ـ فلسفه تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی با تدبیر حضرت امام«ره» و ادامه فعالیت آن با تدبیر مقام معظم رهبری«مدظله العالی» را در چه می دانید ؟
بسم الله الرحمن الرحیم هو الذی بعث فی الامیین رسول منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه. فلسفه وجودی شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به آیه ای که قرائت شد، همان فلسفه بعثت انبیا یعنی تزکیه، تعلیم و رشد انسان ها و دور کردن آنها از جهالت و غفلت و تذکر، بیداری و بازگشت به فطرت و کمال است. هر حکومتی به محض در دست گرفتن قدرت باید از طریق نظام هایی که در اختیار دارد تغییرات مطلوب را ایجاد کند و از جمله مهمترین این نظام ها، خانواده، آموزشی، فرهنگ عمومی است و تغییر و تحول در این نظام ها لازمه ایجاد تغییر و تحول پایدار در سطح جامعه است.
هم چنین هر حکومتی باید با ارائه آموزش‌های مناسب، نگرش‌ها و بینش‌ها را به سوی تعالی هدایت و با ایجاد تمهیداتی که از طریق مدیریت اعمال می کند این نگرش ها را در عمل به نحوی فراهم و زمینه سازی کند که نگرش‌ها و بینش‌ها به روشی متعادل و بلکه متعالی در جامعه مقدر شود و ایجاد شخصیت و شاکله ذهنی، فکری و عملی جامعه ما را به دنبال بیاورد. از این تغییر رفتاری در نگرش‌ها و عملکردها ، قرآن با عنوان ایمان و عمل صالح یاد می کند که تاثیر متقابل بر یکدیگر دارند و باعث رشد متقابل یکدیگر نیز می شوند. هرچه ایمان بالاتر، عمل صالح‌تر و هرچه عمل صالح‌تر باشد باعث رشد ایمان می شود و این به یک ملکه و شاکله درشخصیت انسان تبدیل می شود و به تعبیر نهج البلاغه عاقبت انسان را رقم می زند. البته رسالت اصلی حکومت اسلامی این است که بتواند از طریق فکری و فرهنگی، عملکرد انسان ها را مدیریت کند و بنابراین هر آموزش رسمی و غیررسمی، نظام فرهنگی، نظام خانواده، نظام مدیریتی و حاکمیتی و حتی تبلیغات را در بر می گیرد. حضرت امام (ره) در روزهای آغازین انقلاب کلید ابتدایی این حرکت را زدند و توصیه‌هایی مبنی بر توجه به تحول علوم انسانی، تحول دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پاکسازی فرهنگ خودباخته غربی داشتند. متاسفانه در قبل از انقلاب اسلامی نهایت امید و آرمان یک دانشگاهی ما این بود که یک مدل و الگوی تقلیدی غرب باشد و چون آنها سخن بگوید و چون آنها آموزش ببیند و آموزش بدهد و نهایتا رشد علمی او در یک ترجمه محض از ادبیات و علم و فرهنگ غربی خلاصه شود. در جهت ایجاد این تغییرات ابتدا ستاد انقلاب فرهنگی که بعد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل گشت، تشکیل شد تا بتواند این رسالت را به صورت فرابخشی و فرا قوه ای به عهده داشته باشد. به این ترتیب در ستاد انقلاب فرهنگی تلاش شد تا از مجموعه قوا و مجموعه نیروهای حکومتی، دولتی و حتی مراکز غیر دولتی فعال در این حوزه، برترین اندیشمندان و دانشمندانی که منتخب نظام و مسئولین نظام را گردهم‌آیند و یک حرکت علمی- فرهنگی عظیم را پایه ریزی کنند.
با توجه به فلسفه ای که شما فرموید شورای عالی انقلاب فرهنگی از ابتدا چه موفقیت هایی داشته است و چه تاثیراتی بر پیشرفت‌های حوزه علم و فرهنگ ایجاد کرده است ؟
من فکر می کنم پاسخ به این پرسش که دارای ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی داخلی و بین المللی است؛ کار وسیعی می طلبد تا بتوانیم آثار عملکردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی را در سطح داخلی داخلی و در برابر هجمه جهانی ترسیم کنیم. در حد یک توصیف مختصر عرض می کنم؛ بعد از پیروزی انقلاب دشمن از انواع روش‌ها برای باز گشت به وضع پیش از انقلاب اسلامی استفاده کرد، از جنگ تحمیلی، تحریم اقتصادی تا برخوردهای فرهنگی و جنگ نرم و تهاجم فرهنگی.
