به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ به همت معاونت بین الملل حوزه های علمیه، نشست علمی "شناخت اباضیه و راهکارهای تقریب مذاهب" عصر دیروز در قم برگزار شد.
دبیر علمی این نشست که ر دفتر مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) برپا گردید، حجت الاسلام و المسلمین دکتر «ملک مکان» بود و پروفسور «فرحات الجعیبری» رهبر اباضیان تونس در آن به سخنرانی پرداخت.
* شناخت اجمالی از اباضیه
در ابتدای این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر «ملک مکان» معرفی کوتاهی درباره "فرقه اباضیه" ارائه کرد و اظهار داشت: اباضیه پیروان "عبدالله بن اباض تمیمی" هستند. وی در قرن اول هجری می زیسته و فوت او در 80 یا 85 قمری بوده است.
وی در مورد رهبران اباضیه گفت: فرقه اباضیه برای خود دو رهبر قائل اند؛ عبداللّه بن اباض رهبر سیاسی و جابر بن زید رهبر فکری این فرقه است.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: اباضیه سومین فرقه در قرن اول هجری است و آنان معتقدند که در نیمه اول هجری در زمان شورش های خلیفه اول، مذهب شان تأسیس شده است. این ها خود را از فرقه خوارج جدا کرده و آنان را به لحاظ فکری ـ اعتقادی قبول ندارند.
وی در مورد مباحث فقهی در اباضیه گفت: اباضیه از اقدمین مدارس جهان اسلام در فقه است و فقه اباضیه در مجامع اسلامی ایران و مجمع فقهی جده و مکه حضور دارد. به رغم اقلیت و کمیت تعداد نفرات اباضیه، پس از چهار فرقه اهل سنت، فقه جعفری، فقه زیدی و فقه ظاهری، فرقه اباضیه به رسمیت شناخته شده است.
ملک مکان در مورد میراث حدیثی اباضیه گفت: اباضی ها از قدیم به آثار و کتاب های حدیثی و فقهی خود ارج می نهادند و قدیمی ترین کتاب حدیثی آنان "الجامع الصحیح اباضی" است که بین 170 ـ 150 قمری نوشته شده و امروزه نیز موجود است.
وی در مورد پراکندگی اباضی ها در کشورهای مختلف اسلامی گفت: اباضی ها در کشور عمان و شمال آفریقا (تونس، الجزایر، زنگبار و تانزانیا) حضور دارند؛ لکن اکثریت آنها در کشور عمان می باشند.
* اباضیه، پیش از ظهور خوارج وجود داشت
در ادامه این نشست علمی، پرفسور «فرحات الجعبیری» رهبر اباضیان تونس، سخنان خود را ارائه داد.
وی پس از نام خدا و شهادت به یکانگی خداوند و شهادت بر رسالت حضرت محمد(ص)، بر خاندان و اصحاب پیامبر(ص) درود فرستاد و از حجت الاسلام دکتر ملک مکان قدردانی کرد و به مزاح گفت: آقای ملک مکان بر اعتقادات اباضی ها بهتر از علمای این فرقه تسلط دارد.
الجعبیری در ادامه اظهار داشت: قرآن کریم کتابی است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. پیامبر(ص) امّی بود و با قرآن، مردم را تعلیم داد و این کتاب تا قیامت کتاب هدایت مسلمانان است.
رهبر اباضیان تونس در مورد نحوه تلفظ اباضی گفت: الفِ اباضی با هر سه حرکت ضمه، کسره و فتحه خوانده می شود. این واژه بیشتر اِباضی (با کسره) گفته می شود و با اَشکال مختلف خواندن آن به خاطر اختلاف لهجه هاست و با هرکدام خوانده شود صحیح است.
وی در مورد اعتقادات اباضیه گفت: مذهب اباضیه اصول اعتقادی و عبادی دارد و منظومه کاملی است و علمای اباضی کتاب های بسیاری در این باره نگاشته اند.
فرحات الجعبیری با بیان اینکه مرکز شکل گیری اباضیه در شهر بصره بود، افزود: منشأ اباضی ها در قرون اولیه است و عبدالله بن اباض از استادش جابربن زید، مباحثی را از اصحاب پیامبر(ص) از جمله عبدالله بن عباس بهره مند شدند.
وی خاطرنشان کرد: این بحث که "اباضی ها زیرمجموعه خوارج هستند" همیشه یک طعنه به اباضیه بوده است. اباضی ها این امر را قبول ندارند. آغاز فعالیت ما پیش از خوارج بود و اباضیه هرگز حاضر به همکاری با خوارج نبودند؛ زیرا معتقد بودند که خون مسلمانان محترم است و بر مسلمانان خروج نمی کنیم.
فرحات الجعبیری افزود: مهمترین نکته ای که به آن اعتقاد داریم، مساله اتحاد جهان اسلام است و وحدت امت اسلامی از مهمترین مباحثی است که در کتاب امام جابر بیان شده است.
رئیس فرقه اباضیه در تونس گفت: عبدالله بن اباض که در قرن اول زندگی می کرد مبلغینی به مناطق مختلف مثل شمال آفریقا و خراسان اعزام کردند و نامه هایی به مبلغان و پیروان خود نوشت؛ این نامه ها برای ما سند است و این فرقه از اولین فرق اسلامی است که در جهان اسلام شکل گرفت.
وی گفت: اباضیه با اموی ها شدیدا مخالف بودند و این در نامه نگاری عبدالله بن اباض با ابن مروان آمده است.
الجعبیری بیان کرد: "الموجز" و "الدلیل و البرهان" دو کتاب مهم اباضی هاست که در قرن ششم هجری در شمال آفریقا به دفاع از افکار اباضیه نوشته شده است و این دو کتاب از مهمترین کتاب های اباضیان به شمار می رود.
وی افزود: کتاب هایی مثل "قواعد الاسلام" نیز از کتاب های بسیار مهم در فرقه اباضیه به شمار می رود.
رییس فرقه اباضیه تونس در پایان گفت: کتاب «النیل و شفاء العلیل» از شیخ "عبدالعزیز ثمینی" با موضوع فقه مقارن نوشته شده است و این عالم مباحث فقهی را از زاویه مذاهب اسلامی حتی شیعه بررسی کرده است؛ از دیدگاه نویسنده در هر مساله فقهی، نظر همه مذاهب بیان شده است.
.................
پایان پیام/ 167