به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) - ابنا - درباره جنایت آشکار و تعمدی آمریکا در شلیک به هواپیمای مسافربری ایران در دوازدهم تیرماه سال ۱۳۶۷ (برابر با سوم ژوئیه ۱۹۸۸) مطالب و تحلیل های بسیاری ارایه شده است.
انتشار تصاویر اجساد مسافران پرواز ۶۵۵ از سوی تلویزیون ایران و انعکاس آن در رسانه های جهانی خشم و انزجار عمومی مردم را در پی داشت. پنتاگون برای کاستن از خشم و انزجار افکار عمومی دستور باز سازی و تولید فیلم مستندی رو به سازمان نشنال جئوگرافی سفارش داد و از آن‌ها خواست با ایجاد ترفندهای بصری، جنایت آشکار فرمانده و خدمه ناو "وینسنس" را "تشخیص اشتباه" عنوان کنند! در نهایت مستند فوق بعد از تهیه و ساخت از شبکه های معتبر دنیا بار ها به روی انتن رفت!
آنچه می خوانید روایت آمریکایی از کشتار ۲۹۰ انسان بی گناه است که در ویژه‌نامه «سرو» خبرگزاری دفاع مقدس منشر شده است:
روز سوم ژوئن ۱۹۸۸ با حوادث خونینی قرار است رقم بخورد. ویل راجرز گزارشی از حمله به نفتكش ها دریافت می كند. علی رغم تاكید فرمانده ارشد در بحرین مبنی بر عدم درگیری، او به استناد این گزارش ها، مجوز گشودن اتش به روی قایق ها رو بدست می آورد!
وی سریع دستور حركت به سمت تنگه هرمز و شمال خلیج فارس رو صادر می كند.
ویل راجرز علی رغم تاكید فرمانده ارشد خود، كه دستور عدم درگیری و نزدیك شدن به نیروهای ایرانی رو صادر كرده بود، عاقبت بدون كسب اجازه از مافوق خود با هدف درگیری به راه می افتد!
ویل راجرز با اعلام موقعیت هدف های شناور متخاصم به افسران تحت امر خود، عملا موقعیت جنگی گرفته و شلیك آتش رو آغاز می كند.
ساعت ۹:۴۳ دقیقه بامداد، صدای رگبار گلوله دل خلیج فارس رو می شكافد! و بدین ترتیب پروژه روز خونین در خلیج فارس رقم می خورد.
"مارك نیلسون" یكی از شاهدان عینی حاضر در ناو است كه درباره شلیك بی محابا سربازان می گوید. برای سربازان و پرسنل گروه آتش، این نخستین مانور واقعی برای آن ها محسوب می شد!
ساعاتی بعد ناوشكن وینسنس به ناو مونتگمری پیوسته و در كنار آن به حركت در می آید!
در همین هنگام كاپیتان "محسن رضائیان" خلبان ایرباس پرواز ۶۵۵ در فرودگاه بندرعباس با تاخیر مواجه شده است. ظاهرا تعدادی از مسافران هواپیما با مشكل نقص روادید مواجه شده بودند. او به همراه كمك خلبان خود "كامران تیموری" و مهندس پروازش "محمد رضا امینی" منتظر اجازه پرواز هستند.
كاپیتان رضائیان بعد از این كه متوجه شد مشكلات مسافران برطرف شده است، رأس ساعت ۱۰:۰۵ دقیقه بامداد از برج مراقبت پرواز اجازه استارت و خیزش رو دریافت می کند.
دقایقی بعد هواپیمای ایرباس آ- ۳۰۰ هواپیمایی ملی ایران به شماره پرواز ۶۵۵ به نرمی به سمت ابتدای باند به حركت در آمد. همه چیز عادی و طبعی به نظر می رسید.
هواپیما راس ساعت ۱۰:۱۷ دقیقه فرودگاه بندرعباس رو به مقصد دوبی ترك كرد.
طبق اعلام سازمان نشنال جئوگرافی هواپیمای ایرباس رأس ساعت ۰۹:۴۷ دقیقه بامداد به پرواز در آمده است.
