به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ مرکز اسلامی هامبورگ برای سه روز متوالی میزبان سلسله نشست‌هایی با موضوع «نظام فکری اسلام با محوریت بینش تمدّنی» بود که دانشجویان اتحادیه انجمن‌های اسلامی اروپا برگزار نمودند.
میهمان ویژه اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا در این همایش حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند از اساتید حوزه و دانشگاه و مسئول هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم بود.
وی در سلسله جلسات خود ضمن تاکید بر اینکه اسلام منظومه منسجمی از اعتقادات، اخلاقیات و رفتارهای فردی و اجتماعی است که باید آن را به طور جامع شناخت و به شکل دقیق به آن عمل کرد، ابراز داشت: معمولاً در شناخت اسلام توجه کافی به جنبه اجتماعی اسلام نمی‌شود و از تأثیر آن در فرهنگ سازی و تمدن سازی غفلت می‌شود. کم توجهی به جنبه اجتماعی اسلام باعث می‌شود تا مسلمانان در برخورد با فرهنگ و تمدن غرب دچار انفعال و التقاط شوند. از اینرو به نظر می‌رسد ریشه انحراف و التقاط، تشتّت فکری اندیشمندان مسلمان پیرامون قلمرو دین و کارکرد آن در جهت دهی، تولید علم، فن آوری محصولات، ساختارهای اجتماعی و الگوهای اداره جامعه است. ما امروزه با سه جریان فکری مهم در دنیای اسلام روبه رو هستیم: ۱ـ مدرنیزاسیون: یعنی پذیرش تمام عیار غرب در الگوی توسعه اجتماعی و تجدید نظر در فهم دینی؛ ۲ـ مدرنیته اسلامی: یعنی پذیرش علم، فن آوری و محصولات غرب و نپذیرفتن ارزش‌های مادی آنان؛ ۳ـ تمدن اسلامی: تولید علم، فن آوری و محصولات با جهت گیری جدید (دستیابی به تمدن اسلامی) با وجود استفاده از دانش‌ها و تجربه‌های همسو.
پیروزمند در بخش دیگری از مباحث خود، از مساله ولایت به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان دین یاد کرد و افزود: به اعتقاد شیعیان، ولایت خدای متعال از ولایت پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) جداشدنی نیست. قرآن کریم در این رابطه به صراحت می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا ﭐلَّذِینَ ءَامَنُواْ أَطِیعُواْ ﭐللَّهَ وَأَطِیعُواْ ﭐلرَّسُولَ وَأُوْلِی ﭐلْأَمْرِ مِنکُمْ» ای کسانیکه ایمان آورده‌اید از خدا اطاعت کنید و از رسول و الوالامر خویش فرمان برید (نساء، ۵۹). در روایات اهل البیت (ع) نیز آمده است که: «ولایتنا ولایتُ الله اَلتّی لَم یبعث نبیاً الاّ ب‌ها» ولایت ما همان ولایت خداست که هیچ پیامبری را جز به آن نفرستاده‌اند.
از این رو می‌توان گفت: دین تناسبات (نظام قوانین و تعالیم) جریان ولایت الهی در عالم است؛ دین بیانگر نظام تعالیم و دستور دین است که تبعیت از آن، مبدأ جریان ولایت خدای متعال به جوامع انسانی است؛ دین ابزار جریان ولایت، مشیت و اراده تشریعی خدای متعال در نظام عالم است.
در روز دوم این همایش حجت الاسلام والمسلمین رمضانی، امام و مدیر مرکز اسلامی هامبورگ در جمع دانشجویان حضور پیدا کرده و ضمن ابراز خرسندی از حضور دانشجویان و اساتید در مرکز اسلامی هامبورگ، در مورد مساله تمدّن اسلامی سخنانی را بیان نمود.
وی در بخشی از سخنان خود تدیّن و دینداری را یکی از لوازم رسیدن به تمدّن حقیقی بیان نمود و افزود: ما معتقدیم تمدّن حقیقی در تدیّن ظهور و بروز پیدا خواهد کرد. اگر تمدن به معنای دقیق بخواهد در نظام بشری پیاده شود، بدون دین و تدیّن امکان پذیر نخواهد بود. همچنین باید بر این نکته تاکید نمود که نگاه ما نسبت به دین نگاه حداقلی نیست، بلکه حداکثری است؛ چراکه دین پاسخگوی مجموعه نیازهایی است که در سعادت بشر نقش دارد و برای پاسخگویی به این نیاز‌ها ایده و راهکار مناسب ارائه می‌نماید.
در بحث تمدّن سازی شرایط امروزی جامعه را باید مدّ نظر قرار داد. اگر می‌خواهیم بر اساس اسلام کار کنیم باید هم در بخش سخت افزاری و هم در بخش نرم افزاری برنامه داشته باشیم. منظور از بخش سخت افزاری، ابزاری است که در مسیر تمدن باید با کمک آن‌ها وارد صحنه شد. این سخت افزار‌ها ایجاد قدرت می‌کنند. یک معلّم بدون ابزار علمی مناسب، نمی‌تواند تدریس کند. برای ایجاد تمدّن اسلامی، تنها داشتن یک طرح عملیاتی کارساز نیست. ما نباید در عالم خلأ بحث کنیم. اگر در گوشه‌ای بنشینیم و همه افکار و نظریات را نقد کنیم و بعد یک دائرة المعارف ۱۰۰ جلدی بنویسیم که این کار‌ها باید شود و این کار‌ها باید کنار گذاشته شود، این‌ها نظرات در خلأ است که هیچ وقت تحقق پیدا نمی‌کند. برای تمدن سازی باید در دو بخش مهندسی داشته باشیم:
۱. سخت افزاری: یعنی تولید علم و سرمایه. اگر اقتدار ما در بخش سخت افزاری بهتر و بیشتر و بالا‌تر باشد، قطعاً میدان دار عرصه‌های نرم افزاری هم خواهیم بود.
۲. نرم افزاری: یعنی تعیین اهداف نهایی، میانی و ابتدایی و نیز برنامه زمانمند برای اینکه چگونه باید به سمت اهداف از پیش تعیین شده حرکت کرد. در بخش نرم افزاری مسلمانان خیلی حرف‌ها برای گفتن دارند. تعریف و نگاهی که ما به انسان داریم، بسیار متفاوت از غرب است و دنیای غرب در این بخش یعنی نگاه به دین و گوهر انسان باید بازنگری جدی داشته باشد.
برای تمدن سازی باید به هر دو حوزه با هم توجه شود به عنوان مثال معماری شهرهای ما باید با تعریف انسان سازگار باشد. در بحث نرم افزاری باید به امور مهمی چون عقلانیت، معنویت، امنیّت، آزادی و عدالت توجه شود. در این راستا باید تلاش شود از منابع اوّلی اسلام، سبک زندگی دینی با تعریف دقیق و جامع از اسلام، آموزش داده شود به صورت فرهنگ عمومی درآید. بی‌شک نتیجه چنین رویکردی آرامش و امنیت و عدالت در جامعه انسانی و اسلامی خواهد بود.
……………………………..
پایان پیام/ ۲۷۰