به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ در نشست بررسی اندیشه های مرحوم نجم الدین اربکان که به همت مرکز بین المللی فردایی بهتر و با همکاری کانون اندیشه جوان در محل این کانون برگزار شد، محمدرضا باقری، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در ترکیه و معاون بین الملل بعثه مقام معظم رهبری به عنوان نخستین سخنران از خاطرات شخصی خود با مرحوم اربکان و نوع نگاه او به مسائل جهان اسلام آغاز شد.
باقری در این نشست با بیان این که کتاب خاطرات خود را هم اکنون در دست انتشار دارد و بخشی قابل توجهی از خاطرات خود را به ترکیه که برای هفت سال سفارت جمهوری اسلامی را در آن برعهده داشته است، گفت: من همواره بر این اعتقاد بوده ام و همواره در همه جا نیز اعلام کرده ام که ملت ترکیه ملتی کاملا مسلمان است و احساسات اسلامی در میان آنها همواره زنده بوده است.
وی در مورد آشنایی خود با مرحوم اربکان گفت: با توجه به افکار سیاسی و فرهنگی ای که مرحوم اربکان داشتند، در همان ماه های نخست سفارت با ایشان آشنا شدیم و فعالیت های سیاسی و فرهنگی ای را با ایشان شروع کردیم. جلسات متعدی را در خانه شخصی ایشان داشتیم و برنامه های خوبی برای آینده روابط دو کشور ارائه می شد. همچنین در این جلساتی که با ایشان داشتیم، مقدماتی را برای آشنایی متفکران و اصحاب اندیشه ترکیه با متفکران ایرانی برنامه ریزی کرده و عمل می کردیم.
سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در ترکیه ادامه داد: اربکان چه در زمان ریاست حزب رفاه و چه در زمان نخست وزیری اش همواره نگاهی ویژه به ایران داشت و ما را به عنوان سفیر جمهوری اسلامی مورد توجه خود قرار می داد و سفرا سابق نیز این چنین بودند.
وی در ادامه با اشاره به اندیشه های ویژه اربکان برای جهان اسلام به ابتکار تاسیس گروه D8 اشاره کرد و افزود: من نخستین فردی بودم که ایشان اندیشه تاسیس این گروه را با او مطرح کرد و از من خواست تا با جمهوری اسلامی در این موضوع رایزنی کنم. وی معتقد بود که باید بازار مشترک اقتصادی بین کشورهای اسلامی ایجاد شود و در این موضوع نیز دارای ریزبینی های خاص خود بود و از این رو بود که توجه خاصی به کشورهایی مانند بنگلادش و نیجریه داشت و توانمندی ها و ظرفیت های این کشورها را همواره در نظر داشت.
باقری با بیان این که اربکان دارای شخصیت علمی شناخته شده و معتبری بود، ادامه داد: ایشان در عین این ویژگی و این که یک سیاست مدار برجسته بود، همچنین متدینی فرهیخته و صاحب نظر در مسایل اسلامی نیز به شمار می رفت.
وی با اشاره به این که اربکان حق استادی بر بسیاری از سیاستمداران امروز ترکیه دارد، گفت: متاسفانه چنین می توان گفت که شاگردان اربکان راهی را که ایشان داشتند، را نتوانستند ادامه دهند و از آنها انتظاری جز این داشتیم. ایشان بعدها از این شاگردان خود ناراحت شد و از آنان به عنوان دانه های انگوری که تبدیل به شراب شد، نام می برد.
معاون بین الملل بعثه مقام معظم رهبری ادامه داد: مرحوم اربکان حتی تاثیرات فراوانی در فعالیت های اسلامی و انقلابی مسلمانان اروپا و آلمان داشت و از طریق طرفداران جنبش ملی گوروش دست به اقدام می زد.
در ادامه نشست تخصصی مرحوم نجم الدین اربکان، «رمضان بورسا» از اعضای حزب رفاه و حزب سعادت ترکیه و نیز از شاگردان مرحوم اربکان به ارائه نظرات و اندیشه های مرحوم اربکان در حوزه امت اسلامی و وحدت اسلامی پرداخت.
«بورسا» با بیان این که اندیشه وحدت اسلامی از مهمترین و بنیادی ترین اندیشه های اربکان بود که او تمام عمر خود را صرف این مساله کرد، ادامه داد: این اندیشه مرحوم اربکان دارای ریشه هایی سه گانه آیات و روایات، تجربه تاریخی و توجه به وضعیت موجود جهان اسلام بود.
وی تصریح کرد: اربکان در ابتدا وحدت اسلامی را یک فریضه و اقدام در راستای آن را یک مجاهده می دانست و برای همین نیز به آیات قرآنی استناد می کرد. از سوی دیگر او تجربه 1400 ساله زندگی اسلامی در میان اقوام و ملل مسلمان را نکته افتخار آمیز در کارنامه امت اسلامی می دانست و قائل بود که با توجه به این تجربه تاریخی و درس آموزی از آن، می توان بار دیگر امت اسلامی را احیا کرد.
