به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت (ع) ـ ابنا ـ در روزهای اخیر خبر مراسم رونمایی از نسخهٔ جدید پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی و بیانات مهم و راهبردی معظم له در مقولهٔ فضای مجازی، به نوبهٔ خود اهتمام بی شائبهٔ مرجعیت دینی در بهره گیری از جدیدترین فن آوری ارتباطی و اطلاعاتی روز دنیا و ضرورت نشر آموزه‌های ناب شیعی در فضای مجازی را بیش از پیش به اثبات رسانده است.
در این یادداشت با بیان اینکه این اندیشه‌ها می‌تواند به عنوان منشور جامع متولّیان امور فرهنگی به ویژه مسئولان شورای عالی فضای مجازی در تبیین سیاست‌های پیش رو در بهره‌گیری از فن آوری‌های نو ظهور و بسط و گسترش آموزه‌های دینی در این فضا مورد توجه قرار گیرد، اهمّ این راهبردها و الزامات به شرح زیر آمده است:
* پیوند ناگسستنی مولّفه‌های فرهنگی با مسائل اقتصادی و سیاسی
بی شک فعالیت موثّر و مطلوب در راستای ترویج و نشر آموزه‌های اسلامی در فضای مجازی از جمله مهمترین مسائل و مولّفه‌های فرهنگی است که باید بیش از پیش به آن اهتمام ورزید، زیرا پویایی فرهنگی تأثیرات به سزایی در رشد و توسعه اقتصادی و سیاسی یک جامعه ایفا خواهد نمود و در سوی دیگر نیز شیوع آسیب پذیری در عرصهٔ فرهنگ چالش‌های عدیده‌ای برای اقتصاد و سیاست یک جامعه به همراه خواهد داشت، با توجه به این مسأله مهم آیت‌الله مکارم شیرازی تصریح کرده‌اند: ما فکر می‌کنیم مسائل فرهنگی تبدیل به مسائل سیاسی اقتصادی می‌شود و مسائل سیاسی اقتصادی نیز تبدیل به مسائل فرهنگی می‌شود و تأثیر و تأثر متقابلی دارند.
حال با این تفاسیر و در تبیین وضعیت کنونی فرهنگی جامعه باید گفت که مسائل فرهنگی در جامعه شرایط نامطلوبی دارد که دلیل آن هم ماهواره، اینترنت و فضاهای مجازی است که بلای جان جوانان شده است.
هم چنین از منظر این مرجع تقلید لزوم رصد مسائل و مشکلات فرهنگی از جمله کاهش آمار ازدواج و افزایش طلاق در جامعه، افزایش بی بندو باری و آسیب‌های اجتماعی... از جمله الزامات مواجههٔ دقیق با فضای مجازی محسوب می‌گردد، لذا ایشان بیان کرده‌اند: ما دارای حکومت اسلامی هستیم و معتقدیم که اخلاق اگر فاسد شد مشکلات زیادی ایجاد می‌شود الان چرا طلاق زیاد شده؟ چرا ازدواج کم شده؟ چرا شوهر به زن و زن به شوهر بدبین شده‌اند؟ یکی از عوامل مهمش همین‌هاست.
آیت‌الله مکارم شیرازی در ادامه افزودند: این بی بندوباری‌ها نظام خانواده را متلاشی می‌کند، ما اگر تذکر می‌دهیم می‌گوییم مصلحت شما این است ما دلمان می‌سوزد. ما مسائل فرهنگی را رصد کنیم و به سهم خودمان تذکر دهیم. گاهی این مسائل برای ما هزینه‌هایی دارد که آن را می‌پردازیم، از این رو در رابطه با مسائل فرهنگی نیز دشمن و به یک معنا افراد بی بند و بار، دائماً در حال آلوده کردن فضای مجازی هستند و به واسطه سایت‌ها، شبکه‌ها و حتی از طریق موبایل در حال سم پاشی بر افکار عمومی هستند، بنابر این ما هم باید حرکت خودمان را قوی‌تر کنیم، باید وارد میدان شویم و این اقدامات را خنثی کنیم.