لحظاتی بعد از تیك آف پرواز شماره ۶۵۵، در صفحه مانیتور ناو وینسنس لكه ای كوچك نورانی كه نشاندهنده حضور جسمی پرنده در آسمان است، به نمایش در می آید! (عکس شماره ۱)
عکس شماره 1
با به نمایش در امدن حركت جسمی پرنده در اسكوپ رادار، افسر كشیك نتوانست نوع و اندازه هواپیما رو تشخیص دهد.
" اندرسن " سوپروایزر کشیک رادار برای شناسایی هواپیمای ناشناس در گام نخست به سراغ سیستم تشخیص دوست از دشمن ناو (IFF) می رود.
اندرسن برای تشخیص دقیق دکمه انتشار امواج رو فشار می دهد.
او سپس با حركت دادن "ماوس" دایره تمركز هدف را بر روی مختصات هواپیمای ناشناس قرار داده و آن را اصطلاحا قفل می كند. و بدین ترتیب موقعیت هواپیما را در صفحه مانیتورش مشخص می نماید.
با فعال كردن دکمه، امواج الكترونیكی در جهات مختلف ناو در اتمسفر فضا منتشر می شود.
این امواج بعد از برخورد با هر جسم پرنده ای در آسمان، آن را مجددا به سنسورهای گیرنده ناو منتقل می كند. كه پس از آنالیز مشخص می شود هدف دوست است یا دشمن!؟ به عبارتی سیستم اتوماتیك موجود در هواپیما (كروسپاندر) اطلاعات و كدهای خود را منتشر می كند. به طور كلی همه هواپیماهای مسافربری كدهای شناخته شده ای دارند كه آن ها را با هواپیما های نظامی متمایز می سازد. اما این كه چرا اندرسن در روز سوم ژوئن تشخیص نداد، موضوعی است كه مفصلا باید در باره آن بحث كرد.
در عکس شماره 2، چهار ردیف نمایش دهنده ارقام را مشاهده می كنید كه اولین رقم دست چپ شماره هر كد اختصاصی است. (كد های شماره یك، دو و چهار مخصوص هواپیماهای نظامی است. تنها كد سه برای هواپیماهای غیر نظامی استفاده می شود. ایرباس ایرانی هم در كد سه تقسیم بندی قرار گرفته بود! اما ...)
عکس شماره 2
"اندرسن" (سوپروایزر کشیک رادار) بعد از این كه موفق نشد هویت صحیح هواپیما رو از روی كد ها بدرستی تشخیص دهد كه آیا هواپیما نظامی است یا مسافربری، برای برطرف كردن شك و شبهه اش در گام بعدی به سراغ لیست پرواز های مسافربری رفت كه در آن ساعت از فرودگاه بندرعباس قرار بود پرواز كنند.!
گفتنی است تمام پروازهایی كه قرار است از مرز كشور خارج شوند، قبلا از سوی سازمان های مسئول از جمله وزارت امور خارجه مشخصات پرواز، نوع هواپیما و سایر اطلاعات مورد نیاز به كشور مقصد و حتی كشور هایی كه در مسیر پرواز قرار دارند و از فراز آسمان آن ها عبور می كنند، مجوز (كلیرنس) دریافت می كنند.
اندرسن با چك كردن آن لیست، هیچ مشخصاتی دال بر تیك آف هواپیمای غیر نظامی در ان ساعت از فرودگاه بندرعباس نشد!
بعد از این كه اندرسن موفق نشد از طریق كدیابی دوست یا دشمن هویت هواپیمای ایرانی رو تشخیص دهد، مسئول رادار به روی فركانس "نظامی" رفته و با لحن تهدید آمیزی هواپیمای ناشناس رو چنین مخاطب قرار داد. "هواپیمای ناشناخته ایرانی كه در مسیر ۲۰۳ درجه با سرعت ۳۰۳ ناتیكال مایل در ارتفاع ۴۰۰۰ پایی پرواز می كنی. شما در حال اپروچ به منطقه جنگی ناو وینسنس آمریكایی در آبراه بین المللی هستید."
