به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت (ع) ـ ابنا ـ وزیر امور خارجه کشورمان در گفتگو با مجله نیویورکر ابعاد نشست سوریه و برجام را تشریح کرد، در ادامه مشروح این مصاحبه آمده است:
* آیا شما فکر می‌کنید روند صلح سوریه نتیجه محسوس و پایداری داشته باشد؟
«محمد جواد ظریف» گفت: هدف ما در اینجا تسریع روند اتحاد ملی و آشتی بین سوری‌هایی است که علاقه‌مند به یافتن راه حل صلح آمیز هستند نه کسانی که مصمم به نابودی سوریه با عقیده منحرف هستند. این دستور کار است.
* ایران چه نقشی برای رئیس جمهور اسد در دوره دولت انتقالی در شش ماه می‌بیند؟
وی گفت: تصمیم درباره این که نقش هر کسی در این روند چه خواهد بود بر عهده ما نیست و نباید درباره نقش هیچ کس دیگری نیز تصمیم گرفته شود.
وزیر امور خارجه افزود: برای همه مهم است اطمینان یابند که این روند صلح ادامه خواهد یافت و آتش بس حاصل خواهد شد. البته هیچ آتش بسی با داعش، جبهه النصره و القاعده صورت نخواهد گرفت. بنابراین دو مسیر جداگانه وجود دارد. یک مسیر این است که دولت سوریه و مخالفانی که علاقه‌مند به آینده توام با صلح برای سوریه هستند برای اتحاد ملی و روند سیاسی کنار هم گرد آیند. هم‌زمان لازم است همه حمایت از گروه‌های افراطی را متوقف کنند و جلوی دستیابی آنها به سلاح و کمک‌های مالی را بگیرند و در کنار یکدیگر با آنها بجنگند.
* آیا ایران آماده است اطمینان دهد که رئیس جمهور اسد و نیروهایش آتش بس کامل را رعایت خواهند کرد و افکندن بمب‌های بشکه‌ای و کارزار علیه گروه‌های شورشی را متوقف می‌کنند؟
ظریف گفت: به مردم اطلاعات غلط داده شده است. حقیقت این است که این جنگ که در سوریه جریان دارد با القاعده، جبهه النصره و با داعش است. گروه‌های کوچکی هم در کنار این گروه‌های مختلف افراطی هستند. زمانی که اینها جنگ را متوقف کنند، دولت سوریه کاری جز حمله به این سازمان‌های تروریستی ندارد.
* شما این لحن را اخیراً از واشنگتن از «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا شنیده‌اید که آمریکا به دنبال تغییر رژیم نیست. آیا شما فکر می‌کنید تغییری در لحن یا موضع واشنگتن درباره نقش رئیس جمهور اسد روی داده است؟
وی گفت: من مطمئناً فکر می‌کنم لحن واقع گرایانه تر را از اروپا و به طور کلی غرب و گاهی اوقات از آمریکا شاهد هستیم. البته اظهار نظراتی که از واشنگتن بیرون می‌آید با نوساناتی همراه بوده است. آخرین اظهارنظرها امیدوار کننده است. البته ما معتقدیم هرگز وظیفه ایران، آمریکا، روسیه یا هر کس دیگری نیست تا درباره نقش رئیس جمهور اسد تصمیم گیری کنند.
* آیا فکر می‌کنید اسد آماده کناره گیری برای تسریع صلح است؟
وزیر امور خارجه ایران گفت: این حدس و گمان درباره نتیجه مذاکرات است. من فکر می‌کنم رئیس جمهور اسد آماده خواهد بود نتیجه گفت‌وگوهای داخل سوریه و تصمیم مردم سوریه را هرچه که باشد بپذیرد اما افرادی هستند که تلاش می‌کنند درباره نتیجه مذاکرات حتی قبل از توافق برای شروع مذاکرات تصمیم گیرند و نتیجه را تعیین کنند.
* من هر وقت که شما را ببینم این سؤال را مطرح می‌کنم. آیا ایران به بشار اسد وفادار است؟
ظریف گفت: تهران معتقد است وظیفه ما یا هر کس دیگری نیست درباره آینده شخصیت‌ها در کشورهای دیگر تصمیم گیرند.
* آیا مسکو و تهران درباره همه مسائل مربوط به سوریه دیدگاه مشابه دارند؟
وی گفت: هیچ کس درباره سوریه مشابه فکر نمی‌کند اما ما در این دیدگاه روسیه شریک هستیم که آینده شخصیت‌ها در سوریه را مردم سوریه تعیین خواهند کرد و این کار مردم خارج از سوریه نیست.
خبرنگار نیویورکر گفت: ایران نقش فزاینده آشکار در سوریه ایفا کرده است. براساس آخرین محاسبه‌ای که من داشتم، هشت ژنرال در یک سال و نیم گذشته در سوریه جان باختند.