* لزوم بهره‌گیری مناسب از فضای مجازی، راهبرد حیاتی در مقابله با جنگ نرم
در اندیشهٔ این مرجع تقلید شیعه، فضای مجازی در عصر کنونی حرف نخست را می‌زند و نمی‌توان تمام وسایل رسانه جمعی را از بین برد، بلکه باید به اندازه توان در این مسیر در راستای رشد صنعت رسانه به وظایف خود عمل نمود، تا میدان را از دست دشمن خارج نمود.
ایشان فضای مجازی را دارای ماهیت تخریب یا سازندگی عنوان کردند و اظهار داشتند: هرچند بانیان فضای مجازی در خارج از کشور بنای تخریب فرهنگ دینی ما را دارند، لیکن باید از این ابزاری که می‌تواند عامل هدایت یا ضلالت خانواده‌ها باشد به نحو صحیح استفاده کنیم.
آیت‌الله مکارم شیرازی راهبرد بهره گیری بهینه از آموزه‌های دینی را در ظرفیت وجودی ابزارهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی به عنوان راهکار قدرتمند اسلام در مواجهه با توطئهٔ دشمنان مورد تأکید قرار دادند و عنوان کردند: دشمن می‌خواهد با ابزارهای نوین ارتباطی، دنیا را به فساد بکشاند، لیکن از آنجا که هیچ عنصری در عصر کنونی مثل فضای مجازی بر روی این نسل و مردم تاثیرگذاری ندارد، لذا باید با فرهنگ قوی و نیرومند اسلام، از این آموزه‌های فرهنگی ضمن بهره بردن برای تعالی فرهنگ جامعه، برای مقابله با اقدامات دشمنان استفاده نمود.
* لزوم همگرایی مسئولان حوزهٔ فن آوری و متولیان فرهنگی با شورای عالی فضای مجازی
از جمله راهکارهای بدیهی و غیر قابل انکار در حیطهٔ فعالیت‌های مجازی می‌توان از مطالبهٔ فراگیر آیت‌الله مکارم شیرازی در ضروت همگرایی همهٔ نهادهای مسئول در مقولهٔ فضای مجازی با نهاد شورای عالی فضای مجازی یاد نمود، این مرجع تقلید بر ضرورت مدیریت بهینهٔ فضای مجازی و اجتناب از موازی کاری در این حیطه تأکید کردند و بیان کردند: لازم است مسئولین امر در حیطهٔ فضای مجازی برنامه‌ها و سیاست‌های خود را با شورای عالی فضای مجازی که مرجع قانونی اینگونه امور است در میان بگذارند و پس از رعایت اموری که جلوی جنبه‌های منفی این کار را می‌گیرد اقدام نمایند.
* لزوم احداث شبکهٔ ملی اطلاعات
ضرورت تشکیل شبکهٔ ملی اطلاعات برای ارتقای مقابله با برخی آسیب‌های فرهنگی جوامع غربی از جمله مطالباتی است که از سوی این مرجع تقلید مورد توجه قرار گرفته است از این رو ایشان گفتند: با توجه به اینکه شبکه ملی اطلاعات می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند لذا در رفع آسیب‌های موجود در فضای مجازی باید در نشست‌هایی مسئولان و وزیر ارتباطات با شورای عالی مجازی مطرح گردد، زیرا در غیر این صورت در آینده مشکلات بسیاری ایجاد خواهد شد.
* لزوم اطلاع رسانی در فضای مجازی
مقولهٔ اطلاع رسانی و ارائهٔ گزارش از اقدامات و فعالیت‌های انجام شده در سطح فضای مجازی از سوی دولتمردان و متولیان امور فرهنگی از جمله شاخصه‌هایی است که توسط آیت‌الله مکارم شیرازی به عنوان امر مهم و کلیدی در تداوم حیات رسانه‌ای مسلمانان و شیعیان مورد توجه قرار گرفته است، این مرجع تقلید، اطلاع رسانی بهینه را موجب ارتقای نشر فعالیت‌های دینی در فضای مجازی و جذب روز افزون مخاطبین معارف شیعی دانستند و اظهار داشتند: اطلاع رسانی سبب جذب هر چه بیشتر مخاطبان خواهد شد و ما را به هدف خود در نشر معارف دینی و اسلامی نزدیک‌تر خواهد ساخت.
