به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ جاکوب زوما، رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی در نطقی تلویزیونی ضمن تسلیت درگذشت ماندلا به مردم آفریقای جنوبی به تمجید از شخصیت این قهرمان ضدآپارتاید پرداخت.
جاکوب زوما گفت: نلسون ماندلای دوست داشتنی ما که پدر موسس کشور دموکراتیک‌مان بود، درگذشت.
وی ادامه داد: کشور ما بهترین فرزند خود را از دست داد. مردم ما یک پدر را از دست دادند. هرچند ما می دانستیم که این روز فرا خواهد رسید اما هیچ چیز نمی تواند حس فقدان عمیق را در ما از بین ببرد.
ماندلا اولین رئیس جمهوری سیاه پوست آفریقای جنوبی بود که از سال ۱۹۹۴ به مدت ۵ سال این سمت را بر عهده داشت و بسیاری او را پدر آفریقای جنوبی می‌دانند.
رهبر پیشین آفریقای جنوبی، علیه آپارتاید مبارزه کرد و در سال ۱۹۹۳ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.
نلسون ماندلا، که مدت ۲۷ سال زندانی بود، نقش برجسته‌ای در برقراری صلح در سایر مناقشات به عهده داشت. ماندلا در ماه‌های اخیر چندین بار به دلیل مشکلات جسمانی در بیمارستان بستری شده بود.
او در دهه هشتاد، زمانی که زندانی شده بود، دچار بیماری سل شد. ماندلا به عفونت ریوی مبتلا بود. او چند ماه پیش، پس از ترخیص از بیمارستان، در خانه تحت مراقبت‌های پزشکی ویژه قرار داشت.
قرار است که برای نلسون ماندلا مراسم تدفین ملی برگزار شود. به دستور دولت، پرچم‌ها در آفریقای جنوبی به حالت نیمه افراشته درآمده است.
گروهی از مردم بیرون خانه‌ای که نلسون ماندلا در آن فوت کرد جمع شده‌اند. بعضی از آنها پرچم آفریقای جنوبی و حزب کنگره ملی آفریقا را حمل می‌کنند.
نلسون ماندلا علیرغم حبس طولانی مدت، دشمنان سابق خود را بخشید و به عنوان رییس جمهوری وقت از تمام نژاد‌ها خواست برای دستیابی به آشتی ملی همکاری کنند.
در همین حال بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل ماندلا را "غول عدالت" خواند و گفت: هیچ کس به اندازه او در عصر ما برای پیشبرد ارزش ها و آمال های سازمان ملل کار نکرد. او زندگی اش را صرف خدمت به مردمش و بشریت کرد و این کار را با فداکاری زیاد انجام داد. موضع گیری اصولی او و نیروی اخلاقی که زیربنای این موضع گیری بود نقش اساسی در برچیدن آپارتاید داشت.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نیز اعلام کرد: دستاورد او بیش از چیزی بود که می شود از هر انسانی انتظار داشت. ما یکی از بانفوذترین، شجاع‌ترین و خوب‌ترین انسان‌هایی که می‌توان همزمان با آنها در زمین زیست را از دست داده‌ایم. او دیگر متلق به ما نیست بلکه متعلق به قرن‌هاست.
وی تصریح کرد: نلسون ماندلا با وقاری مثال زدنی و اراده ای فولادین و با فدا کردن آزادی خودش برای آزادی دیگران، آفریقای جنوبی را دگرگون کرد و همه ما را تکان داد. سفر او در طول زندگی از حبس تا رسیدن به ریاست جمهوری در برگیرنده این وعده بود که انسان‌ها و کشورها می توانند بهتر شوند.
دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس نیز در واکنش به درگذشت ماندلا گفت: امروز چراغی درخشان در جهان از تابیدن بازایستاد.
کوفی عنان، دبیرکل پیشین سازمان ملل متحد نیز طی بیانیه‌ای گفت که دنیا رهبر بزرگی را از دست داده است.
نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا، دیلما روسف، رئیس جمهوری برزیل، جان کی، نخست وزیر نیوزلند و سپ بلا‌تر، رئیس فیفا نیز از چهره‌هایی هستند که به تمجید و ادای احترام به نلسون ماندلا پرداختند.
