احمد رهدار: دیالوگ و گفتگو با غرب مهمترین کار روشنفکر است

به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ «حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد رهدار» در نشست «جریان شناسی روشنفکری حوزوی» که صبح امروز ـ سه شنبه 26 آذرماه ـ در سالن اجتماعات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به همت مرکز پژوهش های خاص دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، در تعریف روشنفکر گفت: روشنفکر پایگاه فکری غرب دارد، مساله اش از غرب است و پاسخ های غربی ارائه می دهد.وی اظهار داشت: روشنفکر دینی کسی است که پایگاه معرفتی آن غرب است، مساله اش هم از غرب است ولی تلاشش این است که از دین جواب دهد ولی مثل دکتر شریعتی پایگاه دینی ندارد.مسئول مرکز مطالعاتی فتوح روشنفکر دینی را کسی معرفی کرد که دارای پایگاه معرفتی دینی است اما مساله اش از غرب و پاسخ آن از دین است و در ادامه گفت: نو اندیش دینی کسی است که پایگاه معرفی دین دارد مساله اش از دین و پاسخ آن هم از دین است اما ناظر به زمانه بر اساس ثابتات و متغیرات دین حرف می زند و با این تعریف «آیت الله نائینی»، «علامه طباطبایی» و «شهید صدر» از افراد نواندیش دینی هستند.وی تاکید کرد: برای فقه شیعه بعد از انقلاب اسلامی راههای متفاوتی  در مقایسه با قبل شناسایی شد و تا کنون در این مورد اظهار نظر نشده بود و اندیشه اسلامی به دلیل تضاد مبانی، روش و اصول با غرب حداکثر تلاقی را دارد و مسائل عالم غرب زیاد و فراگیر شده است و این باعث تکوین جریان روشنفکری حوزوی شد و روشنفکر حوزوی می خواهد تلاقی این دو را توضیح دهد. و جریانی که می خواهد فعالانه کار کند نمی تواند این جریان را نبیند.دکتر رهدار با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی وضعیتی به وجود آورد که دین باید پاسخگو باشد افزود: با انفجار نور انقلاب اسلامی ایران انفتاح طُرُق به وجود آمد و علما از دو طریق به پاسخگویی به مسائل جدید پرداختند تلاش نواندیشان دینی این بود که از از تُراث موجود دینی، پاسخ دهند و روشنفکران دینی به صورت التقاطی و تفکیکی از دین و غرب به دنبال پاسخگویی به مسائل جدید بودند.وی ادامه داد: ضعف مبانی دینی و عدم اعتقاد به جامعیت دین عواملی بودند که روشنفکران دینی به انحراف کشیده شدند.این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه روشنفکری حزب نیست اظهار داشت: زمانه روشنفکر زمانه غرب است افرادی هستند که زمان و زمانه شان یکی نیست و در گذشته فکر می کنند و افرادی مثل «امام خمینی(ره)» فراتر از زمانه خود فکر می کنند.وی در ادامه گفت: زمانه جریان روشنفکری را غرب تعیین می کند و شخص روشنفکر نباید از تحولات غرب غفلت بورزند.دکتر رهدار با بیان اینکه همه جریانهای روشنفکری سهم و کارآمدی در حیات سیاسی اجتماعی ما داشته اند و این کارآمدی نباید مورد غفلت قرار گیرد افزود: جریان روشنفکری باری را از دوش ما بر می دارد که اگر آن بار از دوش ما برداشته نشود به مشکل بر می خوریم.وی مهمترین کار روشنفکری را ایجاد دیالوگ با غرب دانست و افزود: ما ناچار از دیالوگ با غرب هستیم و با نقدهای انتزاعی داخل کتابخانه نمی شود غرب را حذف کرد و این دیالوگ هزینه دارد و جریان روشنفکری ما هزینه می دهد. مسئول مرکز مطالعاتی فتوح در طبقه بندی جریان روشنفکری دینی گفت: افرادی مثل «شریعت سنگلجی» مجتهدی که از غرب تاثیر پذیرفته و تعلقاتی به وهابیت دارد هرچند ارتکازات و پایگاه دینی دارد از منحرفین است و راهکارهایش انحرافی است.وی در بیان طبقه دوم روشنفکران اظهار داشت: افرادی مثل «کدیور» دچار التقاط شدند و هرچه زمان می گذرد به طرف الگوی شریعت سنگلجی می روند اینها دغدغه دارند مسائل دینی را پاسخ دهند ولی نه از منبع حوزه و دین.دکتر احمد رهدار افزود: سالم ترین افراد کسانی هستند که کارآمدی حداقلی دارند و ظرفیت دیالوگ ایجاد می کنند.وی در بیان راهکارهایی برای مواجهه با اندیشه های غرب گفت: باید تاریخ تطور مسائل و اندیشه ها در هنگام مواجهه با غرب دیده شود و اگر این طور نباشد صورت مساله کج بیان می شود.این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: تاریخ تطورات مواجهات عالم غرب با اسلام را باید ملاحظه کرد زمانی ما در ذیل غرب بودیم و با انقلاب اسلامی از این وضعیت خارج شدیم و ادبیات امروز با ادبیات گذشته تفاوت دارد اگر روشنفکر امروز همان حرف های روشنفکر قاجار را بزند به مراتب منحرف تر است.وی با اشاره به اینکه در مواجهه با غرب باید غرب را با کلیت آن ببینیم و الا گرفتار کثرات غرب می شویم افزود: ما به این نیاز داریم که به عمق غرب برویم و غرب را دقیق مطالعه کنیم و هم به این نیاز داریم که افرادی از بیرون به غرب نگاه کرده و نقد کنند.وی در پایان گفت: اگر غرب را در کلیت می بینیم اسلام را هم در افق آن ببینیم غرب طول کشید و زمان برد تا توسعه و پیشرفت کند تمدن اسلامی هم همین طور است توسعه و پیشرفت آن زمان بر است و نباید عجله کنیم......................پایان پیام / 167