* اجتناب از انفعال رسانه‌ای، اصل بنیادین در فضای مجازی
بدیهی است برخی رویکردهای انفعالی در مواجهه با فعالیت‌های رسانه‌ای قدرت‌های استکباری به نوبهٔ خود چالش‌هایی فراوان را در مولّفه‌های فرهنگی موجب شده است، لذا آیت‌الله مکارم شیرازی لزوم اجتناب از انفعال رسانه‌ای را به عنوان مطالبه‌ای مهم و ضروری مورد توجه قرار دادند و عنوان کردند: پس از پیروزی اسلامی و بیداری اسلامی و شرایطی که در یمن و عراق و سوریه آغاز شد، مبارزه دشمنان اسلام وارد یک فاز دیگر یعنی اینترنت و فضای مجازی شد، امروزه از این طریق شاهد مبارزه سیاستمداران دنیا با اسلام هستیم، زیرا امروز تنها مزاحم آن‌ها اسلام اصیل است.
این مرجع عالی‌قدر تشیع بیان کردند: وظیفه علمای اسلام در این زمان از هر زمانی سنگین‌تر است زیرا تهاجم امروز دشمن بسیار وسیع‌تر است، لیکن ما نباید حالت انفعالی داشته باشیم و بگوییم با این همه دشمن و با این همه رسانه‌های مقابل چه کنیم؟ بلکه باید گفت قدرت فرهنگ اسلام موجبات پیشروی را فراهم کرده است که در مکتب اهل بیت (ع) هم همین‌گونه است، لذا باید با برنامه‌ریزی صحیح تهدیدهای فضای مجازی را به فرصت تبدیل کرد.
* لزوم بهره گیری بهینه از تکنولوژی مدرن در فضای مجازی
بدیهی است آیت‌الله مکارم شیرازی با بهره گیری از اندیشهٔ مترقی در مواجهه با فن آوری نوین در امر ارتباطات و اطلاعات گفتند: "ما مخالف تکنولوژی نیستیم، نه تنها مخالف نیستیم بلکه واجب است که از آن استفاده کنیم".
آیت‌الله مکارم شیرازی در تشریح این مطلب اظهار داشتند: روایتی داریم که اگر علم در ثریا باشد جمعی از ایرانیان آن را به زمین می‌آورند، آن زمان که ما مسلمانان دارای نهضت و انقلاب علمی بودیم اروپاییان قرون وسطایشان را طی می‌کردند.
این مرجع تقلید شیعیان جهان با تأکید بر اهتمام آحاد جامعه به مقولهٔ اخلاق اسلامی و رعایت خطوط قرمز نظام اسلامی و آموزه‌های دینی در باب مواجهه با فن آوری ارتباطی جوامع غربی اینگونه عنوان کردند: ما از تکنولوژی به تمام معنا دفاع می‌کنیم، عده‌ای خیال نکنند ما مخالف این تکنولوژی‌ها هستیم، منتهی تکنولوژی غربی مانند آب گل آلود و غیر بهداشتی است. آب مایه حیات است اما وقتی گل آلود و غیر بهداشتی شد باید تصفیه شود. از این رو از آنجا که غربی‌ها در حوزه تکنولوژی پایبند به مسائل اخلاقی و فرهنگی نیستند اما ما که پایبند هستیم و خط قرمزهایی داریم، معتقدیم که هر تکنولوژی باید پالایش شود.
لذا در دنیایی که فناوری‌های نوین حرف اول را می‌زنند برای نشر صلاح و حق و حقیقت باید از بهترین ابزارهای نوین بهره برد و برای نشر اخلاق پاکی و معنویت از آنان بهینه استفاده نمود.
