به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ رئیس ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: در میان مجموعه‌ای از غنی‌ترین آثار مکتوب و هنر تذهیب و جلدسازی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، قرآن‌های خطی نفیسی به چشم می‌خورد که برخی در عصر سلجوقیان در سده‌های پنجم و ششم کتابت، تذهیب و وقف روضه رضویه شده و خط بعضی از این آثار، به زبان فارسی کهن بوده و از نظر رسم‌الخط و شناخت گونه‌های زبان فارسی، از اهمیت زیادی برخوردار است.
«سید محمدرضا فاضل هاشمی» از قرآنی به کتابت قرن پنجم، وقف سال ۵۹۰ قمری و به خط کوفی دوره تکامل، یاد کرد و گفت: دو صفحه اول و دوم این اثر دارای دو لوح زرپوش پیوسته به نشان، میان صفحه، صفحه‌های سوم و چهارم هریک دارای یک لوح زرین و یک کتیبه با نقوش گیاهی و مشخصات سوره به کوفی، دارای جدول به لاجورد و زر مرصّع، نام سوره به کوفی زرین تحریردار همراه با نقوش گیاهی، دارای دو لوح جدولی با نقوش هندسی گره‌بندی متصل به نشان و فواصل آیات گوی زرین اخترنماست.
وی ضمن اشاره به قرآنی به تاریخ وقف ۵۸۴ قمری که خط متن آن، ریحان ۵ سطری و خط ترجمه، نسخ خفی است، توضیح داد: این اثر، با کاغذ حنایی و جلد تیماج ضربی است و سرسوره‌ها به زر، فواصل آیات گوی زرین منقّش اخترنما، اول جزء و سرسوره دارای کتیبه زرپوش پهن پیوسته به ترنج، با حاشیه گره‌بندی‌شده است.
رئیس ادارۀ مخطوطات آستان قدس رضوی به دیگر ویژگی‌های این نسخه نفیس اشاره کرد و گفت: نام جزء و سوره به خط کوفی با تحریر مشکی و اطراف نام جزء و سوره نقش پیچ و خم، نشانه‌ها در حاشیه، میان قرص‌های زرّین شمسه مانند و حاشیه بعضی از صفحات مزیّن به شکل قندیل مانند است.
فاضل هاشمی با بیان اینکه قرآنی دیگر به کتابت ۵۵۷ قمری در گنجینه کتب خطی موجود است که خط متن آن، کوفی دوره تکامل و خط ترجمه، نسخ تحریری ۱۷ سطری، کاغذ سمرقندی حنایی و جلد تیماج است، خاطرنشان ساخت: تزیین برون جلد، تیماج سبز ساده و درون، تیماج مشکی ضربی، دارای جدول گره‌بندی با حاشیه پهن در بالا و پایین است.
وی سرسوره‌های این اثر نفیس را، دارای کتیبه مستطیلی پیوسته به نشان، به خط کوفی و با تحریر بر زمینه کاغذ دانست و اضافه کرد: نقوش اسلیمی زعفرانی و ارغوانی، فواصل آیات دایره‌های زعفرانی، سوره‌های میانی به زعفران تحریردار، از دیگر تزیینات آن است.
رئیس ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از قرآنی دیگر به تاریخ کتابت ۵۳۵ قمری و تاریخ وقف ۶۲۶ قمری یاد کرد که به خط کوفی دوره تکامل۱۰ سطری، کاغذ دولت‌آبادی شکری و جلد تیماجِ ساخته شده در قرن ۱۴ قمری است و تصریح کرد: دو لوح رنگین زمینه زعفرانی با دو کتیبه و دو ستون با نقوش گره‌بندی و جدول پهن رنگین با پیچ و اسلیمی، متن شمسه، زمینه رنگین با گره‌بندی ارغوانی، فواصل آیات ختایی چهارپَر رنگین، سجاوندی‌ها به شنگرف، سرسوره‌ها به خط کوفی با رنگ زرد و تحریر قهوه‌ای، از ویژگی‌های این اثر ارزشمند است.
گفتنی است دوره سلجوقی به دلیل اینکه اوج اعتلای هنر کتاب‌سازی، خوش‌نویسی، نقاشی، تذهیب، معماری، صنعت، هنر کاشی‌کاری و گچ‌بری، سفال‌سازی و نساجی بوده، پیوسته از اهمیت خاصی برخوردار است و غنی‌ترین آثار مکتوب و هنر تذهیب و جلدسازی این دوره، در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.
…………………….
پیام پیام/ ۲۷۰