«بورسا» در مورد نظریه اربکان در مورد توجه به وضعیت موجود جهان اسلام برای تلاش در راستای نیل به اتحاد اسلامی گفت: در نظر اربکان باید جامعه اسلامی را به ذلت و مشکلاتی که پس از جنگ جهانی نخست گریبان گیر این امت اسلامی شد، متوجه کرد تا مسلمانان بتوانند در راستای رفع این وضعیت گام بردارند.
این نویسنده و پژوهشگر ترک با اشاره به وضعیت موجود جهان اسلام، ادامه داد: نمونه اقدام موفقی که در شرایط پس از جنگ نخست جهانی تجربه شد، می توان به کنفرانس قدس در سال 1931 اشاره کرد که علما و متفکرانی از 22 کشور جهان اسلام در قدس به همت حاج امین الحسینی مفتی قدس گردهم آمدند و کنفرانسی را برای رهایی امت اسلامی از وضعیت ذلت بار آن دوران برگزار کردند.
وی تصریح کرد: این کنفرانس در راستای تامین وحدت اسلامی، برپایی اخوت اسلامی و حفظ منافع مسلمانان در جغرافیای اسلامی و سایر نقاط جهان برگزار شد و حتی در آن برای این که نشان دهند تا چه میزان به اندیشه وحدت اسلامی پایبندند، نماز جمعه ای در قدس به امامت محمد حسین کاشف الغطا که ار علمای شیعه بود، برگزار کردند.
«بورسا» در ادامه با بیان این که مرحوم اربکان علاوه بر اندیشه های نظری دارای طرح های عملی در راستای تحقق امت واحده اسلامی نیز بودند، ادامه داد: اربکان هموراه تاکید داشت که باید جهان اسلام پنج سازمان یا نهاد خاص را تاسیس کند که این نهادها به ترتیب سازمان ملل متحد اسلامی در برابر سازمان مللی است که پس از کنفرانس یالتا برای هدف استثمار ملل مستضعف ایجاد شد، سازمان دفاع اسلامی در برابر ناتو که وسیله ای برای اشغال گری و استیلاء علیه ملل مستضعف است، واحد پول مشترک برای انجام اقدامات تجاری در برابر دلار که وسیله ای برای مکیدن خون اقتصادی سایر ملل است، سازمان فرهنگ و آموزش اسلامی برای مقاومت در برابر هجمه فرهنگی غربی و غربی سازی جهان و نیز بازار مشترک اسلامی برای تامین منابع و احتیاجات مسلمانان توسط خود مسلمانان بود.
وی بیان کرد: اربکان در سر داشت که گروه D8 را بعدها به گروه D60 تبدیل کند و تمام ملل مسلمان در آن عضویت یابند و پس از آن این اتحادیه را تبدیل به اتحادیه ای برای تمام ملل مستضعف و استعمار شده جهان قرار دهد.
در ادامه این نشست «مسعود صدرمحمدی» پژوهشگر تاریخ و سیاست ترکیه با بیان این که بی شک اربکان یکی از چهره های تاثیرگذار و کلیدی در تاریخ امت اسلامی است و از سوی دیگر بدون توجه و دقت در حیات و اندیشه سیاسی اربکان امکان شناخت و تحلیل ترکیه امروز امکان پذیر نیست، تلاش برای بازشناسی اندیشه های اربکان را مساله ای ضروری عنوان کرد.
وی با اشاره به مفهوم جهاد در اندیشه اربکان گفت: اربکان معتقد به نبرد تاریخی بین حق و باطل بود و وظیفه بنیادین و اساسی هر مسلمانی را توجه به سرنوشت این نبرد بشری دانست و حرکت برای پیروزی جبهه حق و حقیقت در هر عرصه ای از عالم را جهاد می نامید. در اندیشه اربکان جهاد معنای رسالتی است که هر فرد مسلمان در برابر ملت خود، امت خود و تمام مستضعفان جهان دارد.
«صدرمحمدی» با معرفی کتاب نبرد من که مرحوم اربکان در اواخر عمر خود آن را به عنوان مانیفست فکری و اعتقادی خود به قلم آورده است، ادامه داد: اربکان سیاست و ورود به مدیریت جامعه را یک وظیقه مجاهدانه بر هر مسلمان متعهد می داند و این اقدام را یک امر مفترض و اصلی قرآنی می داند. در نظر او فردی که دست به جهاد نزند، در هر دو سرای هستی مغبون خواهد بود، چرا که در این جهان در برابر ظالمان و مستکبران ذلیل خواهد بود و در آن دنیا به دلیل عدم اقدام در راستای رسالت دینی و تاریخی اش گناهکار به شمار خواهد آمد.
.........................
پایان پیام/ ۲۶۸