به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ سفر یک روزه حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، به تهران با استقبال گرم دکتر روحانی رئیس جمهور کشورمان روبرو شد.
این سفر رسمی به دعوت رئیس جمهور کشورمان انجام گرفت و توسعه مناسبات دو جانبه در صدر مسایل مورد مذاکره بود. دوملت و دو کشور همسایه، ایران وافغانستان وجوه مشترک فراوانی دارند که توسعه مناسبات را تسهیل می کند.
افغانستان برای ایران از زوایای متفاوتی حایز اهمیت است، صلح و ثبات در افغانستان در اولویت سیاست خارجی ایران در ارتباط با کشورهای همسایه قرار می گیرد.
تجربه نشان داده است که یک دولت قدرتمند در کابل با منافع ملی و امنیت ایران همخوانی بیشتری دارد و نگاه جمهوری اسلامی ایران از همین زاویه، بر تقویت دولت کرزی در افغانستان بوده است. با این حال، واقعیتهای میدانی را نمی توان نادیده گرفت. بی ثباتی در افغانستان ادامه یافته است، حضور نظامی آمریکا و ناتو همچنان ادامه دارد و می تواند برای کل منطقه مشکل ساز شود.
اما گذشته از این گونه مسایل که قدرت مانور آقای کرزی محدود است و نمی توان انتظار ویژه ای از وی داشت، موضوعاتی در مناسبات ایران و افغانستان وجود دارند که به برخی از انتظارات پاسخ داده نشده مربوط می شوند.
مهمترین موضوعات، حقابه سیستان از آب رودخانه هیرمند است. در سال 1351 شمسی قراردادی میان ایران و افغانستان به امضا رسید که سهم ایران از آب رودخانه هیرمند را کاملاً مشخص کرده است و 26 متر مکعب بر ثانیه به علاوه دو متر مکعب بر ثانیه به صورت اضافه از طرف ظاهرشاه، پادشاه وقت افغانستان به عنوان حقابه ایران منظور شده است.
اما حقیقت آن است که طرف افغانی تا به امروز این قرارداد را عملیاتی نکرده و سیستان ایران را با مشکل خشکسالی و مهاجرت جمعیت روبرو کرده و دریاچه زیبای هامون طی این سالها خشک شده است. حال عملیاتی کردن این قرارداد یکی از انتظارات ملی ایران از حاکمیت در افغانستان است.
موضوع مهم دیگر، انتظارات متفاوتی است که از چگونگی ادامه مهاجرت حدود دو میلیون آواره افغان در ایران وجود دارد. انتظار ایران آن است که به موضوع مهاجرتهای غیر قانونی خاتمه داده شده و مرزها از این نظر تحت کنترل طرف افغان نیز گرفته شود و ورود و خروج افغانها به ایران قانونمند و با گذرنامه و از مرزهای قانونی انجام گیرد.
بحث امنیت مرزها و مسأله قاچاق مواد مخدر که سالانه هزینه های بسیار سنگین مادی و معنوی و انسانی را به ایران تحمیل می کند، از موضوعاتی است که نیازمند همکاریهای جدی دو کشور است.روشن است که انسداد مرزها به صورت یکجانبه نه عملی است و نه با واقعیتهای محیطی همخوانی دارد، بنابراین علی القاعده باید اراده ای قوی در سطح ملی در دو کشور همسایه شکل بگیرد تا بتوان در همکاری مؤثر به حفظ امنیت مرزها کمک کرد و قاچاق انسان و مواد مخدر را به کنترل درآورد.
البته در ایران به این امر هم توجه می شود که آقای کرزی در ماه های پایانی حضورش در سیاست در کسوت رئیس جمهوری است و در انتخابات فروردین ماه آینده، افغانستان صاحب رئیس جمهور جدیدی خواهد شد، از این رو می توان گفت که از شخص کرزی انتظار زیادی برای سیاست ورزی هماهنگ با منافع ملی ایران وجود ندارد، اما قدرت کرزی قطع نظر از ریاست جمهوری آن مهم است و سنت همکاری دولتها در دو کشور همسایه می تواند متضمن منافع دوجانبه باشد. در عین حال ضرورتهای جغرافیایی نیز وجود دارند که مناسبات ایران و افغانستان را در روندی راهبردی قرار می دهند. افغانستان محصور در خشکی، نیازمند دستیابی مطمئن و بلند مدت به بنادر عباس و چابهار در ایران است تا صادرات و وارداتش را با دنیا تسهیل کند.
در ایران این آمادگی وجود دارد و لازم می شود که از این امتیاز طبیعی به مناسب ترین شکل در جهت توسعه همکاری ها بهره برداری شود. بحثهایی در این ارتباط با شکل گیری نوعی همکاری بین هندوستان، ایران وافغانستان برای توسعه بندر چابهار و سرمایه گذاری مشترک هند و ایران در آن وجود دارد. اگر چنین همکاری مؤثری صورت گیرد، افغانستان نه تنها به آبهای آزاد دست خواهد یافت، بلکه مسیری برای دستیابی هند به آسیای مرکزی هم خواهد شد و از این مزیت استراتژیک و جغرافیایی اش به سود منافع ملی بلند مدت خود و توسعه اقتصادش بهره برداری خواهد کرد.
کلام آخر اینکه، در هر حال و به رغم دشواریهای موقتی در افغانستان، نگاه جمهوری اسلامی ایران به این کشور، نگاهی فرهنگی و تمدنی است. افغانستان از لحاظ فرهنگی نزدیکترین کشور به ایران است و با بخشی از آسیای مرکزی می تواند در روند توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی مدرن ایفای نقش کند. در دوره حکومت آقای کرزی گامهایی در این جهت برداشته شده، اما تا رسیدن به مطلوب، راه طولانی پیش رو وجود دارد.
...................پایان پیام/ 218