پنل تخصصی پاسخ به سوالات و شبهات برگزار شد

به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در ادامه برنامه های همایش خانواده بین الملل اسلامی، پنل تخصصی پاسخ به سوالات و شبهات با مدیریت «حجت الاسلام و المسلمین مخدوم» رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات و شبهات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم عصر امروز ـ شنبه چهارم بهمن ماه ـ سالن کنفرانس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم برگزار شد.

«حجت الاسلام و المسلمین مخدوم» در ابتدای این نشست اظهار داشت: یکی از اثربخش ترین عواملی که می توان از آن استفاده کرد پاسخگویی به شبهات دینی است. در پاسخ گویی به نکته هایی اشاره می شود که مخاطب او درخواست اوست و به تشنگی واقعی مخاطب جواب داده می شود و این با روش های دیگر که بدون درخواست اولیه است تفاوت دارد.

وی ادامه داد: در مولفه های بنیادی در مکتب شیعه به صورت توانمند به پاسخ گویی تشویق شده ایم در قرآن و روایات به پرسیدن و پاسخ دادن اهمیت داده شده است. از عالمان تعهد گرفته شده است که به سوالات دهند و در این دین بسیار بر امر پاسخگویی تاکید شده است.

رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دفتر تبلیغات خاطرنشان کرد: دنیای امروز با ورود به عرصه های مدرن و آموزه های مدرنیسم تحولات شگرفی در نوع نگرش ها به وجود آمده است و مردم با تردید به نگاه می کنند. در گذشته نسبت به دوران مدرن انسان ها پذیرش زیادی داشتند و تشنگی را این دوران ایجاد کرده است و پیشرفت جوامع ما رابه این سو می برد که دامنه پرسش ها زیاد شود و زمینه های ایجاد شبهه در جامعه عمدا یا سهوا زیاد می شود.

وی افزود: امروز کمتر مکتبی به اندازه مکتب اهل بیت(ع) مورد هجمه پیرامون خود می باشد. دشمنان ما به شکل های مختلف آموزه های ما را مورد سوال و شبهه قرار می دهند و زمینه های اجتماعی هم به این امر کمک می کند و چه بسا افرادی بخواهند بیشتر بدانند.

مخدومی در مورد تفاوت سوال و شبهه گفت: باید بین سوال و شبهه مرز قرار دهیم شبهه حالت تخاصمی و تهاجمی دارد و شبهه ناشی از خلط مبحث است ولی سوال ناشی از جهل است. ما اگر به دنبال جذب مخاطب به تنهایی باشیم باید حوزه مسئله یابی و حوزه پاسخ گویی دینی را جدی بگیریم.

در ادامه آقای جعفری از مسئولین ملی پاسخگویی در مورد محیط ها و بسترهایی که پرسش و پاسخ صورت می گیرد اظهار داشت: قدیمی ترین صورت پاسخ گویی به صورت حضوری و فردی است و اکثر روایات ما به صورت حضوری است و امامان(ع) در پاسخ به سوالات نکاتی می فرمودند که امروزه به صورت حدیث به دست ما رسیده است. از علما نیز سوالاتی می شود و آنها نیز پاسخ می گویند.

وی با بیان اینکه برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و مناظره یکی از مسیرهای پاسخ به سوالات است، افزود: نمونه های موفق جلسات پرسش و پاسخ برگزاری حلقه های معرفت است.

این کارشناس ادامه داد: سوالات به صورت مکتوب به دست ائمه(ع) می رسد و آنان پاسخ می گفتند و سوالات از طریق نامه به دست علما می آمد و علما نیز پاسخ می گفتند. تکنولوژی های جدید ابزارهای ارتباطی را دگرگون کرد در این زمینه یکی از زیرشاخه هایی که متحول شد مسئله پرسش و پاسخ است؛ پرسش سوالات از طریق تلفن یا ضبط سوالات به صورت صوتی امروزه متداول و در دسترس عموم است. علاوه بر پرسش تلفنی، پاسخ گویی پیامکی نیز پرکاربرد است ولی محدودیت کاراکتر در پیامک دست پاسخگو را می بندد و نمی توان در بعضی مواقع به صورت تفصیلی جواب داد.

وی در مورد سایر ابزارهای پرسش و پاسخ گفت: فضای مجازی از ابزارها و زمینه های خوبی برای تبلیغ است وبلاک ها سایت ها از قدیمی ترین ابزارها برای پاسخگویی است واینها برای همه در دسترس است پاسخگویی از طریق ایمیل و ایمیل های گروهی نیز یکی از روش های پاسخگویی به سوالات است.