وزیر خارجه کشورمان گفت: این نشان می‌دهد که ما درباره مبارزه با داعش جدی هستیم. ما داعش و افراطی گری را تهدیدی برای همه ما در منطقه می دانیم. موضع ما این است که ما به دولت‌های مشروع در منطقه که نمایندگی در سازمان ملل متحد دارند، کمک می‌کنیم. ما به درخواست دولت عراق از طریق مشاوران خود کمک می‌کنیم، ما به درخواست دولت سوریه با مشاوران خود برای جنگ با افراطی گری کمک می‌کنیم. بنابراین این کار هم قانونی و هم مشروع است.
خبرنگار گفت: اما بیشتر این مشاوران در حال کمک به سوری‌ها برای مبارزه با مخالفان هستند. دولت سوریه واقعاً چندان در حال جنگ با داعش نیست.
ظریف گفت: نه. دولت سوریه در حال جنگ با داعش است. پس چه کسی در حال جنگ با داعش است؟ آمریکا است؟
خبرنگار گفت: مجموعه‌ای از گروه‌های شورشی در حال این کار هستند.
وزیر خارجه ایران گفت: این یک شوخی است. آمریکا می‌خواست گروه‌های شورشی تحت آموزش خود را به سوریه بفرستد تا با داعش بجنگند. از دوهزار و پانصد شورشی که آنها آموزش داده بودند، فقط هفتاد نفر از آنها پذیرفتند به سوریه بروند و با داعش بجنگند. بقیه آنها خواستند به سوریه بروند تا با دولت بجنگند. بنابراین شما باید بیدار شوید و واقعیت را ببینید. گروه‌های شورشی حتی یک گلوله علیه داعش شلیک نکرده‌اند.
* تهران و مسکو درباره اتفاقاتی که در حال وقوع در سوریه است یا تلاش برای مذاکره درباره صلح چقدر با یکدیگر هماهنگی انجام می‌دهند؟
ظریف گفت: ما تلاش می‌کنیم درباره آنچه که در منطقه در حال وقوع است به صورت منظم با روسیه و همچنین دیگران به جز آمریکا هماهنگی انجام دهیم و ما آماده هستیم با هرکسی درباره اوضاع سوریه مذاکره کنیم زیرا معتقدیم این تهدیدی مشترک است.
* توافق هسته‌ای ایران در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ جدول زمانی شما برای تکمیل گام‌های وعده داده شده برای برچیدن بخشی از برنامه چیست؟
وی گفت: ما در حال برچیدن چیزی نیستیم. ما در حال برداشتن برخی سانتریفوژها و بازسازی راکتور اراک و نوسازی آن هستیم. فعالیت‌های باقیمانده‌ای که ما نیاز است برداریم چند روز بیشتر زمان نمی‌برد، کمتر از دو هفته زمان می‌برد.
* آیا روز مشخصی برای اجرا وجود دارد؟
وزیر خارجه ایران گفت: هنوز نیاز است برخی از مسائل سیاسی را حل کنیم. طرف مقابل الزاماتی دارد که ما قبل از این که مرحله نهایی برای اجرا را شروع کنیم باید مطمئن شویم این الزامات اجرا شده است. زمانی که این کار نهایی شود، اقدامات عملی که ما نیاز است از طرف خود اجرا کنیم، شروع خواهد شد. بنابراین من نمی‌گویم از امروز تا دو هفته دیگر بلکه می گویم دو هفته از زمانی که همه مشکلات حل گردند.
* ایران چه چالش‌هایی را می‌بیند که برای اجرا باقی مانده است؟
ظریف گفت: من فکر می‌کنم مهمترین چالش که باقی مانده است، این ذهنیت در واشنگتن است که تحریم‌ها یک سرمایه هستند و برخی حتی می‌خواهند بهانه‌ای برای حفظ آنها بیابند یا بهانه‌ای برای به کارگیری مجدد آن پیدا کنند. من نمی‌دانم که آیا این افراد به سابقه این تحریم‌ها که نتیجه آن دقیقاً برخلاف آنچه که می‌خواستند شد، نگاه می‌کنند.
خبرنگار گفت: بیش از سی وشش سناتور در نامه‌ای به رئیس جمهور از وی خواستند تحریم‌ها را لغو نکند.
ظریف گفت: آنها از رئیس جمهور نخواستند که برنامه جامع اقدام مشترک را بپذیرد. بیش از سی وشش نماینده در پارلمان (مجلس ایران) از ما نمی‌خواهند که برنامه جامع مشترک را اجرا کنیم. بنابراین فکر می‌کنم برای ما نیز چنین است.
* نامه سناتورها اشاره به آزمایش موشکی ایران در دهم اکتبر دارد. چرا برای ایران اینقدر مهم است که آزمایش موشکی انجام دهد؟
وی گفت: این دفاع مشروع ما است. اینها موشک‌هایی نیستند که برای قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده باشند و بنابراین این حق ما برای دفاع از خود است.
خبرنگار گفت: پس احتمال توافق درباره موشک‌ها وجود نخواهد داشت.