اما هیچ پاسخی از سوی هواپیمای ناشناخته! دریافت نكرد.
كاپیتان رضائیان فارغ از اتفاقاتی كه در شرف وقوع بود، در حال انجام مقدمات بعد از پرواز بود.
ناو عظیم وینسنس با آن همه تجهیزات مدرنی كه دارد، فاقد بهر گیری از امكانات رادیویی برای دریافت فركانس های مراكز كنترل ترافیك هواپیماهای مسافربری است.
این بار نوبت به یكی دیگر از افسران ارتباطات رادیویی ناو می رسد كه با همان لحن به هواپیمای ناشناس ایرانی اخطار دهد! اما همچنان هیچ پاسخی دریافت نمی شود!
اندرسن حالا با نزدیك شدن هواپیمای ناشناخته ایرانی كه در هر دقیقه هشت كیلومتر به ناو وینسنس نزدیك و نزدیك تر می شود، به دنبال تشخیص و شناسایی آن است.
افسر مسئول این بار برای تشخیص هویت هواپیمای ناشناس به كتابچه كد هایش مراجعه می كند. او با توجه به ارتفاع یازده هزار پا، این مختصات را به هواپیمای اف - ۱۴ نسبت می دهد!
و سپس خوشنود از كشف خود، آن را با صدای بلند به سایر همكارانش در اتاق فرمان اطلاع می دهد كه مكالمات پخش شده بر روی فركانس های نظامی مربوط به اف - ۱۴ است!
با شنیده شدن نام شكاری قدرتمند اف - ۱۴ (تامكت)، در اتاق فرمان جنب و جوش خاصی پدیدار شده و همه چشم به مانیتور های بزرگ می دوزند.! اندرسن دلیل كشف خود را صحبت های خلبان بر روی كد های ردیف دو و سه اعلام می كند!
و بدین ترتیب برچسب "اف - ۱۴" به مختصات هواپیمای ناشناس اطلاق می شود! و از این لحظه به بعد حركت رو به جلوی ایرباس پرواز ۶۵۵ بر روی مانیتور با نام اف - ۱۴ نامیده می شود! (عکس شماره ۳)
عکس شماره 3
این وضعیت در حالی اتفاق می افتد كه چهل و هشت كیلومتر دور تر از محل استقرار ناو آمریكایی هواپیمای مسافربری ایرباس با ۲۹۰ نفر مسافر در كالیدور رسمی بین المللی در حال پرواز است.
با نزدیك تر شدن اف - ۱۴ ستوان لوسی افسر هماهنگ كننده ارتباطات به دستور كاپیتان ویل راجرز با ستاد مركزی بار دیگر ارتباط برقرار كرده و اجازه گشودن اتش را در صورت نزدیك تر شدن هواپیمای دشمن كسب می نماید!
ستوان لوسی به راجرز اعلام می كند كه شكاری به ۲۰ مایلی ناو رسیده است و هنوز مسیر خود را تغیر نداده است! چه دستور می فرمایید؟
به دستور راجرز به پرسنل و خدمه ناو اعلام وضعیت اضطراری اعلام می شود. در این حالت همه حالت دفاعی به خود گرفته و در حالت آماده قرار می گیرند.
با اعلام وضعیت اضطراری و به صدا در آمدن آژیر خطر از بلندگو های عرشه، ناو حالت تدافعی به خود گرفته و در اولین اقدام طبق دستورالعمل های دفاعی به حالت چرخشی حركت دایره وارش رو آغاز می كند!
اما در سوی دیگر كاپیتان رضائیان قبل از رسیدن به ارتفاع چهارده هزار پا ضمن ارتباط با مركز كنترل ترافیك، از برج مراقبت بندرعباس خداحافظی می كند. مسئول برج از او می پرسد: تأیید كنید كه بر روی فركانس ۶۷۶۰ قرار دارید؟ كاپیتان با نیم نگاهی مجدد، پاسخ مثبت به برج می دهد.