در این قریب به سی و پنج سال تا حدی دنیا در برابر منطق جمهوری اسلامی منفعل شده که حتی دست به قرآن سوزی و اهانت به شخص اول جهان اسلام می‌زند و این نشان می دهد که آخرین ترفندهایش را برای نابودی اسلام به کار می برد. این واکنش ها نشان می دهد که ما فعلا در یک سنگر بسیار مستحکم در عرصه علم و فناوری تا در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی در برابر هجمه دشمن فعالیت و مقابله کرده‌ایم و توانسته‌ایم که جلوی این هجمه شدید را بگیریم. بنا بر این شما می بینید با آن تهاجم شدید فرهنگی و انواع فرهنگ سازی ها و مذهب سازی‌ها و ایجاد نگرش‌های التقاطی، استفاده از ماهواره‌ها و استفاده از فضای سایبری برای انحراف نسل جوان این سنگر هنوز پابرجاست و مستحکم است و صددرصد انسان های سالم، صالح تربیت می کند. البته این تهاجم آسیب هایی هم داشته که طبیعی است و برای مبارزه با آن و رفع و پیشگیری از حمله‌های بعدی انشالله برنامه‌ریزی خواهیم کرد.
خانم دکتر، ما در نظام اسلامی مجلس شورای اسلامی را برای سیاستگذاری و قانونگزاری داریم و در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و حتی علمی فرهنگی کشور مجلس در عرصه قانونگزاری فعالیت می‌کند. چه لزومی برای ایجاد و ادامه حیات شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد که مصوباتش لازم الاجرا باشد و در حوزه علم و فرهنگ سیاستگزای و برنامه‌ریزی کند؟
صرفنظر از وقایعی که منجر به وقوع انقلاب فرهنگی و متعاقب آن تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی و شورای عالی انقلاب فرهنگی شد، انقلاب اسلامی ما حتما به نهادی فرادستی برای توجه به فرهنگ نیاز داشته و دارد.
من فکرمی کنم این یک طرح اساسی در نظام اسلامی است، چون الگویی که نظام اسلامی مطرح کرده، به قول میشل فوکو الگویی است فرامدرن که معنویت را هماهنگ با دنیای امروز می طلبد.
در واقع در الگوی مدیریت اسلامی ما این نیاز را می بینیم که علاوه بر دستگاه‌هایی که به صورت خرد و تا ریزترین بخش‌ها در دولت و در مجلس وجود دارد و مسئولیت‌های خود را دنبال می کنند، وجود دستگاه‌های فرابخشی که بین سه قوه، مدیریت، نظارت و هماهنگی کنند لازم است. اگر این نظارت و پایش در خود قوا انجام شود بازتاب آن خیلی محسوس نخواهد بود و ممکن است بیشتر نظارت به توجیه وضع موجود تبدیل شود.
بنا بر این ضرورت وجود دستگاهی فرا قوه‌ای برای نظارت مدیریت کلان فرهنگی در نظام اسلامی به مثابه یک نقطه ثبات که محور اساسی سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان باشد، کاملا حس می‌شود.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در هماهنگی بین دستگاه‌ها مهمترین نقش را دارد و در مبارزه با بحران‌ها و مشکلات فرهنگی که نتایج آن دامن گیر همه بخش‌ها می‌شود، نقش ستاد فرماندهی را برعهده دارد.
شما حتما مستحضر هستید که مدیریت دولت و مجالس قانونگذاری در کشور ما تغییر پیدا می‌کند ولی آنچه که مهم است، آن است که این تغییرات فصلی و موردی نباید در مدیریت کلان فرهنگی کشورتاثیر بگذارد.
دستاوردهایی مانند نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، نقشه مهندسی فرهنگی و ... تنها گوشه‌ای از دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی محسوب می‌شود که نشاندهنده لزوم وجود این نهاد در نظام اسلامی است.