* زبان دانی و نهضت ترجمه؛ شاخصهٔ مهم در ترویج معارف شیعی در فضای مجازی
بی شک مولفهٔ زبان دانی در میان مروّجان و مبلغان دینی در سطوح مختلف تبلیغی به ویژه در مواجهه با رسانه‌های نوظهور همچون فضای مجازی امری بدیهی و غیر قابل انکار است، از این رو آیت‌الله مکارم شیرازی با استناد به روایتی از امام صادق(ع) لزوم زبان دانی طلاب و مبلغان دینی در عرصهٔ نشر علوم اسلامی و نیز ترجمهٔ معارف اسلامی به زبان‌های مختلف را یادآور گردید و اظهار داشت: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است "زمانی می‌آید که علم از قم به سراسر دنیا صادر می‌شود"؛ حال با این اوصاف باید گفت کلام امام صادق(ع) دلیل روشنی بر لزوم ترجمهٔ معارف اسلامی به زبان‌های دیگر و نیز تلاش برای یادگیری زبان‌های مختلف است.
* قاعدهٔ فقهی میسور، راهبرد حضور مستمر و مؤثر در فضای مجازی
مرجع عالی‌قدر جهان تشیع در تبیین الزام همگان به ضرورت بهره گیری از تکنولوژی مدرن در مقولهٔ فضای مجای با اذعان به قاعدهٔ فقهی میسور به نوبهٔ خود در راستای ترسیم نقشهٔ راه مسئولان در لزوم بهره گیری از فضای مجازی در حد توان و ظرفیت موجود اقدام نموده و فرمودند: در این حوزه باید طبق قاعده میسور در فقه، عمل کنیم؛ یعنی آنچه را که در توان است انجام دهیم و به بهانه اینکه نمی‌توانیم، نباید حضور خود را متوقف کنیم.
معظم له اخلاق و ضرورت بازتولید فریضهٔ امر به معروف و نهی از منکر در شبهه زدایی را به عنوان ماهیت معنایی قاعدهٔ فقهی میسور در فضای اجتماعی مورد تأکید قرار داده و اذعان نمودند: این قاعده در مسائل اخلاقی هم حاکم است و تا جایی که می‌توانیم باید زمینه امر به معروف و نهی از منکر را فراهم کنیم. همانطور که از حضور روحانیون در فضاهای مختلف به ویژه فضای مجازی بهره برده‌اید، با قدرت بیشتری از این امکان استفاده کنید تا حضور افراد دیندار در همه فضاها و اماکن برای مشورت و پاسخ گویی به شبهات فراهم شود.
* ترویج آموزه‌های شیعی؛ مهمترین دستاورد در فضای مجازی
آیت الله مکارم شیرازی ضرورت نشر روز افزون آموزه‌های غنی شیعی در فضای مجازی را موجب برکات بسیار دانسته و گسترش معارف غنی شیعی را به عنوان شاخصهٔ کلیدی موفقیت روز افزون دغدغه مندان ترویج معارف اهل‌بیت(ع) در مؤلفه‌های رسانه‌ای عنوان نموده و بیان کردند: بدانید و آگاه باشید علیرغم همهٔ فعالیت‌های مخرب دشمنان اسلام، لیکن با تلاش و کوشش برای نشر مکتب اهل‌بیت(ع) در سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی ونیز شبکه‌های ماهواره ای می‌توان به دستاوردهای عظیمی دست یافت.
* تبدیل تهدید به فرصت در فضای مجازی در گرو بهره‌گیری از ظرفیت حوزه و دانشگاه
باید اذعان نمود برخی فعالیت‌های فردی و مستقل که منبعث از دغدغه مندی شخصی مروجان مکتب اهل‌بیت(ع) است در نوع خود می‌تواند مؤثر واقع گردد، لیکن بهره گیری تخصصی از ظرفیت عظیم حوزه و دانشگاه در عرصهٔ رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی یقیناً نقش بسزایی در تبدیل بسیاری از تهدیدات فضای مجازی به فرصت ایفا خواهد نمود، از این رو آیت‌الله مکارم شیرازی در تأکید این مسأله عنوان کردند: باید مجموعه‌ای از کارشناسان حوزوی و غیر حوزوی راهکارهای چگونگی ایستادن و مواجهه در برابر هجوم عظیم رسانه‌ای و فضای مجازی غرب را مورد بررسی قرار دهند به ویژه تهدیدات فضای مجازی در شرایط کنونی که به فرصت‌های آن می‌چربد و شبهات و تبلیغات ضد اسلامی از رسانه‌های دشمن، ماهواره‌ها و شبکه‌های اینترنتی شبانه روزی در جهان اسلام پخش می‌شود.