همان گونه كه در تصویر شماره ۴ می بینید، هواپیمای مسافربری ایرباس روی فركانس ۶۷۶۰ قرار گرفته بود. این فركانس نشاندهنده كد (آی اف اف) هواپیماهای غیر نظامی است. تا به راحتی در هر راداری قابل تشخیص باشد.
عکس شماره 4
در مركز اطلاعات ناو، راجرز با خیره شدن به فركانس ۶۷۶۰ تشخیص دوست از دشمن (آی اف اف) بر روی كد شماره سه، تردید دارد كه هواپیمای مربوطه ممكنه نظامی باشد!
وقتی هواپیمای ایرباس پرواز ۶۵۵ كه با برچسب اف - ۱۴ شناسایی شده است، به ۳۷ كیلومتری ناو می رسد بار دیگر از سوی افسران رادار و ارتباطات مورد هشدار های جدی قرار می گیرد.
در این هنگام یكی از افسران رادار در حالی كه به صفحه مانتیور اشاره می كند، فریاد زنان اعلام می كند كه هواپیما در حال كاهش ارتفاع است، یعنی قصد حمله به ناو را دارد! (عکس شماره ۵)
عکس شماره 5
همان گونه كه در تصویر مشاهده می كنید. سرعت، ارتفاع و رنج پرواز همه حاكی از پروازی عادی برای هواپیمای مسافربری است. اما به دلایلی كه بعدا مشخص خواهد شد، به دروغ اعلام شد كه هواپیما در حال كاهش ارتفاع به سمت ناو است!
آخرین هشدار ها از سوی افسر رادار به هواپیمای ایرانی داده می شود. لحظات به كندی می گذرد. اما كاپیتان راجرز هنوز دستور حمله را صادر نكرده است!
در این لحظه كاپیتان رضائیان اخرین تماس خود را با بندر عباس برقرار كرده و با آرزوی روزی خوب برای همه از مسئول برج خداحافظی می كند.
"ویل راجرز" بعد ها در مقابل دوربین نشنال جئوگرافی با قیافه حق به جانبه اعلام می كند كه. من ان روز علی رغم هشدار همكارانم كه وخیم بودن اوضاع رو یاداوری می كردند، تا نزدیك شدن به ده مایلی ناو هیچ اقدامی انجام ندادم!
راجرز به این امید كه در واپسین لحظات هواپیمای ایرانی به هشدار ها پاسخ دهد. اما وقتی می شنود در حال كاهش ارتفاع است، تصمیم نهایی رو می گیرد و بلافاصله كلید گارد شلیك آتش رو فعال می كند.
با فعال شدن كلید های آتش، به طور اتوماتیك سیستم موشكی ناو، تغذیه شده و دو موشك كروز رو اماده شلیك نگه می دارد. (عکس شماره ۶)
عکس شماره 6
او از یكی از افسران می خواهد كه دستور آتش رو صادر كند!
فشردن دکمه شلیك مجاز كه فقط افسران ارشد مجاز به فشردن آن هستند، اخرین مرحله آغاز تراژدی خونباری است كه در آب های خلیج فارس رقم می خورد.
بلافاصله دو موشك به فاصله كم تر از چند ثانیه به سمت هدف تعین شده شلیك می شود.
در مانیتور های مركز اطلاعات ناو، مسیر حركت دو موشك كروز به خوبی مشخص است. (عکس شماره ۷)
عکس شماره 7
موشك ها هر لحظه به هدف تعین شده نزدیك و نزدیك تر می شود.
عاقبت در ساعت ۹:۵۴:۴۳ دقیقه موشك ها به هواپیمای مسافربری اصابت می كند و۲۹۰ مسافر بی گناه رو به كام مرگ می كشاند. (عکس شماره ۸)
عکس شماره 8
بعد از تأیید اصابت هر دو موشك به هواپیمای ایرانی، خدمه ناو جنگی امریكا با تبریك به یك دیگر شادمانی خود رو بروز می دهند.
اما در حقیقت راجرز یك جت مسافربری رو با ۲۹۰ مسافر و گروه پروازی در كریدور شناخته شده و بین المللی سرنگون كرده بود! ساعاتی بعد تلویزیون جمهوری اسلامی ایران تصاویر هولناك مسافران بی گناه رو كه مظلومانه در گوشه كنار دریا پراكنده شده بودند، به نمایش گذاشت.
