به گزارش خبرگزاری اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ پنجمین روز از برنامه سلسله مباحث کلام اسلامی با با حضور آیت الله سبحانی و طلاب و اساتید حوزوی در مدرسه عالی علمیه نواب مشهد برگزار شد.
این مرجع تقلید شیعی در ابتدای این برنامه با اشاره به آیه چهارم سوره سجده و آیات ۹ تا ۱۲ سوره فصلت خاطرنشان کردند: برخی شبهه میکنند که چطور در قسمتی از قرآن خلقت آسمانها و زمین شش روز و در جایی دیگر هشت روز عنوان میشود؟ این تناقض چه پاسخی به دنبال دارد؟
ایشان با بیان اینکه اشکالاتی از این دست در کتاب "مقالهٌ فی القرآن"، اثر «سایلن» انگلیسی با ترجمه «هاشم العربی» آمده است، یادآور شدند: این اشکال را افرادی از این دست کشف نکردهاند بلکه پیش از آنها مفسرین قرآن کریم سئوالاتی از این قیبل را مطرح کرده و جوابش را نیز دادهاند منتهی این افراد فقط سؤال را مطرح میکنند.
آیت الله سبحانی در پاسخ به این شبهه با اشاره به آیه چهارم سوره سجده «اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَینَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَكُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِی وَلَا شَفِیعٍ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ، خداوند كسی است كه آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو است در شش روز (دوران) آفریده سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت، هیچ ولی و شفاعت كنندهای برای شما جز او نیست، آیا متذكر نمیشوید؟» بیان کردند: آفرینش آسمانها و زمین در شش روز مسلم بوده و هیچ شکی در آن نیست منتهی در آیات نهم تا دوازدهم سوره فصلت نیز بدین نکته اشاره شده است اما این فرد درست متوجه نشده و اشتباه کرده است.
مرجع تقلید شیعیان با ذکر مثالی در زبان عربی افزودند:"سرت من البصره الی الکوفه فی یومین و من الکوفه الی البغداد فی اربعة ایام"؛ بر این اساس مجموع سفری که ما داشتیم چهار روز بوده است، لذا آیات مذکور در سوره فصلت نیز از همین قبیل هستند یعنی زمین در دو روز آفریده شده است اما دستکاری و آرایشش یعنی، آفرینش کوهها و دادن برکت به آن (یعنی خلقت معادن، آب و...) مجموعاً در چهار روز بوده است.
ایشان در ادامه بیان کردند: انسان اگر عینک بدبینی به چشم خود بزند بهترین چیزها را بد میبیند و افرادی که چنین شبهاتی مطرح کردهاند نیز همین گونه عمل کردهاند، افرادی نظیر «شیخ بلاغی» در کتاب «الهدی الی دین المصطفی» همه این مفاهیم را حلاجی کردهاند.
آیت الله سبحانی همچنین در رابطه با شبهه تقدم آفرینش زمین نسبت به آسمان و بالعکس با اشاره به آیات نهم سوره فصلت و ۲۷ تا ۳۱ سوره نازعات یادآور شدند: در آیات قبل گفته میشد که اول زمین و بعد آسمان خلق شده است حال آنکه سوره نازعات خلاف این موضوع را میگوید و از نگاه افرادی نظیر سایلن انگلیسی این موضوع تناقض دارد.
این مرجع عالیقدر تقلید با بیان اینکه آیه نهم سوره فصلت از نظر عدد و موضوع تقدم و تأخر مورد بررسی است، افزودند: در جایی مانند آیات مذکور سوره نازعات خداوند بیانی تفصیلی دارد اما در جایی مانند آیه مذکور سوره مبارکه فصلت بیانش اجمالی است.
ایشان با بیان اینکه آسمان و زمین در اراده یکدیگرند خاطرنشان کردند: همانطور که در آیه آخر سوره مبارکه یاسین آمده است اگر خداوند اراده کند که امری محقق شود و یا چیزی معدوم شود، این کار اتفاق میافتد.
آیت الله سبحانی با اشاره به آیه چهارم سوره سجده یادآور شدند: اگر واژه «اسْتَوَى» با علی همراه شود به معنای استیلا و اگر با الی همراه گردد به معنای قصد است؛ در این آیه منظور آن است که زمین و آسمان به هنگام آفرینش از خویش مقاومتی نشان ندادند لذا در این آیه مقام ترتیب آفرینش مدنظر نمیباشد.
این مرجع عالیقدر همچنین بیان کردند: واژه «ثُمَّ» در اینجا منظورش ترتیب بیان بوده و نه ترتیب خلقت به بیان دیگر اراده در اینجا اجمالی بوده و در آن ترتیب مطرح نیست اما در آیات مبارکه سوره نازعات اراده امری تفصیلی است؛ برای مثال اگر دو مهمان به خانه شما بیایید؛ فرد نخست با ظاهری معمولی و فرد دوم با ظاهری آراسته بیایید و ما از فرد دوم بیشتر از اولی سخن بگوئیم در اینجا بر اساس ترتیب ورود افراد سخن نگفتهایم، بیان این آیات نیز همین گونه است.
ایشان با اشاره به آیات مبارکه ۳۹ الرحمن، ۲۲ صافات و سوم حج ابراز کردند: برخی از مستشرقین مدعی هستند که میان این سه آیه تناقض است در حالیکه ما در روز قیامت دو موقف داریم، اولی هنگامی ست که زلزله میشود و زمین آنچه را که در دلش دارد بیرون میریزد؛ در این حالت قطعاً سؤال و جوابی نخواهد بود چرا که همه انسانها گیج و منگ هستند اما در موقف دوم، همه به صف کشیده میشوند و میزان شهود ده گانه برقرار میشود تا به سؤال و جواب پاسخ بگویند.
آیت الله سبحانی در پایان سخنانشان با اشاره به شبهه پیرامونی آیه ۱۷۷ سوره مبارکه بقره فرمودند: مرحوم شیخ جواد بلاغی معتقد است که قرآن کریم نسبت به قواعد و زبان ادبیات عرب اصالت دارد و اگر کسی بخواهد آن را فراگیرد بایستی به قرآن و سنت رسول الله(ص) مراجعه کند.
این مرجع عظام تقلید با بیان اینکه در این آیه علت منصوب بودن واژه «الصابرین» مورد شبهه واقع شده است، افزودند: همانند زبان فارسی که وقتی بخواهند کلمهای چشمگیر باشد قبلش از واژه به ویژه استفاده میشود؛ در ادبیات عرب نیز ساختار کلمه تغییر پیدا میکند در اینجا چون صبر رأس ایمان و زیربنای باقی اعمال است، این کلمه تغییر ساختاری داشته است.
.........................
پایان پیام/ ۲۷۰