به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ به همت انجمن تاریخ پژوهان حوزه علمیه و مشارکت مجمع جهانی اهل بیت(ع) و چند نهاد علمی و فرهنگی دیگر، "همایش سیره و زمانه حضرت امام جواد ــ ابن الرضا علیهما السلام" برگزار شد.
این همایش، صبح امروز دوشنبه 1395/1/30 همزمان با 10 رجب المرجب سالروز ولادت امام جواد علیه السلام در قم برگزار گردید و علاوه بر مجمع جهانی اهل بیت(ع)، نهادهایی همچون مرکز مدیریت حوزه های علمیه، جامعة الزهراء(س)، جامعة المصطفی العالمیة(ص)، دانشگاه اصفهان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشگاه حج و زیارت، دانشگاه الزهراء،(س) دانشگاه ادیان و مذاهب، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مؤسسه آموزشی امام خمینی(ره) در برگزاری آن همکاری داشتند.
پس از قرائت قرآن کریم، «حجت الاسلام دکتر حمیدرضا مطهری» گزارشی از روند برگزاری آن ارائه کرد. «حجت الاسلام والمسلمین عدی الکاظمی» معاون امور فرهنگی آستان مقدس امامین جوادین(ع) به ایراد سخن پرداخت و ضمن سپاس از برگزارکنندگان همایش، اعلام کرد که دوره بعدی آن در کاظمین برگزار خواهد شد. سپس «حجت الاسلام والمسلمین یوسفی غروی» عضو شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) و «آیت الله حسینی بوشهری» مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور به ایراد سخن پرداختند.
پس از این سخنرانی ها از مجموعه آثار همایش ــ در چهار جلد ــ و نیز نرم افزار امامین جوادین(ع) رونمایی شد و پس از برگزاری مراسم رونمایی، سه کمیسیون "عصر و زمانه امام جواد(ع)" به ریاست حجت الاسلام والمسلمین یوسفی غروی، "سبک زندگی امام جواد(ع)" به ریاست حجت الاسلام دکتر جباری و "اصحاب، جریانات و میراث علمی امام جواد(ع)" به ریاست حجت الاسلام الویری برگزار شد.
آنچه در پی می آید گزارشی است از کمیسیون "اصحاب، جریانات و میراث علمی امام جواد(ع)":
حجت الاسلام و المسلمین «علی واحدی» که با مقاله "تبار شناسی، پراکندگی جغرافیایی و شغل اصحاب امام جواد(ع)" در این همایش شرکت کرده بود، در مورد تبار شناسی اصحاب امام جواد(ع) گفت: تبار و نژاد 141 نفر از اصحاب امام جواد(ع) مشخص و معلوم است که در مجموع 46 نفر عرب و 95 نفر عجم می باشند و 44 نفر دیگر جزء موالی محسوب می شوند.
وی افزود: تبار و نژاد 125 نفر از اصحاب امام جواد(ع) مجهول است و منابع رجالی از آنها سخنی نگفته اند.
واحدی در مورد محل سکونت و پراکندگی جغرافیایی اصحاب امام جواد(ع) گفت: محل سکونت 105 نفر مجهول و محل سکونت 161 نفر مشخص است. از این مجموع 81 نفر در ایران ساکن بودند، 69 نفر در عراق زندگی می کردند، هفت نفر در جزیرة العرب به سر می بردند و 4 نفر در شامات ساکن بودند.
«بزنطی» و جایگاه کلامی وی
«محمد تقی ذاکری» که با مقاله "پژوهشی در جایگاه کلامی بزنطی و منزلت وی در نزد امام رضا(ع) و امام جواد(ع)" در این همایش شرکت کرده بود، گفت: این مقاله ضمن شناساندن بزنطی و جایگاه تخصصی وی در حوزه کلام به بررسی جایگاه او در بین اصحاب امام رضا(ع) می پردازد.
وی افزود: بزنطی متولد شهر کوفه و سن وی را بین 69 تا 73 سال ذکر می کنند که در دوره امام کاظم(ع) ایام جوانی خود را سپری می کرده و از مشایخ خود استماع حدیث می کرده است. در زمان امامت امام جواد به دلیل سکونت در کوفه کمتر در ارتباط با حضرت بوده ولی در عین حال با ایشان مراوده داشته است.