اجساد قربانیان در میان اشگ و آه مردم از آب گرفته شده و در مقابل دوربین های تلویزیونی به افكار عمومی جهان نمایش داده شد.
حکم دادگاه آمریکایی چه بود؟
بعد از فشار افكار عمومی و مردم جهان و پرسش های فراوان در باره سرنگونی هواپیمای مسافربری كه در مسیر قانونی و طبیعی در یكی از كالیدورهای هوایی پرواز می كرد. یك دادگاه نظامی ظاهرا برای كشف واقعیت تشكیل شد.
افسران رادار به همراه ویل راجرز مورد بازجویی و كالبد شكافی ماجرا پرداختند!
بعد از ساعت ها كنكاش مشخص شد كه مسئول كنترل فركانس ها به طور دقیق لیست پرواز هایی كه از فرودگاه بندر عباس تیك آف می كردند رو به دقت بررسی نكرده است. چون در پائین همان لیست شماره پرواز و نوع هواپیما به همراه مقصدش مشخص شده بود!
مسئول مربوطه پذیرفت كه در تطبیق ساعت های بین المللی با وقت محلی دچار اشتباه شده بود!
در این دادگاه همچنین مشخص شد كه زنده یاد رضائیان هرگز اخطار های هشدار دهنده مسئولان ناو رو نمی شنیده است. چون به طور كلی فركانس هواپیماهای شخصی و مسافربری با نظامی ها تفاوت دارد. و مسئولان ناو بر روی فركانس های نظامی آن ها را صدا می زدند!
با وجود مشخص شدن قصور ویل راجرز و همكاران او، بعد از مدتی به وی مدال شجاعت اهدا شد!
در سال ۱۹۹۰ آقای چارلز بعد از تحقیق بر روی حادثه ایرباس متوجه شد كه بر خلاف ادعای مسئولان امریكایی، ناو وینسنس در لحظه شلیك بیش از چهار كیلومتر در آبراه كشور ایران قرار داشت. و به عبارتی با شكستن حریم مجاز دریایی، قوانین رو زیر پا گذاشته بود. (عکس شماره ۹)
عکس شماره 9
در بررسی های بیشتر مشخص شد كه هرگز هواپیمای ایرباس پرواز شماره ۶۵۵ در مسیر پرواز ارتفاع خود رو كاهش نداده بود!
سرعت های اعلام شده از سوی افسران رادار مبنی بر نظامی بودن هواپیما واقعیت نداشته است.
هنگام بازگشت ناو وینسس به سواحل سان دیه گو از كاپیتان راجرز و خدمه همراهش همانند قهرمانان جنگ استقبال شد!
چرا ادعای اشتباه راجرز غیرقابل باور است؟
سازمان نشنال جئوگرافی در این فیلم سعی بسیاری كرد از چهره خشن و قدرت طلب "ویل راجرز" كاسته و با افزودن صحنه هایی او را بی گناه جلو دهد. اما كم تر كسی است که با مطالعه اخبار و اطلاعاتی كه از سوی خود كارمندان ناو منتشر شده، به خود سری این فرمانده آمریکایی پی نبرد.
نشنال جئوگرافیک سعی کرده به صورت مستند واقعه سقوط هواپیمایی ایرباس را بازخوانی کند البته نکته ای که در این مستند نباید فراموش کرد هدف سازندگان آن است.
نشنال جئوگرافی در این فیلم هر چند مشخص می کند که ایران هیچ برخورد نظامی با ناو وینسنس نداشته و تاکید می کند که خلبان ایرانی هشدارهای این ناو را نمی شنیده است با این حال سعی دارد علت بروز این جنایت را به بروز سلسله اشتباهاتی از سوی فرمانده و خدمه ناو وینسس تقلیل دهد.