جعفری ادامه داد: محیط دیگر انجمن ها و کانون های بحث است که در نهایت، کارشناس دینی گفتگوها را جمع بندی می کند. شبکه های اجتماعی محیطی برای زندگی کاربران وب است و بعضی از کاربران ده ساعت در صفحه های اجتماعی حضور دارند فضای مجازی محیط زندگی است و باید در این محیط حضور داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه سرعت انتقال مطالب در شبکه اجتماعی زیاد است و اهمیت بسیاری دارد، افزود: امروزه شبکه های مبتی بر متن یا عکس طرفداران زیادی دارد. شبکه های اجتماعی هوشمند که مبتی بر گوشی های همراه است بستر خوبی برای پاسخگویی است که هزینه آن کم و فراگیری زیادی دارد و به خاطر تنوعی که دارند باید از این فضا نیز باید استفاده شود.

وی با بیان اینکه ماهواره نیز از ابزارهای پاسخگویی به شبهات است ولی هزینه زیادی دارد، در ادامه گفت: زحمت پاسخ یابی به سوالات در اینترنت برای ما کم اما در گذشته وقت زیادی را در کتابخانه صرف پاسخ به سوالات می کردیم و ضرورت دارد که به زبان های مختلف، پایگاههای مرجعی را برای پاسخ به شبهات تاسیس کنیم.

در ادامه «حجت الاسلام و المسلمین آل ایوب» رئیس اداره پژوهش اظهار داشت: باید موضوع شبهات مشخص شود و برای خشکاندن خاستگاه شبهه ها فعالیت هایی داشته باشیم و برای عرصه بین الملل و خارج از کشور باید نیاز سنجی کنیم .

وی افزود: بعضی اوقات طرح شبهه پتانسیل ما را از بین می برد. باید هوشیار باشیم و صورت جلسه این جلسات به مراجع داده شود چون در خیلی از مواقع با موضع گیری های علما و مراجع مسائل حل می شود.

در ادامه «حجت الاسلام والمسلمین شجاع ربانی» رئیس اداره پاسخ به سوالات و شبهات مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار داشت: پاسخ به شبهات از منظر بین الملل به توجه بیشتری نیاز دارد. ظرفیت ها و زمینه های پاسخ به شبهات در ایران رشد خیلی خوبی داشته است و مراکز متعددی وجود دارد ولی در عرصه خارج از کشور مشکلات عدیده ای داریم.

وی افزود: در داخل از کشور ممکن است فقط سوال باشد ولی خارج از کشور اینگونه نیست مسائل پشت پرده، شیطنت، عقبه سیاسی و مسائل جانبی وجود دارد.

رئیس اداره پاسخ به سوالات و شبهات مجمع عنوان کرد: اختلافات فرهنگی در کشورها مهم است در ایران اتحاد نسبی فرهنگی وجود دارد اما پاسخ به شبهه برای آمریکا با کشورهای عربی تفاوت دارد شبهات غرب و آمریکا شبهات عقلی هستند و نقل محور نیستند و کشورهای عربی نقل محوراند.

وی ادامه داد: نحوه پاسخگویی هم امر مهمی است در داخل کشور مجاری پاسخگویی مشخص هستند ولی در خارج از کشور مرجعی که بتواند به شبهات پاسخ بدهد محدودند.

شجاع ربانی با بیان اینکه پرهیز از مسائل تفرقه انگیز یکی از ضرورت ها در امر پاسخگویی به شبهات است افزود: در خارج از کشور حساسیت ها بسیار زیاد است ممکن است در بعضی از موارد دشمنان دست روی مسائل قطعی ما می گذارند و این باعث می شود که حساسیت و تفرقه ایجاد می کند.

وی درمورد انتظار از کانون ها گفت:  رصد شبهات محلی در منطقه و ارتباط کانون ها با نهادهایی مثل مجمع و مرکز ملی پاسخگویی به شبهات از انتظارات ما از کانون ها می باشد و  کانون ها زمانی که به کشورهای خود بر می گردند استقلالی برای پاسخ به شبهات در کشور خود داشته باشند و مرکزی تشکیل بدهد.

در ادامه این نشست شرکت کنندگان در دیدگاههای خود را در مورد موضوع جلسه مطرح کردند.

خانم «حمیده شرفی» از پاکستان اظهار داشت: امکانات در ایران بهتر است ولی در سایر کشورها این گونه نیست و پیشنهاد من این است که برای مُبلغ ها دوره ای باشد که با فضای مجازی آشنا باشند و روش تبلیغ چهره به چهره خیلی روش موفقی است و فعالیت در فضای مجازی در اولویت بعدی است.

در ادامه یکی از خانم های شرکت کننده در این نشست گفت: اهمیت جنگ نرم امروزه زیاد شده است و شبهات زیادی در این زمینه مطرح است باید کارگاههای تخصصی برای مبلغان تاسیس شود تا بتوانیم به شبهات پاسخگو باشیم. و پاسخ گویی شبهات در مناطق مختلف فرق می کند.

«جمال حسین» از کشور میانمار اظهار داشت: سوالات و پاسخ ها به شبهات در قالب یک کتاب جمع شود. دفاع از تشیع باید در اولویت اول باشد و  زمان پاسخگویی باید مشخص باشد و مجمع جهانی باید به تمام زبان ها کتاب ترجمه کند.
«مختار حسین» از کشور پاکستان در پیشنهاد کوتاهی گفت: جواب هایی که به شبهات ارائه می شود باید حلی باشد نه نقضی.

