به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در سال ۱۳۶۸ش، با عنایت رهبر فرزانه انقلاب، با هدف به کارگیری فناوری ارتباطات و اطلاعات در نشر و اشاعه فرهنگ غنی اسلامی تأسیس گردید.
این مرکز تا کنون توانسته است، با استفاده از کادری مجرّب و متخصص در زمینه علوم اسلامی و دانش رایانه، نرم‌افزارهای متعددی را در موضوعات مختلف اسلامی تولید نموده و متون ارزشمند دینی را در اختیار جامعه علمی و پژوهشی داخل و خارج از کشور قرار دهد.
راه‌اندازی پایگاه های اینترنتی به منظور انتشار اطلاعات و منابع گرانسنگ اسلامی با قابلیتهای متنوع، تأسیس بانکهای اطلاعات منابع اسلامی در مراکز علمی و فرهنگی، برپایی نمایشگاه‌های اطلاع رسانی سراسری، و شرکت و حضور پیوسته در مجامع اطلاع رسانی جهانی جهت عرضه منابع اسلامی دیجیتالی، از دیگر خدمات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در مسیر عرضه و تبلیغ علوم و معارف حقّه اهل بیت (علیهم السلام) به شمار می‌‌آید.
محققان فرهیخته و نیروهای فنی این مرکز که از طلاب فاضل و برجسته حوزه علمیه و دانشجویان و محققان ممتاز رشته های فنی به شمار می‌‌روند، بهترین پشتوانه استوار این حرکت عظیم فرهنگی می باشند و جلوه ای از وحدت حوزه و دانشگاه را به‌ظهور رسانده‌اند.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تا کنون ده‌ها عنوان نرم افزار در زمینه های مختلف علوم اسلامی، شامل: «قرآن»، «تفسیر»، «عقاید»، «حدیث»، «فقه»، «اصول»، «فلسفه»، «اخلاق»، «عرفان»، «منطق»، «رجال»، «تاریخ»، «شعر و ادب»، «جغرافیای اسلامی»، «تراجم و کتاب‌شناسی»، «طب سنتی و اسلامی»، «قواعد ادبیات عربی» و «دروس حوزوی» تهیه و تولید نموده و همچنین با ارائه مجموعه آثار مراکز، نهاد‌ها، بزرگان و فضلای حوزوی و دانشگاهی در قالب نرم افزاریِ «کتابخانه نور»، تألیفات آنان را به صورت الکترونیکی منتشر کرده است.
از دیگر فعالیت‌های این مرکز، راه‌اندازی پایگاه‌های اطلاع رسانی متعدد در زمینه های گوناگون و ارائه اطلاعات و منابع علمی و دینی به محققان در فضای اینترنت است که از آن جمله می‌توان به پایگاه مجلات تخصصی نور اشاره کرد. این پایگاه که بزرگ‌ترین بانک اطلاعات نشریات علوم اسلامی و انسانی کشور می‌باشد، صد‌ها عنوان مجله تخصصی را در گروه های مختلف علوم اسلامی و انسانی به صورت تمامْ متن و تمامْ تصویر در معرض استفاده کاربران علاقه‌مند و پژوهشگران حوزه و دانشگاه قرار داده است. در مجموع، فعالیت‌های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نقش شایانی در ارتقای کمّی و کیفی پژوهش‌های اسلامیِ مفید و مؤثر ایفا کرده و آن را به عنوان یکی از مراکز فعال و پیشتاز در عرصه تولید دیجیتالی متون اسلامی، معرفی نموده است.
نرم افزارهای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، با بهره‌مندی از امکانات ارزشمند در حوزه تحقیق در متون اسلامی، راه پژوهشگران و کاربران عزیز را در این مسیر به‌خوبی هموار نموده است. شماری از این قابلیت‌ها، در تمام برنامه‌های نور ارائه شده و جزء امکانات مشترک نرم افزارهای آن به شمار می‌‌روند.
مهم‌ترین قابلیتهای مشترک برنامه‌های نور عبارت‌اند از: نمایش متن، جستجو، دامنه، فهرست درختی و گزینشی، محیط‌های مستقل کاربری، لغتنامه، کتب مرتبط، آیات در کتب، فهرست‌سازی، پژوهش فعال، کتاب‌شناسی، یادداشت برداری، چاپ، راهنما، امکانات پژوهشی (نمایه گذاری، حاشیه‌نویسی، رنگی کردن و علامت گذاری) و امکانات جانبی (صفحه کلید، قلم، تحقیقات و زبان).
شناخت شیوه عملکرد این قابلیت‌ها موجب می‌شود که کاربران در کمترین زمان ممکن بتوانند پژوهش خود را به گونه‌ای شایسته سامان داده، از محتوای علمی و امکانات فنی برنامه های تولیدی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کمال بهره را ببرند.