لذا باید فضای مجازی را به سمت و سوی تعلیم و تربیت صحیح هدایت کنیم و در این راستا نیز از راهنمایی‌ها و هدایت حوزویان و کارشناسان تعلیم و تربیت بهره جوییم.
* لزوم مدیریت فضای مجازی در هدایت جوانان و تقویت نهاد خانواده
بدیهی است حضور بی شائبهٔ جوانان در فضای مجازی اگر با غفلت از ظرفیت‌های مهم موجود در آموزه‌های اسلامی توأم گردد به نوبهٔ خود آسیب‌های جدی اخلاقی و اجتماعی را پدید خواهد آورد، لذا این مرجع تقلید شعه با ترسیم راهبرد هدایت محوری در رسانه‌های دیجیتال به ویژه شبکه‌های اجتماعی لزوم مدیریت فن آوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی را برای تحقق اصل هدایت پذیری جوانان و استحکام و تقویت نهاد مقدس خانواده را مورد تأکید قرار داده و گفتند: از آنجا که جوانان و نوجوانان دارای قلبی پاک هستند و این وظیفه مسوولان است که نقشی صحیح و زیبا بر قلب‌های جوانان بنگارند، لذا باید از ابزاری که می‌تواند عامل هدایت یا ضلالت خانواده‌ها باشد به نحو صحیح استفاده کنیم، زیرا نمی‌توان از ورود آن به خانه‌ها جلوگیری کرد، بر همین اساس باید ابزار فضای مجازی را به سمت و سویی هدایت کنیم که به تربیت صحیح نسل آینده منجر شود.
* خلاقیت دینی؛ مهمترین نیاز در فضای مجازی
هم چنین ایشان در تشریح راهکارها و الزامات کارآمدی هر چه بیشتر فعالیت‌های مروّجان معارف اهل‌بیت(ع) در فضای مجازی اظهار داشتند: اکتفاء به برخی اقدامات و فعالیت‌های دینی موجبات عقب گرد را فراهم خواهد نمود، لذا باید رو به جلو حرکت نمود.
معظم له در تبیین این مسأله افزودند: باید هر روز و هر سال فعالیت‌های دینی در فضای مجازی با نوآوری و خلاقیت توأم گردد.
* سخن آخر
آیت‌الله مکارم شیرازی در خاتمه تحقق نشر صلاح و رستگاری در جوامع بشری را منوط به تلاش همهٔ مسئولان دربهره گیری از فن آوری‌های نوین دانسته و سعی و کوشش مجاهدان جبههٔ فرهنگی انقلاب اسلامی در فضای مجازی را به ذخیره ای برای یوم المعاد عنوان نموده و بیان داشتند: ناشران فساد در دنیای امروز بسیار فعال و افسار گسیخته عمل می‌کنند و باید در مقابل آنان ناشران صلاح و رستگاری نیز با استفاده از فناوری‌های نوین و تکنولوژی روز دنیا تلاش فراوان نمایند.
هم چنین از آنجایی که رویکرد مروجان معارف اهل‌بیت(ع) بر مبنای هدایت و پیشگیری از گمراهی و انحراف فکری و اعتقادی مخاطبین در فضای مجازی منحصر شده است لذا این گونه اقدامات را باید به عنوان ذخیره ای برای یوم المعاد مومنان و مروّجان آموزه‌های دینی در فضای مجازی مورد توجه قرار داد.
………………....
پایان پیام/ ۲۷۰