«محمد علی ممتاز» از کشور پاکستان گفت: مشکل در پاکستان در خود شعیان است که مردم را به طرف غلو می برند و این از طرف بعضی از طلاب قم نشأت می گیرد و بعضی از طلاب پاکستان مقیم در قم، مردم را به طرف غلو سوق می دهند

«محمد میرخان» از کشور هندوستان اظهار داشت: مشکل این است که سوال چیزی است و جواب چیز دیگر و پاسخ طبق سوال نیست. جواب طبق شبهه فضای ایران است بعضی شبهات اینجا حساسیت ندارد ولی در کشور دیگر حساسیت دارد. بعضی در جواب دادن به شبهه اشتباه می کنند و این را مخالفین بر سر ما می کوبند.

وی ادامه داد: بحثی را که اختلافی است مطرح نکنیم و نشست ها باید نتیجه داشته باشد. نشست ها و دوره هایی که برگزار می شود باید هدفمند باشد. و در شبهاتی که در مورد مذهب شیعه مطرح می شود باید جمع آوری شود و در این زمینه چند نفر متخصص تربیت شوند.

«محمد جواد» از پاکستان اظهار داشت: ما در مورد پاسخ به شبهات منطقه سنجی نمی کنیم و باید اهم و مهم را تشخیص دهیم، گام به گام باید به جلو برویم و روش اهل بیت(ع) در پاسخ به سوالات باید رعایت شود و پاسخ باید عقلی، نقلی، حلی و نقضی باشد و در پاسخ باید به ریشه های شبهه هم توجه شود.

«فرمان علی سعیدی» خاطر نشان کرد: پاسخ به شبهه ها در زبان های به روز دنیا ترجمه شود و بانکی برای پاسخ سوالات و شبهات تشکیل شود.

«عبدالحمید نوری» از کشور افغانستان گفت: در برخی موارد خود ما تردید را ایجاد می کنیم به صورتی که کارهایی انجام می دهیم و رقبای ما سوء استفاده می کرده و ایران هراسی و شیعه هراسی راه می اندازند و ما نباید به دست دشمن بهانه ای بدهیم و مخصوصا در مسائل استراتژیک نباید اشتباه کنیم. سایر کشورها شرایط خاص خود را دارد گاهی بعضی از حمایت های معنوی از بعضی شیعیان باعث کشتار شیعیان می شود.

وی ادامه داد: برای تقویت شیعیان در کشورهای دیگر نیازمند آموزش هستیم و از فضاهای شبکه اجتماعی می توانیم برای تبلیغ دین استفاده کنیم.

«آقای خلیلی» از کشور افغانستان عنوان کرد: باید شبهات را علت یابی کنیم و برخی از شبهات که به نحوه رفتار ما برگردد و ما هر کاری که می کنیم به صورت آمار آن را ارئه می کنیم و این را اگر وهابی ها بشنود حساس می شود ولی ما نمی دانیم آمار آنها چه مقدار است. آمار و ارقام را بزرگ کردن حساسیت برانگیز است و باعث شبهه فراکنی می شود. روش پاسخ گویی به شبهات را باید یاد بگیریم. در منطقه ما روش تبلیغ سنتی است و ما باید روش مناظره و گفتگو را یاد بگیریم.

«غلامرضا انصاری» از بلتستان اظهار داشت: در مناطقی از بلتستان اصلا روحانی وجود ندارد به خاطر اینکه آن مناطق از نظر اقتصادی ضعیف هستند. یا به خاطر نبود بودجه، طلبه ها به تبلیغ نمی روند و باید مبلغین را به مناطق محروم بفرستیم. ما طلبه ها در زمینه پاسخ به شبهات چه مقدار کار کرده ایم؟ همه چیز را نباید به گردن دیگران بیاندازیم و ما باید خودمان احساس مسئولیت بکنیم.

«سید مراد رضوی» اظهار داشت: روش و کیفیت پاسخ به شبهه باید درست شود و باید به گونه ای شبهه را پاسخ دهیم که مخاطب متوجه نشود که این مطلب شبهه است. و احترام افراد در پاسخ به شبهات رعایت گردد و ابتدا مماشات کنیم بعد جواب بگوییم.

حجت الاسلام و المسملین مخدوم در پایان در جمع بندی مطالب گفت: تقویت و پشتیبانی از طلاب در حوزه پاسخگویی به شبهات، آموزش های عملی و کاربردی در کنار آموزش های نظری، حرکت فعال و نه منفعل، توجه به همه اقشار شیعه، شناسایی و زمینه های علل ایجاد شبهات وخشکاندن شبهات، تلاش در ارتقاء دانش طلاب با نگرش به شرایط واقعی جوامع هدف، برنامه ریزی برای تدوین بانک های پرسش و پاسخ به زبان های مختلف و ناظر به مناطق مختلف خلاصه مطالبات و گفتگوهای دوستان در این جلسه می باشد.

.......................
پایان پیام/ 167