زندگی‌نامه ماندلا
"نلسون رولیهلا هلا ماندلا" در 18 ژوئیه 1918 در روستای کوچک قونو در منطقه امتاتای آفریقای جنوبی به دنیا آمد. وی اولین عضو خانواده‌اش بود که در سن هفت سالگی به مدرسه رفت. به دلیل دشواری تلفظ نام بومی ماندلا، معلم وی که یک متدیست بود، نام یک دریادار انگلیسی بنام «هوراتیو نلسون» را برای وی برگزید.
وقتی رولیهلا هلا 9 ساله بود پدرش بر اثر بیماری سل درگذشت. از آنجا که پدر وی عضو هیات مشاورین سلطنتی بود و تقدیر چنین بود که وی سمت پدرش را به ارث ببرد، ماندلا در سال 1937 عازم هلیدتاون و کالج متدیست‌ها در فورت بیوفورت شد.
ماندلا پس از ورود به دانشگاه با الیور تامبو آشنا شد. ماندلا و تامبو پس از این آشنایی به دو دوست و دو همکار همیشگی تبدیل شدند. ماندلا پس از سال اول حضور در دانشگاه وارد یک شورای نمایندگی دانشجویی مخالف سیاست‌های دانشگاه شد و به همین دلیل از وی خواسته شد تا فورت بیو فورت را ترک کند.
اندکی پس از ترک کالج ماندلا عازم ژوهانسبورگ شد. وی پس از ورود به این شهر ابتدا به عنوان یک نگهبان معدن و سپس به عنوان یک کارمند در یک شرکت حقوقی مشغول به کار شد. درحالی که ماندلا در این شرکت کار می‌کرد مدرک لیسانس خود را به طریق مکاتبه‌ای از دانشگاه آفریقای جنوبی گرفت و سپس مطالعات حقوقی خود را در دانشگاه ویت واترس راند آغاز کرد. در این زمان ماندلا در شهر اسکندر (شمال ژوهانسبورگ) استفاده می‌کرد.
پس از پیروزی حزب ملی تحت سلطه‌ی آفریکانس زبان‌ها (شاخه‌یی از زبان هلندی رایج در آفریقای جنوبی) در انتخابات سال 1948 که سیاست تبعیض نژادی داشتند، ماندلا در مبارزات مخالفت جویانه‌ی کنگره ملی آفریقا (ANC) در سال 1952 و کنگره خلق در سال 1955 نقش برجسته‌ای داشت. تصوب منشور آزادی در کنگره خلق باعث تهیه برنامه‌ی اساسی ضد آپارتاید شد.
در این دوره زمانی ماندلا و همکار وی الیور تامبو اداره‌ی شرکت حقوقی «ماندلا و تامبو» را برعهده داشتند که به بسیاری از سیاهپوستان که نماینده‌ی قانونی نداشتند مشاوره حقوقی کم هزینه می‌دادند.
رویکرد ماندلا تحت تاثیر ماهاتماگاندی (که الهام بخش وی بود) و نسل‌های موفق فعالان ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی قرار داشت.
ماندلا که در ابتدا به مبارزات دسته جمعی غیر خشونت‌آمیز متعهد بود،در پنجم دسامبر 1956 به همراه 150 تن دیگر دستگیر و به خیانت به کشور متهم شد. محاکمه ماراتن گونه وی و همراهانش از سال 1956 تا سال 1961 ادامه پیدا کرد و در نهایت تمام آنها تبرئه شدند. کنگره ملی آفریقا(ANC) در فاصله سال‌های 59-1952 به دلیل ظهور یک گروه تازه از فعالان سیاهپوست ( آفریکانیست‌ها) که خواستار اقدامات قاطعانه‌تر علیه حزب ملی حاکم بودند، دچار تفرقه و اختلاف شد. آلبرتو لوتولی، الیور تامبو و والتر سیسولو رهبران ANC نه تنها احساس می‌کردند که روند حرکتی این وقایع بیش از حد سریع است بلکه رهبری آنها به چالش کشیده شده است. این مسئله باعث شد که آنها موضع خود را از طریق اتحاد با احزاب کوچک سفیدپوستان، دو رگه‌ها و سرخپوستان، تقویت کنند تا نشان دهند که جذابیت و گیرایی آنها بیشتر است.
در سال 1959 زمانیکه آفریکانیست‌ها ( تحت حمایت مالی غنا و حمایت سیاسی حزب ملی باسوتو مستقر در ترانس وال) خود را از ANC کنار کشیدند تا کنگره سراسری آفریکانیست‌ها (PAC) راتحت رهبری رابرت سوبوک وه و پوتلاکو لبالو تشکیل دهند، ANC بیشترین حمایت شبه نظامی خود را از دست داد.