در مورد نقشه مهندسی فرهنگی و تاثیری که این سند بر نظام خانواده در کشور خواهد گذاشت، مختصرا توضیحاتی بیان فرمائید؟
مدیریت تحول در نظام فرهنگی جامعه بر عهده نقشه مهندسی فرهنگی کشور است که بحمدالله این سند از تصویب گذشته است. از مهمترین مسائلی که در نقشه مهندسی فرهنگی به آن پرداخته شده است، خانواده است. در این سند مهم مباحث اساسی پیرامون جایگاه خانواده در نظام اجتماعی، راهکارهای تحکیم خانواده و ... مطرح شده و پیرامون آن تصمیم گیری شده‌است.
بخش دیگری از نقشه مهندسی فرهنگی به سیاست های راهبردی و اقدامات عملی در مدیریت تربیت کودکان و نوجوانان اختصاص یافته‌است.
حمایت از سالمندان و تکریم این قشراز جامعه به عنوان خردمندان و نقاط اتکای نسل جوان و افراد صاحب تجربه یکی دیگر از سیاست‌های مقرر در نقشه مهندسی فرهنگی است.
به عنوان رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش این شورا را درتصمیمات شورای عالی انقلاب فرهنگی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در زمانی که مقام معظم رهبری«مدظله العالی» به عنوان رئیس جمهور، مدیریت شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عهده داشتند، معظم‌له همواره به موضوعات مربوط به زنان وخانواده عنایت ویژه‌ای داشتند و این نگاه ویژه در زمان رهبری ایشان نیز استمرار یافت و تحکیم هم شد.
بنابراین نگاه و به منظور توجه جدی به موضوع خانواده و زن در سیاستگذاری کلان فرهنگی ایشان دستور تشکیل شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده را در ذیل شوای عالی انقلاب فرهنگی صادر فرمودند و رئیس این شورا از آن زمان تاکنون عضو حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده است و با توجه به این نگاه راهگشا شما می‌بینید که هیچ عرصه‌ای در موضوع زن و خانواده وجود ندارد که نسبت به آن سیاستگذاری نشده‌باشد.
در نظام اسلامی در عالیترین مرکز فرهنگی کشور، موضوع زن وخانواده مورد سیاستگذاری و برنامه‌ریزی واقع می‌شود؛ به عنوان مثال منشور حقوق و تکالیف زنان در 148بند به تصویب رسیده ست در حالی که دنیا در این مورد از یک منشور با 16 بند استفاده می‌کند.
در کنوانسیون رفع اشکال تبعیض از زنان، زن صرفا به عنوان موجودی نگریسته می‌شود که باید حمایت شود. در حالی که فرهنگ اسلامی می گوید زن به عنوان موجودی که در کسب کمالات معنوی هیچ ناتوانی ندارد، باید پا به پای مرد نردبان تکامل و ترقی را طی کند و به سمت خدا سیر کند.
90 درصد حقوق زن و مرد مساوی، مشابه و برابر است و برای آن 10 درصد تفاوت‌هایی که مشاهده می‌شود دلایل متقتن و کافی جود دارد که برای رشد و کمال زن و مرد لازم و ضروری است. مجموعه تصویب شده در شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنایت به حکمت بالغه الهی در تدبیر حیات اجتماعی انسان زن را موجودی در کنار مرد و نه در مقابل آن دیده‌است و اگر بر اثر سنت‌های غلط به زنان در طول تاریخ ظلم و ستم رفته‌است، پیامبران الهی و در راس آنها پیامبر اسلام«ص» اولین کسانی بوده‌اند که در مقابل این ستم‌ها قد برافراشته‌اند.
امروز جهان غرب و فمینیست‌‌های حامی آن باید با شرمساری به این سوال پاسخ دهند که دستاورد آنها جز تبدیل زن به یک کالا و حیوانی که تنها باید از بدن او در راستای ارضای شهوت جنسی مرد استفاده شود، چه بوده‌است؟.
سیاست‌های تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده که در آن همه ابعاد موضوع مورد بررسی جامع قرار گرفته‌است، یکی دیگر از سیاست‌های مصوب شوای عالی انقلاب فرهنگی درحوزه خانواده است.
سیاست‌های عفاف و حجاب به عنوان اصلی‌ترین عامل صیانت از خانواده یکی‌دیگر از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
در نقشه جامع علمی کشور برای توسعه حضور