود را دشوار یافته اند.
رشد سریع اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور و توانایی آنها در پر كردن شكاف با جهان توسعه یافته حاكی از آن است كه بازدهی اقتصادی آنها در حال پیشی گرفتن از بازدهی اقتصادی جهان توسعه یافته است. بر اساس برآوردهای موجود، محتمل است كه اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور تا سال 2030 حدود 60 درصد كل تولید ناخالص جهانی را از آن خود سازند؛ این درحالی است كه سهم آنها از اقتصاد جهانی در سال 2000 از حدود 40 درصد تجاوز نمی كرد. طبعا، این امر به آنها امكان خواهد داد تا نقشی مهم تر در سیاست جهانی ایفا نمایند. در چنین شرایطی و نیز در حالی كه وابستگی متقابل و رهیافت همكاری- رقابت، و نه دشمنی، سكه رایج شده است، بدیهی است كه بازی حاصل جمع صفر و رهیافت برد – باخت در روابط بین الملل دیگر نمی تواند محلی از اعراب داشته باشد؛ چرا كه هیچ كشوری دیگر قادر نیست منافع خود را به زیان منافع دیگران پیش ببرد. آنان كه هنوز ممكن است بر اتخاذ چنین شیوه هایی اصرار كنند، نهایتا خود را و دیگران را درگیر معادله باخت – باخت خواهند كرد.
در دوره گذاری كه در آن به سر می بریم، ایران از توانایی های بالفعل و بالقوه لازم برای افزایش نقش خود در صحنه جهانی برخوردار است؛ ارزشهای ما به نحوی شتابان در حال ریشه دواندن است. انتخابات اخیر در ایران كه 73 درصد از واجدان شرایط در آن شركت كردند، نشان داد كه چگونه آنچه را كه ما مردم سالاری دینی می نامیم در حال بلوغ است. فرهنگ و تمدن چندین هزار ساله ایران، مداومت استثنایی دولت ایرانی كه ریشه در هزاره ها دارد، جغرافیای سیاسی خاص ایران، ویژگیهای جامعه ایرانی كه موجب ثبات اجتماعی در كشور در هنگامه تلاطمها در منطقه شده و نهایتا فوجی از جوانان تحصیل كرده ایرانی، همه و همه، به ما امكان می دهد تا با اطمینان به آینده بنگریم و در پی ایفای نقشی عمده در سطح جهانی باشیم؛ نقشی كه شایسته مردم ما باشد و هیچ بازیگری در سیاست جهانی نتواند آنرا نادیده بگیرد.
خانمها و آقایان،
ما همچنین در حال بررسی ابعاد مختلف بازسازی و بهبود روابط دو جانبه و چند جانبه با كشورهای اروپای و آمریكای شمالی بر مبنای برابری و احترام متقابل هستیم. اقدام در این حوزه شامل تلاش برای كاهش تنشها، از سر راه برداشتن موانع و توسعه جامع روابط، از جمله روابط اقتصادی، می باشد.
می توانیم كار در این حوزه را با اجتناب از ایجاد هر گونه تنش جدید در روابط ایران و آمریكا آغاز كنیم و همزمان در جهت حذف تنشهایی كه از گذشته به ارث برده ایم و همچنان مخل روابط دو كشورند، بكوشیم. در حالی كه ممكن است ما نتوانیم منبع عمده بی اعتمادی و تردید مردم ایران نسبت به دولتهای آمریكا طی 60 سال گذشته را فراموش كنیم، اما نیاز داریم كه بر شرایط فعلی متمركز شویم و به آینده نگاه كنیم؛ باشد كه تجربه گذشته پر فراز و نشیب چراغی شود برای روشن كردن راه آینده. ما در كسوت رهبران باید سیاست بازیهای حقیرانه را پشت سر نهیم و به جای دنباله روی از گروههای فشار در كشورهای خود، هدایت امور را خود در دست گیریم.
به نظر ما، همكاری در ارتباط با موضوعات مورد نگرانی و نیز مورد علاقه دو طرف و مبنا قرار دادن آنها برای كار بیشتر می تواند نقطه شروع دیگری باشد؛ چرا كه این امر می تواند در جهت تخفیف تنشهای موجود در منطقه نیز مفید واقع شود. برای این منظور، ضروری است كه با گروه های فشار كه چه در آمریكا و چه در منطقه، هدفی جز ملتهب نگه داشتن فضا را دنبال نمی كنند، مقابله كنیم. این گروهها در پی پیشبرد هدف خود كه همآنا انحراف توجه بین المللی از مسائل مربوط به خودشان، ممانعت از ارتقاء موقعیت ایران در منطقه، كاهش امكان حل مرضی الطرفین مسئله برنامه هسته ای ایران و افزایش امكان ادامه تقابل ایران و آمریكا می باشد، هستند.