درسال 1961 ماندلا رهبری جناح مسلح ANC موسوم به "نیزه ملت" یا MK را که به طور مشترک بنیان نهاده بود، برعهده گرفت. وی به طور مشترک یک مبارزه خرابکارانه راعلیه اهداف ارتش و دولت به راه انداخت و به منظور پایان دادن به آپارتاید طرح‌هایی را برای یک جنگ چریکی احتمالی ( در صورت شکست خوردن خرابکاری‌ها) ارایه داد. مطئنا همین شاخه مسلح ANC بود که چند دهه بعد به ویژه در دهه 1980 یک جنگ چریکی را علیه رژیم آفریقای جنوبی به راه انداخت. ماندلا همچنین درخارج از کشور برای MK پول جمع‌آوری می‌کرد و آموزش‌های شبه نظامی گری برگزار می‌کرد و با دولت‌های متعدد آفریقایی دیدار می‌کرد.
ماندلا مبادرت به جنگ مسلحانه را به عنوان آخرین چاره‌ی خود توصیف می‌کند ولی سرکوب و خشونت روز افزون از سوی دولت وی را متقاعد کرد که سال‌ها اعتراض مسالمت‌آمیز به آپارتاید هیچ دستاوردی در پی نداشته و موفق نبوده است. ماندلا بعدها اذعان کرد که ANC در مبارزه خود علیه آپارتاید حقوق بشر را نقض کرده است.
در پنجم اوت 1962 ماندلا پس از 17 ماه تحت تعقیب بودن دستگیر و در ژوهانسبورگ زندانی شد. گفته می‌شود که دستگیری ماندلا به دلیل گزارش سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) به پلیس آفریقای جنوبی در مورد مخفیگاه ماندلا، محقق شده است. سه روز پس از دستگیری اتهامات رهبری اعتصاب کارگران در سال 1961 و ترک غیر قانونی کشور، در یک دادگاه برای وی قرائت شدند. ماندلا در 25 اکتبر 1962 به پنج سال حبس محکوم شد. اما در 11 ژوئن 1964 دو سال بعد یک حکم در خصوص حضور وی در کنگره ملی آفریقا ANC حاصل شد.
در حالی که ماندلا در بازداشت بود پلیس در تاریخ 11 ژوئن 1963 رهبران برجسته ی ANC را در ریوونیا ( شمال ژوهانسبورگ) دستگیر کرد. پس از این دستگیری ماندلا نیز به دستگیر شدگان اضافه شد و در دادگاه ریووینا، ماندلا به همراه دیگر دستگیر شدگان به خرابکاری و جرایمی معادل خیانت به کشور که اثبات شان برای دولت آسانتر بود، متهم شدند. این اتهام شامل توطئه چینی برای یک حمله خارجی به آفریقای جنوبی بود. ماندلا اتهام اول خود یعنی خرابکاری را پذیرفت و اتهام دوم خود را رد کرد.
ماندلا در آغاز دفاعیات خود در جلسه محاکمه 20 آوریل 1964 در دادگاه عالی پرتوریا به طور شفاف دلایل ANC برای انتخاب اعمال خشونت به عنوان یک تاکتیک را تشریح کرد. در سخنان وی مشخص شد که چه طور ANC سال‌ها ( تا زمان قتل عام شارپویل) برای مقاومت در برابر آپارتاید از روش‌های مسالمت‌آمیز استفاده کرده است. این رخداد به همراه همه پرسی برقراری جمهوری آفریقای جنوبی و اعلام حالت فوق‌العاده و ممنوعیت فعالیت ANC مشخص کرد که تنها راه باقی مانده، مقاومت از طریق اقدامات خرابکارانه است. انجام هر اقدامی غیر از این معادل تسلیم بی قید و شرط بود. ماندلا در ادامه سخنانش توضیح داد که آنها چه طور بیانیه «نیزه ملت» را با هدف نشان دادن شکست سیاست‌های حزب ملی، صادر کرده‌اند.
ماندلا سخنان خود در دادگاه عالی پرتوریا را با این جملات به پایان رساند.
"در طول زندگی‌ام، خود را وقف مبارزه مردم آفریقا کرده‌ام. من علیه سلطه طلبی سفیدها و سیاه‌ها جنگیده‌ام. من به جامعه آرمانی آزاد و دمو