وزیر خارجه ایران گفت: اصلاً نه. چرا باید چنین باشد؟ متحدان شما در حال هزینه دهها میلیارد دلاری برای خرید تسلیحاتی هستند که در این منطقه نیازی به آن ندارند. جنگ افزار نظامی ایران کمتر از کسری از هریک از این کشورها در منطقه است.
ظریف درباره برنامه چشم پوشی از روادید که کنگره آن را تصویب کرده است، گفت: این چشم پوشی از روادید پوچ است. آیا هیچ کس در غرب هدف حمله هیچ تبعه ایرانی، ایرانی الاصل یا هر کسی که در حال سفر به ایران است، قرار گرفته است؟ از آنجایی که بسیاری از افراد هدف حمله اتباع متحدان شما، افراد در حال سفر به متحدان شما و افراد در حال گذر از متحدان شما قرار گرفته‌اند، شما بدنبال آدرس اشتباه می‌گردید. شما می دانید افرادی که مردم را در سن برناردینو کشتند اهل کجا بودند. شما می دانید افرادی که حملات یازدهم سپتامبر را انجام دادند اهل کجا بودند. شما می دانید افرادی که حملات پاریس را انجام دادند اهل کجا بودند و از کجا گذر کردند و کجا رفتند. هیچ کدام از اینها حتی در ایران پا هم نگذاشتند. بنابراین شما چرا در حال مجازات افرادی هستید که در حال سفر به ایران هستند و به خاطر آن آنها را مجازات می‌کنید؟ ما قصد نداریم این افراد را تندرو کنیم. ما هرگز این کار را انجام نداده‌ایم. متحدان شما افرادی را که سفر کردند، تندرو کرده‌اند.
خبرنگار گفت: برخی اتباع ایرانی -آمریکایی در ایران در بازداشت هستند. این واقعاً در این کشور (آمریکا) بازتاب داشته است.
ظریف گفت: من به عنوان مسئله انسانی بیشترین تلاش خود را برای حل این موضوع به کار بسته‌ام و همچنان بیشترین تلاش خود را در این زمینه به کار خواهم بست.
خبرنگار گفت: در پرونده جیسون رضائیان خبرنگار واشنگتن پست مشهود است که دولت ایران اعلام کرد رأی برای او صادر شد اما نگفت که این رأی چه بود و گفت حکم صادر شد اما نگفت چه حکمی. آیا می دانید حکم او چیست؟
وزیر خارجه کشورمان گفت: من اطلاعی ندارم.
* انتخابات شما قرار است برگزار گردد. شما فکر می‌کنید موفقیت دیپلماسی دولت روحانی و لغو تحریم‌ها تا چه اندازه می‌تواند بر این این روند سیاسی تأثیر گذارد؟
ظریف گفت: مطمئناً بر این روند سیاسی در ایران تأثیر می‌گذارد اما ما نامزد انتخابات نیستیم. دو سال تا انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است.
خبرنگار گفت: در مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا صحبت از ایران می‌شود. دونالد ترامپ در روز سه شنبه توافق هسته‌ای ایران را وحشتناک، نفرت انگیز و توافقی کاملاً وحشتناک با یک کشور تروریست توصیف کرد.
وزیر خارجه ایران گفت: این نخستین اظهارات جالبی نیست که وی مطرح کرده است و شاید آخرین نیز نباشد اما من گفتم اظهارات جالب و اظهارات موهن به کار نبردم.
خبرنگار گفت: کریس کریستی فرماندار نیوجرسی گفت که ما نیاز است بر روی ایران تمرکز داشته باشیم زیرا اگر ایران را از دست دهیم، داعش را نمی‌توانیم بگیریم چرا که این دو به صورت جدایی ناپذیر با یکدیگر در ارتباط هستند و یکی موجب به وجود آمدن دیگری شده است.
ظریف گفت: اگر چیزی موجب به وجود آمدن داعش شده باشد، حمله آمریکا در سال دوهزار و سه به عراق بود.
خبرنگار گفت: تد کروز گفته است رژیمی که ما باید آن را تغییر دهیم ایران است زیرا ایران علیه ما اعلان جنگ کرده است.
وزیر خارجه کشورمان گفت: ما هرگز علیه هیچ کسی اعلام جنگ نکرده‌ایم. ما از خود در برابر جنگ‌هایی که بر ما تحمیل شده است، دفاع کردیم. ما هیچ تمایلی برای رویارویی با هیچ کسی نداریم.
* آیا شما هیچ پیامی برای نامزدهای انتخاباتی آمریکا دارید؟
ظریف گفت: بیدار شوید و جهان واقعی را ببینید. ببینید چه چیزی در منطقه در حال وقوع است. ببینید مردم در حال رفتن به کجا هستند. مردم چگونه به تحقیر و به حاشیه راندن پاسخ می‌دهند. من فکر نمی‌کنم بدست آوردن چند رأی ارزش این تهدید را داشته باشد. تهدیدی که همه ما با آن مواجه هستیم پیچیده‌تر است. مردم باید بیدار شوند و به تهدید پاسخ دهند نه این که آن را سیاسی کنند.
……………...
پایان پیام/ ۲۷۰