از دیگر تولیدات نرم‌افزاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، تولید و عرضه برنامه‌های ویژه تلفن همراه است. این نرم‌افزار‌ها، به صورت رایگان از طریق پایگاه اینترنتی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به نشانی www.noorsoft.org قابل دریافت هستند.
این نوع برنامه‌ها، دارای قابلیتهای مشترک و عمومی است که به طور کلی، عبارت‌اند از: دسترسی به فهرست و متن کتاب؛ نمایش پاورقی‌ها؛ جستجو در متن و فهرست؛ امکان ارسال پیام کوتاه؛ انتقال به صفحه دلخواه.
این مرکز در گستره وب، شبکههای جهانی و ارتباطات، با تأسیس ISP نور و ارائه انواع خدمات اینترنتی به حوزه‌های علوم دینی و ایجاد و به روز رسانی پایگاه‌های اینترنتی و تولید برنامه‌های نرم‌افزاری قابل عرضه بر روی تلفن همراه، گنجینههایی از علوم و معارف دینی را در دسترس پژوهشگران و علاقهمندان سراسر جهان قرار داده است.
از مهم‌ترین پایگاه‌های اینترنتی که از افتخارات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به شمار می‌رود، می‌توان به وبگاه مجلات تخصصی نور، کتابخانه دیجیتال نور و پایگاه حوزه اشاره کرد که از نظر حجم و تنوع اطلاعات، در نوع خود کمنظیر است.
از دیگر کتابخانه‌های برون‌خط مرکز، کتابخانه استاندارد نور است که گامی نو در عرصه نشر آثار دینی، علمی و فرهنگی به شمار می‌رود و از ویژگی‌هایی خاص برخوردار است. در این قالب، انتشار دیجیتالی متون با امکان پشتیبانی از تمام زبان‌های زنده دنیا امکان‌پذیر شده است. ضمن اینکه این نسخه، از توانمندی‌ها و قابلیتهای استاندارد برنامه‌های کاربردی جهانی پشتیبانی نموده و پیوسته با تحولات حوزه نرم‌افزار همراه بوده و به‌روزرسانی می‌شود.
از جمله ویژگی‌های این نوع کتابخانه‌ها عبارت‌اند از: نشر متون به صورت الکترونیکی به همراه امکانات متنوع پژوهشی؛ ارائه قابلیتهای تحقیقاتی برای کتابخانه‌های کتب و اسناد؛ جستجوی کلمات و عبارات با امکان دسترسی به متن؛ نمایش نسخه تصویری متون کتابخانه؛ تهیه فهرست‌های گوناگون (ایندکس) به صورت ضمیمه.
نظر به اینکه نرم‌افزارهای تولیدی مرکز، عمدتاً تخصصی بوده و مورد نیاز و استفاده دانشجویان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی کشور می‌باشد، این مرکز در راستای اهداف نهادینه خود به منظور آسان‌سازی دسترسی این عزیزان به این نرم‌افزار‌ها و خدمت‌رسانی به جامعه محققان و پژوهشگران، اقدام به راه‌اندازی «بانک اطلاعات» در سطح حوزه‌های علمیه کشور، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نموده است.
بانک اطلاعات، به محیطی اطلاق می‌شود که در آن امکان استفاده پژوهشی و مطالعاتی محققان، اساتید، دانشجویان، طلاب و عموم مراجعان از نرم‌افزار‌ها و سایر بسته‌های آموزشی فراهم شده باشد. از این رو، سالن‌های مطالعه، کتابخانه‌ها، بخش پژوهش حوزه‌های علمیه و یا سایت کامپیو‌تر دانشگاه‌ها که مجهز به دستگاه‌های رایانه عمومی می‌باشند، جایگاه مناسبی برای بانکهای اطلاعات بوده و مورد بهره‌برداری علمی و پژوهشی قرار می‌گیرند.
گفتنی است، این مرکز با ایجاد حدود ده‌ها بانک اطلاعات داخلی جهت دسترسی آسان به نرم‌افزارهای علوم اسلامی در مراکز علمی ـ فرهنگی حوزوی و دانشگاهی در سراسر کشور و نیز تأسیس بانکهای متعدد اطلاعات در کشور مختلف جهان به منظور دسترسی مسلمانان خارج از کشور به نرم‌افزارهای علوم اسلامی، توانست نرمافزاهای خود را به عموم علاقهمندان در گستره دنیا نماید و از نظرات و پیشنهادات آنان نیز بهرهمند گردد.
...................................
پایان پیام/ ۲۷۹