به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ سرکار خانم طیبی استاد تاریخ جامعه الزهرا در همایش سیره و زمانه امام موسی کاظم(ع) به ارائه مقاله خود با عنوان «بررسی تاریخی نقش اجتماعی مادر امام کاظم(ع)» پرداخت.
وی در ابتدا به بیان ضرورت بررسی پیرامون مادران ائمه(ع) پرداخت و گفت: کسی که ظرفیت پرورش یک امام معصوم را دارد بی انصافی است که به او فقط به عنوان ام ولد پرداخته شود و معمولا ائمه(ع) از مادران کنیز زاده می‌شوند و این جای بررسی دارد.
این پژوهشگر تاریخی در پاسخ به علت کنیز بودن بیشتر مادر ائمه(ع) اظهار داشت: عده ای می‌گویند که خدا می‌خواهد با نظام برده‌داری مبارزه کند ولی می‌توان هم گفت که اینها هم قابلیت‌هایی برای خود داشتند تا بتوانند ائمه(ع) را در خود پرورش دهند.
استاد جامعه الزهرا در ارتباط با مادر امام کاظم(ع) گفت: نام صحیح ایشان «حُمَیده» است و تنها مادری است که مطمئناً کنیز است و در نام او هیچ مناقشه ای نیست به این معنی که مادر سایر امامان تعدد اسامی داشتند و به همین دلیل عده‌ای از تاریخ شناسان آنها را شخصیت‌های افسانه‌ای می‌دانند.
خانم طیبی در اشاره به صفات مادر امام کاظم(ع) گفت: به بیان خود امام موسی کاظم(ع) او مانند شمش طلایی است که ملائک او را حفظ می‌کنند تا ودیعه الهی به او عطا شود و به همین دلیل به او لقب "مصفّا" داده بودند.
وی با تشریح اینکه مادر امام کاظم(ع) اهل مغرب و اندلسی است، افزود: کنیزها به محض خریده شدن اسمشان عوض می‌شد و نسب آنها شناخته شده نیست ولی این بانو استثناست که گفته می‌شود او دختر ساعد بربری است زیرا از اشراف عجم است و علت آن هم در زمان خریداری "نجمه" همسر امام رضا(ع) است که می‌گویند نجمه توسط دخترِ ساعد بربری خریداری شد.
استاد طیبی اظهار داشت: حُمَیده توسط امام صادق(ع) دارای نقش‌های سیاسی اجتماعی می‌گردد همچون ارجعات فقهی که امام صادق(ع) به ایشان می‌دهند مانند اینکه کسی برای پرسیدن سوالاتی درباره حج فرزندش به امام رجوع می‌کند و امام می‌فرماید مادر فرزندنت را به نزد حُمَیده بفرست، او پاسخ می‌گوید.
این تاریخ پژوهش در پایان به وجود نام مادر امام کاظم(ع) در وصیت‌نامه امام صادق(ع) اشاره کرد و بیان داشت: ایشان در آنجا به عنوان وصی مطرح شده و با وجود موقعیت‌های سیاسی و اجتماعی سنگین امام، نام ایشان به عنوان وصی و همچنین کسی که امور مالی مدینه به او به عنوان وکیل امام سپرده شده بود، برده شده است.
................پایان پیام/221