خانمها و آقایان،
انتخاب مردم ما در انتخابات اخیر در شرایطی انجام شد كه منطقه ما بیش از هر زمان دیگر با فرقه گرایی، دشمنی بین گروههای مختلف و شكل گیری حوزه های جدیدی برای رشد افراطی گری و تروریسم مواجه است. همزمان، استفاده اخیر از سلاح شیمیایی در سوریه نیز می تواند ذهن مردم منطقه را برای سالها درگیر خود كند. ما اعتقاد داریم كه در چنین شرایطی، صدای اعتدالی كه از منطقه برخاسته، می تواند آرام بخش باشد و سیر امور را به نحوی سازنده و مثبت تحت تاثیر قرار دهد.
جای تاسف است كه در حال حاضر كشورهای زیادی در منطقه ما با مشكلات و چالشهای داخلی و بین المللی كه برای دیگر بازیگران منطقه ای و بین المللی نیز دارای تبعاتی است، مواجه اند. تردیدی نیست كه این مشكلات غالبا شامل موضوعاتی است كه مورد علاقه یا موجب نگرانی بسیاری از بازیگران منطقه ای و جهانی است؛ بازیگرانی كه باید دست به دست هم داده و تلاش مشتركی برای مواجهه با آنها صورت دهند. كشور من به عنوان یك قدرت عمده در منطقه كاملا آماده است تا در چنین جهتی حركت كند و از هیچ تلاشی برای كمك به یافتن راه حل برای این مشكلات فروگذار نكند و از این طریق به حفظ صلح، ثبات و امنیت در منطقه كمك كند. در چنین شرایطی، ما تلاشهای برخی از كشورها برای معرفی ایران به عنوان تهدید و كاستن از اعتبار ایران در منطقه و جهان را غیر سازنده می دانیم و معتقدیم كه آنها باید به خاطر مصلحت صلح و ثبات در منطقه و ماورای آن از این گونه رفتارها پرهیز كنند.
من عمیقا بابت تراژدی انسانی در سوریه و رنجهای شدیدی كه مردم آن كشور طی دو سال و نیم اخیر متحمل شده اند، متاسفم. دولت من به عنوان نماینده مردمی كه دهشت ناشی از كاربرد سلاح شیمیایی را تحمل كرده اند، قویا استفاده از این سلاح در منازعه جاری در سوریه را محكوم می كند. من همچنین نگران شرایط مناسبی هستم كه در برخی از مناطق سوریه برای رشد و نمو ایدئولوژیهای افراطی و گردهمآیی تروریستها فراهم شده كه یادآور شرایط در برخی مناطق مجاور مرزهای شرقی ما در دهه 1990 است. این امر نه تنها برای ما بلكه برای بسیاری از دیگر كشورها نیز موجب نگرانی است. رفع این مشكل مستلزم همكاری همگان برای یافتن راه حلی با دوام برای حل سیاسی مسائل داخلی در سوریه است.
همزمان بسیار خوشحالیم كه نهایتا دیپلماسی توانست حداقل در ارتباط با وجهی از بحران سوریه دست بالا را بیابد و قضاوت درست بر گرایشهای جنگ طلبانه غلبه كند. ضروری است كه پیشرفت حاصله در این مورد را مبنا قرار دهیم و در جهت نیل به تفاهم در این مورد كه حل بحران سوریه نیازمند تلاشهای همآهنگ منطقه ای و جهانی است، بكوشیم. ما به سهم خود آماده ایم تا در جهت تسهیل هر مذاكره جدی بین طرفهای منطقه ای و فرامنطقه ای با هدف برقراری صلح و ثبات در سوریه كمك كنیم. در این مورد نیز همچون دیگر موارد، ضروری است كه از درگیر شدن در یك بازی با حاصل جمع صفر خودداری كنیم.
خانمها و آقایان،
اجازه دهید تا در بخش پایانی سخنانم، بطور خلاصه به برنامه صلح آمیز هسته ای ایران كه طی چند دهه اخیر با جار و جنجالهای زیادی مواجه بوده، بپردازم. شما بهتر می دانید كه در این دوره به دفعات پیش بینی هایی مبنی بر قرار داشتن ایران در آستانه ساخت بمب اتمی صورت گرفته كه همه آنها بی پایه بوده است. سابقه این گونه پیش بینی های بی اساس حتی به دهه 1990 نیز باز می گردد. در تمام طول این دوره، كسانی كه در این مورد هشدار داده اند، در جهت تهدید جلوه دادن ایران برای منطقه و جهان كوشیده اند. ادعای تهدید بودن ایران نیز از ادعاهایی است كه بی اساس بودن آن به دفع