اما بزک کردن چهره هولناک یک جنایت از سوی نشنال جئوگرافی باورپذیر نیست چرا که:
اول از همه نیروهای پدافندی و راداری با مشاهده تحرکات یک پرنده به راحتی می توانند نوع هدف و متخاصم بودن آن را تشخیص دهند.
جنگنده ای که برای شکار یک ناو به پرواز درمی آید هیچ گاه از ارتفاع بالا برای پرواز استفاده نمی کند مخصوصا" این که اگر بخواهد با موشک هارپون (موشک مورد استفاده در هواپیمای اف-۱۴) به شکار ناو برود اصلا" نیازی به ارتفاع بالا ندارد. پس توجیه فرمانده و خدمه ناو و همچنین نشنال جئوگرافیک در خصوص اشتباه در تشخیص هدف کاملا" غیر منطقی و احمقانه است.
نکته دوم اینکه، برای رهگیری و سرنگونی یک هدف پروازی مولفه هایی وجود دارد. این مولفه ها عبارتند از اینکه آیا آن هدف، تهدید است؟ آیا هدف مذکور برای کشور دشمن است؟ آیا هدف متخاصم است و قصد به آسیب رساندن به تجهیزات را دارد؟ آیا یک هدف مرتکب خطا در ورود به مرز ها شده و بسیاری از مولفه های دیگر که شلیک به یک هدف ناشناس را دشوار و غیر ممکن می کند.
با این حال بر پایه اطلاعات ارائه شده در این مستند، اشتباهات راجرز در این بوده که اولا در آب های سرزمین ایران قرار داشته دوم آنکه در یک کریدور پرواز بین الملی به طور عجیبی نتوانسته تشخیص بدهد که هدف غیر نظامی است. با توجه به این نکته که کردیور بین المللی محل عبور و مرور هواپیماهای مسافربری و باری می باشند.
با توجه به مولفه های مورد نظر و همچنین عدم هشداری که مشخص شود خلبان هواپیما این هشدار را دریافت کرده و همچنین عدم اسکورت هدف، ثابت می شود این فرمانده آمریکایی قصدی جزء رقم زدن یک جنایت را نداشته است.
علاوه بر این سیستم های ضد حمله ناو های آمریکایی به راحتی می توانند نوع و میزان خطر را تشخیص بدهند. در قدیمی ترین سیستم به کار گرفته شده در ناوهای آمریکایی یعنی سامانه «کنترل آتش هاک» وقتی هدف تهدید موثری برای ناو نباشد سریع یک هدف پرخطر دیگر را برای انهدام انتخاب میکند و آن هدف را تا زمان عدم خطر از ذنج شلیک خارج می کند، اما شلیک دو موشک ضد هوایی استاندارد مارک ۶۰ برای انهدام یک هدف غیر موثر هدفی جزء کشتار ندارد.
از سوی دیگر خدمه ناو می توانستند با شلیک توپ های ضد هوایی برد بلند یا همان خط آتش محافظت از حریم ناو، هواپیمای مسافربری ایران را متوجه حضور در حریمشان کنند تا خلبان با آگاهی از خطر درگیری نظامی به بندر عباس مراجعت می کرد، اما فرمانده این ناو که قصد سرنگونی یک هواپیمای غیرنظامی را داشت این اقدام را انجام نداد.
با حداقلی آشنایی درباره اصول پدافند مشخص می شود که این مستند قصد توجیه جنایت آمریکایی ها را دارد و این واقعه جزء یک کشتار عمدی نبوده است.
اما نکته ای که مستند نشنال جئوگرافیک هم نتوانسته آن را توجیه کند، اهدا مدال شجاعت به فرمانده ناو وینسنس آن هم پس از آنکه مشخص شد وی یک هواپیمایی مسافربری را مورد هدف قرار داده است.
حتی اگر روایت آمریکایی ها درباره علت انهدام هواپیمایی شماره ۶۵۵ را بپذیریم و این اقدام را «غیرعمدی» بدانیم آیا فرماندهی که با سلسله اشتباهات فنی و نظامی و تشخیص اشتباه جان ۲۹۰ را گرفته است، شایسته تقدیر است؟
.................
پایان پیام / 300