این پژوهشگر در پایان گفت: بزنطی جایگاه ویژه ای بین اصحاب امام رضا(ع) داشت و در زمان امام جواد(ع) هم آن را حفظ کرد و دغدغه های کلامی را در زمان امام جواد(ع) دارا بود.
ملاحظات روش شناسانه احادیث
«فرج الله میرعرب» که با مقاله "احادیث تفسیری امام جواد(ع) همراه با ملاحظات روش شناسانه" در این همایش شرکت کرده است، اظهار داشت: این مقاله به بررسی احادیث تفسیری امام جواد(ع) پرداخته و روش ایشان در تفسیر هر آیه را استخراج کرده است
وی ادامه داد از امام محمدتقی(ع) احادیث تفسیری در ابعاد مختلفی وارد شده که عمده آنها با مبحث امامت مرتبط است زیرا عصر آن حضرت، عصر چالش علیه امامت و به خصوص امامت فرد خردسال مانند خود حضرت بوده است.
این پژوهشگر افزود: روش تفسیر قرآن به قرآن که رنگ عقلی و کلامی دارد دراحادیث امام جواد(ع) نمود بیشتری از سایر انواع دارد.
نقش کلامی امام جواد(ع) در تبیین و اثبات امامت
«مجتبی گراوند» که با مقاله "بررسی نقش علمی و کلامی امام جواد(ع) در تبیین و اثبات امامت" در این همایش شرکت کرده اظهار داشت: این مقاله نقش علمی و کلامی امام جواد(ع) را در تبیین و اثبات مقام امامت مورد بررسی قرار می دهد.
وی اولین راه اثبات امامت را طریق نصب و وصایت معرفی کرد و علم لدنی امام را راه دیگر اثبات امامت بیان کرد.
این پژوهشگر با بیان اینکه معصوم بودن امام، راه دیگر اثبات امامت ایشان است ادامه داد: امام به عنوان حافظ شریعت وظیفه دارد دین را از خطر سقوط و انحراف مصون بدارد و لذا به عنوان حافظ شریعت باید معصوم باشد.
وی آخرین مورد دلایل اثبات امامت را واجب الاطاعه بودن امام معرفی کرد.
مهدویت در روایات امام جواد(ع)
«محمد رضا فؤادیان» که با مقاله "مهدویت در روایات امام جواد(ع)" در این همایش شرکت کرده است، اظهار داشت: این مقاله با جمع آوری روایات امام جواد(ع) راجع به مسئله مهدویت در عناوین؛ اخبار راجع به تولد امام زمان(عج)، اخبار نسب امام زمان(عج)، معرفی اسم و القاب امام زمان(عج)، اخبار غیبت، تبیین مسئله انتظار، یاران حضرت، تعداد و خصوصیات آنان، بیان علائم ظهور، اخبار حاکمیت حضرت مهدی(ع) و شرایط دنیا پس از ظهور و دعاهای حضرت امام جواد(ع) راجع به ظهور تقسیم بندی شده است.
وی افزود: در زمان امام جواد(ع) التهابات جامعه شیعی گسترش و نفوذ داشته و ویژگی های امام زمان(عج) حتی برای برخی از بزرگان روشن نبوده است.
چالش های زمانه امام جواد(ع)
دکتر «سید علیرضا واسعی» که با مقاله "امام جواد(ع) به مثابه معیار" در این همایش شرکت کرده گفت: امام جواد(ع) در مسیر تحقق اهداف و انجام مأموریت الهی با چالش هایی مواجه بود.
وی این چالش ها را اینگونه برشمرد: "گسترش افکار اعتزالی"، "انتشار اندیشه های بیگانه"، "تعارض های علوی ـ عباسی" و "ابهام در تداوم امامت شیعی".
واسعی افزود: امام جواد(ع) از حیث تعیین مسیر حرکت شیعه و از جهت تبیین حقیقت اسلامی، به عنوان معیار برای شیعیان خود بود.
این پژوهشگر مناظره های امام جواد(ع)، تربیت شاگردان و بیان روایات توسط ایشان را از سایر معیارها بیان کرد.
...............................
پایان پیام/ 101